Mianseryna – działanie, wskazania, dawkowanie i skutki uboczne
Mianseryna to organiczny związek chemiczny, który należy do czteropierścieniowych leków przeciwdepresyjnych. Ponieważ wykazuje działanie uspokajające, przeciwlękowe, a także poprawia jakość snu, stosuje się go zwłaszcza w leczeniu depresji o różnym nasileniu i etiologii u osób dorosłych. Na czym polega jego działanie? Czy pojawiają się jakieś skutki uboczne terapii?
1. Co to jest mianseryna?
Mianseryna to organiczny związek chemiczny i pochodna piperazynoazepiny oraz czteropierścieniowy lek przeciwdepresyjny. Wraz z mirtazapiną zaliczana jest do grupy leków o działaniu noradrenergicznym i specyficznie serotoninergicznym (NaSSA).
Jak działa? Ma właściwości uspokajające i przeciwlękowe, także przeciwwymiotne oraz oreksjogenne (zwiększa apetyt). Poprawia jakość snu (wydłuża sen i pogłębia). Wskazaniem do jej stosowania jest terapia zaburzeń psychicznych i zespołów depresyjnych o różnym nasileniu i etiologii.
Na czym polega mechanizm działania mianseryny?
Mianseryna jest antagonistą receptorów adrenergicznych α1 i α2. Działając poprzez blokowanie receptorów 2-adrenergicznych prowadzi do nasilenia uwalniania noradrenaliny do przestrzeni pomiędzy kolejnymi komórkami nerwowymi (neuronami) i wzrostu jej poziomu w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN).
Substancja wykazuje także inną aktywność. Zwiększa wydzielanie dopaminy, serotoniny i acetylocholiny. Blokuje niektóre typy receptorów serotoninowych oraz receptory histaminowe H1. Nie wykazuje wpływu na układ sercowo-naczyniowy.
2. Stosowanie i dawkowanie mianseryny
Leki, których substancją czynną jest mianseryna, mają formę tabletek, stąd są stosowane doustnie: raz dziennie na noc (substancja wpływa na sen) lub kilka razy dziennie, w zależności od zaleceń lekarza. Ważne jest, by połykać je w całości (nie należy rozgryzać, nie kruszyć), popijając odpowiednią ilością wody.
Dawkowanie mianseryny jest ustalanie indywidualnie, w zależności od wieku, masy ciała pacjenta, chorób współistniejących oraz stopnia występującej depresji. Zakres dawek jest rozległy, bowiem zawiera się w przedziale od 10 do maksymalnie 120 mg substancji na dobę. Z zasady dawki zwiększa się stopniowo. Zwykle początkowa dawka dobowa wynosi 30 mg mianseryny.
Po doustnym podaniu lek wchłania się bardzo szybko. Maksymalne stężenie w surowicy jest osiągane po 2-3 godzinach po podaniu. Zwykle poprawę kliniczną obserwuje się po 2 do 4 tygodni terapii. Co istotne, po ustąpieniu objawów depresji leczenie trzeba kontynuować kilka miesięcy (4-6).
Mianseryna – zamienniki i leki
Preparaty na rynku polskim zawierające mianserynę to:
- Deprexolet (tabletki powlekane),
- Lerivon (tabletki powlekane),
- Miansec (tabletki powlekane), Miansec 30 (tabletki powlekane),
- Miansegen (tabletki).
Lek jest dostępny tylko z przepisu lekarza. Oznacza to, że mianseryna bez recepty nie jest dostępna.
3. Mianseryna – skutki uboczne i przeciwwskazania
Ze stosowaniem mianseryny wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Najczęściej obserwuje się takie skutki uboczne jak senność (jest typowa dla początku terapii) i uspokojenie, ale także zwiększenie masy ciała (tycie), bradykardia (spowolnienie akcji serca poniżej 60 uderzeń na minutę), wyraziste sny oraz stany lękowe (wówczas lek należy odstawić).
Inne niepożądane reakcje organizmu na leczenie to zwiększona aktywność enzymów wątrobowych, agranulocytoza (zmniejszenie liczby granulocytów, zwłaszcza granulocytów obojętnochłonnych, czyli neutrofilów, poniżej 500/μL).
Nie każdy pacjent może stosować mianserynę, nawet jeśli istnieją wskazania. Przeciwwskazania do zażywania mianseryny to nadwrażliwość na substancję czynną, mania i ciężka niewydolność wątroby. Lek nie jest przeznaczony do terapii osób poniżej 18 roku życia.
Mianseryna może być stosowana w okresie ciąży, jednak wyłącznie w sytuacji, gdy korzyści odniesione przez matkę są większe niż ryzyko pojawienia się działań niepożądanych u płodu. Ponieważ niewielkie ilości mianseryny mogą przenikać do pokarmu matki karmiącej, przyjmowanie substancji czynnej podczas karmienia piersią nie jest zalecane.
4. Mianseryna – środki ostrożności
Stosując leki zawierające mianserynę należy zachować środki ostrożności. Co jest ważne? O czym pamiętać?
Przede wszystkim nie wolno jej gwałtownie odstawiać ze względu na możliwość pojawienia się objawów odstawienia.
Ponadto, zwłaszcza na początku leczenia, nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać urządzeń mechanicznych w ruchu.
Poza tym pacjenci przyjmujący mianserynę nie powinni jednocześnie spożywać alkoholu. Istnieje ryzyko nasilenia depresyjnego wpływu alkoholu etylowego na ośrodkowy układ nerwowy.
Substancji czynnej nie należy przyjmować jednocześnie z inhibitorami monoaminooksydazy (linezolid, moklobemid, tranylcypromina). Konieczny jest także co najmniej 2-tygodniowy odstęp pomiędzy początkiem terapii mianseryną a zakończeniem leczenia inhibitorami monoaminooksydazy.
Uwaga! W pierwszych tygodniach terapii istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia skłonności do zachowań samobójczych. To wymusza konieczność monitoringu leczenia i nadzoru lekarza.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.