Neurofeedback – na czym polega i jakie przynosi korzyści?

Neurofeedback to jeden z rodzajów alternatywnej metody leczenia – biofeedbacku, która umożliwia prezentację wizualną aktywności mózgu.

Ta nowoczesna metoda terapii neurorehabilitacji, która łączy w sobie elementy psychoterapii i neurofizjoterapii, jest także znana jako neurotrening, EEG biofeedback (EEG – elektroencefalograf), biofeedback EEG, mindfeedback, brainfeedback, cerebrofeedback, neurologiczne biologiczne sprzężenie zwrotne, neuroterapia, rehabilitacja mózgu, trening mózgu.

Jak działa neurofeedback? Sesje prowadzone są przy użyciu specjalistycznego sprzętu komputerowego z bardzo czułą głowicą. Ta jest zakończoną elektrodami, które mierzą fale mózgowe (alfa, beta1, beta2, gamma, delta, theta i SMR).

Celem działań jest otrzymanie informacji zwrotnej (feedback) na temat aktualnych zmian między stanem psychicznym a czynnością neurofizjologiczną mózgu. To daje wiedzę, kiedy wzrasta aktywność mózgu w pożądanej czynności fal mózgowych, a kiedy przeważają pasma niepożądane. Co to znaczy i jakie ma znaczenie?

Będąc w posiadaniu obrazu EEG, można nauczyć się rozpoznawania reakcji mózgu, co pozwala na modyfikacje jego pracy, co przekłada się na optymalne efekty. Jak to możliwe? Metoda neurofeedback pozwala na zilustrowanie procesów psychofizjologicznych, z których nie zdajemy sobie zwykle sprawy, a które można nauczyć się świadomie kontrolować.

Neurofeedback, ale i inne najnowsze osiągnięcia technologii i nauki, stwarzają warunki, które pozwalają na coraz lepsze wykorzystywanie potencjału umysłu. Jak twierdzą specjaliści, człowiek nie docenia ani możliwości, ani plastyczności mózgu i jego zdolności przeprowadzania zmian w zakresie funkcjonowania.

W jakich przypadkach stosuje się neurofeedback i jakie są oczekiwane korzyści? Wskazania do neurofeedbacku to przede wszystkim:

• problemy z pamięcią,
• zaburzenia lękowe i stres,
• przewlekły ból (np. fibromialgia, migrena),
• zaburzenia snu,
• zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS),
• uzależnienie,
• ADHD,
• zaburzenia ze spektrum autyzmu (oczekiwane korzyści terapii to zmniejszenie agresji, poprawa współpracy, komunikacji, koncentracji uwagi i aspektów sensoryczno-motorycznych),
• CHAD (choroba afektywna dwubiegunowa),
• zaburzenia obsesyjno-kompulsywne,
• zespół stresu pourazowego (PTSD),
• wstrząsy psychiczne, traumatyczne urazy mózgu,
• depresja.

Okazuje się, że neurofeedback można wykorzystać w celu:

• nauki lepszej koncentracji uwagi i kreatywności,
• zwiększania odporności na stres,
• rozwoju funkcji psychicznych,
• poprawy samopoczucia,
• wzmacniania samokontroli,
• treningu kontaktów międzyludzkich,
• integracji umysłu i ciała,
• usprawnienia procesu podejmowania decyzji,
• wsparcia analizy i twórczości,
• ćwiczenia refleksu, podnoszenia wydajności pracy,
• rozwoju świadomości i inteligencji emocjonalnej.

Zdobyte umiejętności znajdują zastosowanie w biznesie, sporcie czy nauce, w pracy twórczej, ale i w życiu prywatnym.

Efekty neurofeebacku

Neurofeedback to metoda terapii problemów na tle psychiatrycznym, behawioralnym i poznawczym, której efektem może być:

• poprawa nastroju, dodanie energii,
• poprawa pamięci, koncentracji, zdolności poznawczych,
• lepsza kontrola emocji, redukcja impulsywności, poprawa kontroli impulsów,
• złagodzenie niepokoju i stresu,
• łagodzenie bólu.

Neurofeedback to nowoczesna metoda terapii, która według badaczy z Uniwersytetu w Montrealu może okazać się skuteczna w leczeniu depresji.

Podczas badania klinicznego przeprowadzonego na Uniwersytecie w Montrealu, 27 pacjentów cierpiących na depresję (od łagodnej do ostrej formy) przez 10 tygodni, dwa razy w tygodniu, brało udział w seansach neurofeedbacku. Grupa złożona z 24 uczestników badania brała leki antydepresyjne, natomiast żadna osoba nie stosowała psychoterapii. Na koniec kuracji u 20 pacjentów objawy kliniczne depresji ustąpiły.

Autor badania, Vincent Paquette, doktorant psychologii na Uniwersytecie w Montrealu, wyjaśnia: „Neurofeedback pomaga pacjentom odnaleźć prawidłową równowagę umysłową. Porównując obraz aktywności mózgowej pacjentów chorych na depresję i osób zdrowych udało nam się określić modele aktywności mózgowej właściwe dla depresji, ustalić jakie odchylenia są charakterystyczne dla tej choroby.

Paquette ubolewa nad tym, że psychologowie kliniczni tak mało interesują się pracami nad obrazowaniem mózgu, „które pozwala zobaczyć, jakie obszary mózgu są dotknięte zaburzeniami psychicznymi”.

Neurofeedback - jak wyleczyć depresję?

W leczeniu depresji wykorzystuje się zarówno leki antydepresyjne, które działają na obszary w głębi mózgu, także psychoterapię, która oddziałuje bardziej na część zewnętrzną mózgu. Według Vincenta Paquette'a, dzięki obrazowaniu mózgu, te dwa podejścia mogą się uzupełniać i współdziałać.

Technologia używana do neurofeedbacku jest stosunkowo niedroga i bardziej dostępna niż technika obrazowania przy użyciu skanera (pozytonowa tomografia emistjna (PET)). Wystarczy prosty elektroencefalograf podłączony do przenośnego komputera. Psycholog posiadający podstawową wiedzę informatyczną może się nim posługiwać we własnym gabinecie, zyskując możliwość przeprowadzenia swego rodzaju psychoterapii mózgowo-kognitywno-zachowawczej.