Nowotwory, które można odziedziczyć
Istnieje co najmniej 22 różnych rodzajów raka, które są wywoływane przez geny i przekazywane w rodzinie przez pokolenia. Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych współpracując z badaczami z Danii i Finlandii ustalili, które nowotwory niosą ze sobą najwyższe ryzyko dziedziczenia.
1. Czy rak jest dziedziczny?
Każdy z nas jest nosicielem od 10 do 20 genów, które mogą powodować poważne schorzenia. Nie oznacza to jednak, że musimy zachorować, jednak w przypadku nowotworów w około 5-10 proc. przypadków stwierdza się predyspozycje uwarunkowane dziedzicznie. Onkolodzy mówią już o „nowotworach występujących rodzinnie”, przy czym przekazywana jest nie sama choroba, ale skłonność do niej.
Aby ustalić, które z nowotworów obarczone są największym ryzykiem dziedziczenia, naukowcy przez sześć lat badali 200 tys. bliźniąt pochodzących z czterech krajów: Danii, Finlandii, Norwegii oraz Szwecji. Odkryto, że przy zdiagnozowaniu nowotworu u jednego z bliźniąt, ryzyko zachorowania u drugiego wzrastało nawet o 33 proc. Ponieważ zależność dotyczy także bliźniąt dwujajowych, wyniki sugerują, że podwyższone ryzyko zachorowań występuje również wśród rodzeństwa, które nie pochodzi z ciąży bliźniaczej.
Badanie naukowców z Harvardu, Uniwersytetu Południowej Danii oraz Uniwersytetu w Helsinkach, zostało opublikowane na łamach "Journal of the American Medical Association". To pierwszy tego typu eksperyment, który bada dziedziczność mniej popularnych form nowotworów. Poprzednie analizy ustaliły, że geny odpowiadają np. za raka prostaty, piersi i płuc. Teraz wykazano, że dziedziczne są także rzadsze rodzaje nowotworów np. czerniak, chłoniak czy nowotwór krtani.
Wśród badanych bliźniąt nowotwór wykryto u 3,316 par. Ten sam rodzaj raka dotyczył 38 proc. bliźniąt jednojajowych i 26 proc. bliźniąt dwujajowych. W przypadku różnych rodzajów ryzyko wynosiło kolejno 46 proc. i 37 proc.
2. Jakie nowotwory są dziedziczne i ile wynosi ryzyko?
NOWOTWÓR | RODZINNY ODSETEK RYZYKA W PROC. |
---|---|
rak ogólnie | 37,1 |
prostata | 22 |
piersi | 19,9 |
płuca, tchawica, oskrzela | 13,4 |
jelito grube | 7,9 |
czerniak | 6,1 |
jądra | 6,0 |
odbytnica i odbyt | 5,8 |
pęcherz | 5,5 |
głowa, szyja | 5,1 |
rak skóry niebędący czerniakiem | 4,6 |
brzuch | 4,4 |
białaczka | 4,1 |
trzustka | 3,7 |
trzon macicy | 3,6 |
jajnik | 2,9 |
krtań | 2,7 |
szyjka macicy | 2,6 |
wątroba | 2,1 |
nerka | 1,8 |
mózg, ośrodkowy układ nerwowy | 1,8 |
chłoniaki nieziarnicze | 0,9 |
pęcherzyk żółciowy, przewód żółciowy zewnątrzwątrobowy | 0,3 |
Zobacz także
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.