- dr n. med. Szymon Kujawiak
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Mity i fakty dotyczące bólu pleców
Ból pleców jest stosunkowo częstą dolegliwością, która może mieć zróżnicowane nasilenie, umiejscowienie oraz różny charakter (miejscowy lub promieniujący). Czasem bóle pleców są łagodne, umiarkowane, szybko ustępują samoistnie. Innym razem są na tyle intensywne, że utrudniają pracę i normalne funkcjonowanie. Zdarza się, że są tak silne, że stają się dla pacjentów wręcz nie do zniesienia.
Charakter bólu pleców w dużym stopniu zależy od jego przyczyny. Niestety te nie zawsze są jednoznaczne. Wokół tego tematu narosło już wiele błędnych przekonań, które mieszają się z prawdą. Sprawdź, jakie są najczęstsze mity i fakty dotyczące bólu pleców!
Ból spowodowany uszkodzeniem kręgosłupa?
Prawdą jest, że ból pleców może być spowodowany uszkodzeniami kręgosłupa i urazami, np. podczas wypadków komunikacyjnych, upadku, czy kontuzji sportowych. W takich sytuacjach mogą towarzyszyć mu także inne objawy, jak niedowłady, również zaburzeń czucia, czy drętwienie. Tego rodzaju ból pleców nigdy nie powinien być bagatelizowany i zawsze wymaga specjalistycznej konsultacji.
Istotne jest także, żeby podejmować pewne działania, które mogą ograniczać ryzyko tego typu zdarzeń. Ważne jest dobranie intensywności wysiłku do własnej kondycji oraz zachowywanie prawidłowej postawy i techniki w czasie ćwiczeń. Istotna jest także profilaktyka upadków i unikanie ryzykownych zachowań (np. stwarzania zagrożenia na drogach, skoków do wody, które mogą prowadzić do uszkodzenia kręgosłupa).
Prosta postawa zabezpiecza nas przed bólem pleców?
Wiele osób powtarza, że ciągłe utrzymywanie idealnie prostej postawy chroni przed bólem pleców. Jednak wiele zależy od wykonywanej czynności. Dotychczasowe badania nie potwierdzają, że wielogodzinna pozycja siedząca z wyprostowanymi plecami zabezpiecza plecy przed bólami.
Nasze ciała nie są stworzone bowiem do długotrwałego unieruchomienia na krześle. Dlatego też trudno jest mówić o jednym, uniwersalnym dla wszystkich schemacie postawy w czasie siedzenia. Zbyt długie utrzymywanie prostych pleców przy siedzeniu nie u każdego wpływa dobrze na kręgosłup. U części osób ulgę rzeczywiście może przynieść wyprostowanie pleców, jednak u innych odciążające będzie lekkie zgarbienie.
Twarde materace są najlepsze na ból pleców?
Dawniej osobom zmagającym się z bólami pleców zalecano często, wymianę materaca na twardszy, a nawet spanie na podłodze! Obecnie wiadomo już, że bóle może spowodować zarówno zbyt twardy, jak i zbyt miękki materac. Dlatego też zaleca się, by dobierać go indywidualnie do własnych preferencji i potrzeb.
Badania statystyczne wykazały także, że osoby sypiające na średnio twardych materacach odczuwały mniejsze dolegliwości bólowe pleców w przeciwieństwie do osób, które na co dzień spały na twardym materacu.
Podnoszenie ciężkich przedmiotów nasila bóle pleców?
Powszechnie uważa się, że podnoszenie ciężkich przedmiotów w nieodpowiedni sposób nasila bóle pleców. Rzeczywiście zdecydowana większość specjalistów podkreśla, że przyjęcie złej techniki, podczas tej czynności, może zwiększyć ryzyko kontuzji i różnego rodzaju przeciążeń.
Specjaliści zalecają, by przed podniesieniem ciężaru przyjąć właściwą postawę: kucnąć, utrzymywać głowę uniesioną do góry oraz proste plecy. Ważne jest także, by nie narażać się na dźwiganie bez wyraźnej przyczyny. Jeśli możesz przesunąć, czy pchać ciężar, zamiast go podnosić – zrób to!
