Mikroplastik pod lupą. Realne zagrożenie czy niepotrzebna panika?

Czy rzeczywiście mamy powody do obaw? Czy jest to realne zagrożenie, a może kolejny ekologiczny mit?

Mikroplastik jest wszechobecny i właściwie nie możemy go uniknąć. Jego drobne cząsteczki przedostają się do organizmu głównie przez żywność, wodę, powietrze oraz produkty codziennego użytku.

• Żywność i woda – mikroplastik wykryto w wodzie butelkowanej i kranowej, a także w owocach morza, soli kuchennej, miodzie czy produktach pakowanych w plastik. Cząsteczki plastiku mogą przenikać do jedzenia z opakowań, zwłaszcza pod wpływem ciepła.
• Powietrze – plastikowe drobiny unoszą się w atmosferze i mogą być wdychane, szczególnie w dużych miastach oraz w zamkniętych pomieszczeniach z dużą ilością syntetycznych tkanin i plastikowych przedmiotów.
• Kosmetyki i ubrania – peelingi, pasty do zębów i żele pod prysznic mogą zawierać mikroplastik, który trafia do środowiska. Pranie syntetycznych tkanin, jak poliester, uwalnia mikrowłókna plastiku, które dostają się do wody i żywności.

Wpływ mikroplastiku na zdrowie nie jest jeszcze w pełni poznany i określony, ale dotychczasowe badania nie napawają optymizmem. Cząsteczki mogą nam szkodzić na różny sposób.

• Stan zapalny i stres oksydacyjny – mikroplastik może podrażniać tkanki, a przez to wywoływać stan zapalny i stres oksydacyjny, który przyspiesza starzenie i może uszkadzać DNA.
• Zaburzenia hormonalne – zawiera substancje takie jak BPA i ftalany, które mogą zakłócać gospodarkę hormonalną oraz wpływać na metabolizm, płodność i układ nerwowy.
• Wpływ na mikrobiom jelitowy – mikroplastik może zaburzać florę jelitową, osłabiając odporność i trawienie. Może także wiązać się z toksynami i metalami ciężkimi.

Choć brak jednoznacznych dowodów na jego szkodliwość, obecność mikroplastiku w organizmie budzi poważne obawy. Potrzeba jednak dalszych badań, by określić jego realne zagrożenie.

Mikroplastik zanieczyszcza oceany, rzeki, glebę i powietrze, a jego ilość stale rośnie. Pochodzi z opakowań, ubrań, kosmetyków i ścierających się opon. Raz uwolniony, pozostaje w ekosystemach przez setki lat.

• Zagrożenie dla zwierząt – spożywany przez ryby i ptaki, może prowadzić do zatruć. Przez zwierzęta trafia do łańcucha pokarmowego, a następnie dociera także do ludzi.
• Zanieczyszczenie gleby i wody – mikroplastik przedostaje się do gleby i wód opadowych, więc wpływa na mikroorganizmy i ogranicza zdolność ziemi do magazynowania składników odżywczych. W wodzie osłabia ekosystemy i zaburza funknjonowanie organizmów.
• Zanieczyszczenie powietrza – unoszący się mikroplastik osiada na roślinach i uprawach, więc również w ten sposób przenika do łańcucha pokarmowego. Mikroplastik wykryto w powietrzu, a jego wdychanie może mieć wpływ na zdrowie, szczególnie w zanieczyszczonych obszarach miejskich.

Konieczne są jednak dalsze badania, aby określić skalę tego zagrożenia.

Mikroplastik jest wszechobecny, ale można ograniczyć jego wpływ na organizm poprzez świadome wybory i redukcję plastiku w codziennym życiu.

• Filtrowanie wody – mikroplastik występuje w wodzie kranowej i butelkowanej. Filtry, np. odwróconej osmozy, mogą wspomóc jego usuwanie.
• Unikanie plastikowych opakowań – mikrocząsteczki plastiku mogą przenikać do jedzenia, zwłaszcza pod wpływem ciepła. Lepszym wyborem są opakowania szklane lub papierowe.
• Naturalne tkaniny – poliester i nylon uwalniają mikrowłókna plastiku podczas prania. Bawełna czy len pomagają ograniczyć ich emisję.
• Świadome wybory kosmetyczne – niektóre peelingi i pasty do zębów zawierają mikroplastik. Naturalne kosmetyki to lepsza alternatywa w tym przypadku.
• Zmniejszenie plastiku na co dzień – wielorazowe torby, butelki i pojemniki ograniczają zanieczyszczenie środowiska.

Całkowite uniknięcie mikroplastiku jest trudne, ale świadome nawyki mogą zmniejszyć jego negatywny wpływ.

Mikroplastik budzi kontrowersje w kontekście zdrowia i ekologii. Jest obecny w wodzie, jedzeniu i ludzkim organizmie, a jego długoterminowe skutki wciąż nie są jasne. Realne zagrożenie? Wykryto go w krwi, płucach i łożysku, co sugeruje możliwy wpływ na organizm. Zawiera substancje toksyczne, które mogą zaburzać gospodarkę hormonalną, choć brak jednoznacznych dowodów na ich szkodliwość.

Czy to panika? Wiele doniesień ostrzega przed jego katastrofalnym wpływem, ale organizm potrafi się oczyszczać i większość plastiku prawdopodobnie nie kumuluje się w ciele w sposób krytyczny. Dlatego nie panikujmy, ale ograniczenie plastiku to z pewnością dobry krok – zarówno dla zdrowia, jak i środowiska.

Źródła

1. NaukaJedzenia.pl