Kleszcze atakują także zimą. Borelioza może dawać różne objawy
"W styczniu i w lutym zgłosili się do nas ludzie, którzy zdjęli z siebie lub ze zwierząt domowych kleszcze, co wskazuje, że są one aktywne" – informuje WP abcZdrowie dr hab. Renata Welc-Falęciak z AmerLab Laboratorium Diagnostyki Zarażeń Pasożytniczych i Odzwierzęcych. 30 proc. kleszczy zakażonych jest krętkami Borrelia wywołującymi boreliozę z Lyme. Ekspert wyjaśnia, jaki wpływ na ich aktywność latem będą miały temperatury panujące teraz na zewnątrz.
1. Kleszcze są aktywne również zimą
Specjaliści uwrażliwiają na to, że ciepła zima to też czas zagrożenia kleszczami. Niestety w sezonie zimowym ludzie nie wiążą pewnych objawów z ugryzieniem kleszcza.
W Polsce występuje kleszcz pospolity Ixodes ricinus i można go spotkać głównie w lasach liściastych i mieszanych. Jednak przez ostatnie dekady zwiększył się zasięg ich występowania, także o tereny miejskie. Jest to efekt zmiany klimatu, jak zauważa biolog.
- Wyniki badań wskazują ocieplenie klimatu jako przyczynę szerokiego rozprzestrzenienia i wzrostu zagęszczenia kleszczy w środowisku, a obserwowane zmiany przekładają się bezpośrednio na wzrost ryzyka zachorowań. W Polsce kleszcze pospolite aktywne są od wczesnej wiosny do jesieni, na ogół z dwoma zaznaczonymi szczytami aktywności – większym na przełomie wiosny i lata oraz mniejszym na przełomie lata i jesieni. Jednak wzrost średniej temperatury w miesiącach zimowych pozwala nawet na ich całoroczną aktywność. Wystarczy kilka dni ze średnią temperaturą ok. +5 °C, żeby kleszcze się uaktywniły – dodaje ekspert.
Czy znaczy to, że powinniśmy się przygotować na ich zmasowany atak latem?
- Trudno przewidzieć czy po ciepłych, zimowych miesiącach kleszczy będzie więcej, bo wpływ na ich zagęszczenie w środowisku ma nie tylko temperatura, ale także wilgotność i dostęp do żywicieli – zastanawia się dr hab. Renata Welc-Falęciak. - W suche, gorące lato kleszczy będzie mniej, niż kiedy panują umiarkowane temperatury i wysoka wilgotność. Dlatego warto pamiętać, że w miesiącach zimowych przy dodatnich temperaturach utrzymujących się przez kilka, czy kilkanaście dni kleszcze mogą być aktywne. Obecnie, w styczniu i lutym, zgłosili się do nas ludzie, którzy zdjęli z siebie lub ze zwierząt domowych kleszcze, co wskazuje, że już żerują – ostrzega biolog.
2. Objawy boreliozy choroby mogą się zmieniać
Zdaniem eksperta toksycznych kleszczy nie przybywa, ale objawy boreliozy mogą przybierać nowe formy.
- Z naszych badań wynika, że o ile odsetek zakażonych Borrelią kleszczy utrzymuje się w ostatnich latach na podobnym poziomie (ok. 35 proc.), to zmienia się dominujący u kleszczy w danym roku gatunek krętków Borrelia, co może z kolei mieć wpływ na obraz kliniczny boreliozy z Lyme wiążący się z zajęciem skóry, stawów, układu nerwowego i serca – wyjaśnia dr hab. Renata Welc-Falęciak.
Z całą pewnością trzeba być czujnym i pamiętać, że nie zawsze pierwszym objawem ugryzienia kleszcza jest rumień.
- Szacuje się, że rumień wędrujący występuje u ok. 60 do 80 proc. osób zakażonych krętkami Borrelia – precyzuje ekspert.
Tymczasem na bezpośredni kontakt z kleszczami narażone są przede wszystkim psy i koty wyprowadzane na zewnątrz. Natomiast ludzie mogą czuć się bezpieczniej z racji zimowych ubrań i wysokich butów, które stanowią pewien rodzaj zabezpieczenia. Nie mniej, nie wolno zapominać o jeszcze innych sposobach ochrony przed kleszczami.
- Jest to przede wszystkim stosowanie repelentów oraz odpowiedni ubiór na leśne (i nie tylko) wędrówki, tzn. spodnie z długimi nogawkami, długi rękaw, zakryte obuwie oraz nakrycie głowy – instruuje biolog. - Na jasnym ubraniu łatwiej dostrzec te małe pajęczaki. Pamiętajmy, że nimfy mają wielkość 1-2 mm, więc po powrocie do domu warto dokładnie obejrzeć swoje ciało. Kleszcze preferują okolice szyi i nasady włosów, za uszami, w pachwinach, ale także pod kolanami czy nawet w pępku – przypomina ekspert z Zakładu Parazytologii Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Naszych czworonożnych przyjaciół możemy chronić, stosując specjalne obroże, krople na skórę (tzw. spot-on), tabletki i spraye. Warto również po spacerze sprawdzić skórę psa. Psy najczęściej chorują na babeszjozę, która może okazać się śmiertelna. A jak dużo toksycznych kleszczy jest obecnych w środowisku?
- Z naszych badań prowadzonych w laboratorium AmerLab wynika, że około 25-30 proc. kleszczy zdjętych z ludzi jest zakażonych krętkami Borrelia wywołującymi boreliozę z Lyme. Liczba zgłoszonych przypadków zachorowań na boreliozę z Lyme w roku 2018, podobnie jak i w roku 2019, przekroczyła 20 tys. – wyjaśnia dr hab. Renata Welc-Falęciak.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.