Odpoczynek jest najlepszym lekarstwem na ból pleców?
Rzeczywiście odpoczynek może uśmierzyć ostry ból pleców i stanowić istotny element leczenia przykrych dolegliwości. Ważne jest jednak, by odpoczywać w odpowiedniej pozycji, w której kręgosłup jest najbardziej odciążony a mięśnie rozluźnione.
Należy także pamiętać o tym, by nie ograniczać ruchu na zbyt długi czas. Choć relaks jest potrzebny każdemu z nas, to jednak zbyt długie leżenie może czasem nasilać dolegliwości bólowe. Pamiętaj, że kręgosłup lubi ruch, czasem więc ból może być też konsekwencją braku aktywności fizycznej.
Nadwaga i otyłość mogą nasilać dolegliwości bólowe pleców?
Bardzo często powtarza się, że nadwaga i otyłość mogą nasilać dolegliwości bólowe pleców. Rzeczywiście zbędne kilogramy mogą być przyczyną bolesności kręgosłupa, najczęściej w odcinku lędźwiowym. Ma to związek z tym, że nadmierna masa ciała stanowi po prostu dodatkowe obciążenie, które może prowadzić do szybszego rozwoju zmian zwyrodnieniowych, ale i zaburzeń postawy.
Bolesność pleców mogą również odczuwać kobiety o dużym biuście. Nadmierny ciężar biustu może bowiem wpływać na przyjmowaną postawę ciała. Dlatego też kobiety z większym rozmiarem piersi powinny zadbać o prawidłowo dobrany biustonosz, który podtrzyma i równomiernie rozłoży ciężar biustu.
Osoby szczupłe nie mają problemów z bólem pleców?
Mitem jest natomiast, że osoby o prawidłowej masie ciała nie cierpią na bóle pleców. Jak już zostało wspomniane, dolegliwość ta może być wynikiem wielu różnych czynników, w tym nieprawidłowej postawy ciała czy przebywania przez długi czas w jednej pozycji – co często nie ma związku z wagą.
Co więcej, silny ból pleców może pojawiać się także u osób skrajnie wychudzonych (np. przy anoreksji), u których obserwuje się patologiczną utratę tkanki kostnej. Bóle kostne, w tym bóle kręgosłupa mogą wynikać nie tylko z niedowagi, ale i niedoboru witamin (witaminy B12, czy witaminy D).
Ćwiczenia mogą pogłębić ból pleców?
Osobom zmagającym się z bólami kręgosłupa najczęściej zaleca się, by każdego dnia pozostawały aktywne fizycznie. Faktem jest, że ból można ograniczyć, stosując łagodne ćwiczenia, które zwiększają zakres ruchomości, chronią przed zmianami zwyrodnieniowymi i wzmacniają mięśnie, które są odpowiedzialne za utrzymywanie prawidłowej postawy ciała.
Natomiast należy mieć także świadomość, że nie każde ćwiczenia mogą uchronić przed bolesnością pleców. Niektóre aktywności mogą wręcz nasilać dolegliwość, gdyż obciążają kręgosłup i wywierają na niego ucisk. Ponadto należy także pamiętać o tym, że liczy się nie tylko rodzaj aktywności, ale i to czy wykonuje się ją prawidłowo. Zła technika ćwiczeń może zaszkodzić kręgosłupowi!
Akupunktura może łagodzić dolegliwości bólowe pleców?
Wiele osób zmagających się z bólem pleców zauważa pewną ulgę i zmniejszenie natężenia bólu po wdrożeniu niekonwencjonalnych metod leczenia, takich jak akupunktura. Faktem jest, że metody te na wiele osób działają bardzo korzystnie, jednak nie powinny one zastępować leczenia tradycyjnego.
Akupunkturę można wprowadzić raczej jako uzupełnienie metod konwencjonalnych, ale dopiero po odpowiedniej diagnostyce i konsultacji lekarskiej. Dlatego też w przypadku nawracającego bólu pleców, najpierw skontaktuj się z lekarzem, który określi przyczynę twojego problemu.