Niewydolność wątroby – przyczyny, objawy, leczenie

Niewydolność wątroby jest stanem, który świadczy o tym, że nasza wątroba nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować. Podstawowymi zadaniami, jakie ma wątroba w organizmie są: synteza, metabolizm, filtracja, a także magazynowanie. Gdy dochodzi do niewydolności wątroby, praca tego narządu zostaje zaburzona częściowo lub całkowicie. Narząd nie jest w stanie wykonywać swoich zadań.

Jeśli niewydolność wątroby występuje nagle, u pacjenta, który uprzednio był zdrowy (w ciągu 6 miesięcy od pojawienia się pierwszych symptomów chorobowych), wówczas mamy do czynienia z ostrą niewydolnością wątroby. Jeśli choroba spowodowana jest na skutek długotrwałego działania konkretnego czynnika, wówczas mamy na myśli przewlekłą niewydolność wątroby.

Z problemem niewydolności wątroby bardzo często borykają się osoby uzależnione od alkoholu, osoby po wirusowym zapaleniu wątroby, osoby zmagające się z rakiem wątroby.

Niewydolność wątroby może być spowodowana przez wiele różnych czynników. Najczęstszymi przyczynami niewydolności wątroby są nadmierne spożywanie alkoholu, zła dieta, nowotwory wątroby, przebycie wirusowego zapalenia wątroby (najczęściej HBV).

Inną sprawą jest ostra niewydolność wątroby. Przyczyny zapadnięcia na to schorzenie zwykle upatruje się w zatruciu lekami albo toksynami. Mowa tu o paracetamolu i muchomorze sromotnikowym. Ostra niewydolność wątroby może się pojawić jako powikłanie po WZW typu B, a także zakrzepicy żył w obrębie tego narządu lub inne choroby z nią związane. Ważne wydaje się też to, że może ona być skutkiem chorób ogólnoustrojowych, na przykład sepsy.

Do ostrej niewydolności wątroby może się przyczynić zatrucie lekami lub toksynami, na przykład spożycie muchomora sromotnika. Ostra niewydolność wątroby może być również powikłaniem po wirusowym zapaleniu wątroby typu B, zakrzepicy żył w obrębie wątroby, choroby Wilsona, a także chorób ogólnoustrojowych takich jak wstrząs lub sepsa.

Niewydolność wątroby polega na niezdolności tego narządu do wykonywania swoich funkcji – metabolizmu, syntezy, filtracji, magazynowania. Wyróżniamy przewlekłą niewydolność wątroby oraz ostrą niewydolnością wątroby. Pierwszy rodzaj, czyli przewlekła niewydolność wątroby jest konsekwencją choroby przewlekłej. Charakteryzuje się on zaburzeniami funkcji układu nerwowego i zaburzeń krzepnięcia. W tej grupie możemy wyróżnić przede wszystkim marskość wątroby. O przewlekłej niewydolności wątroby pacjenci dowiadują się zwykle bardzo późno, gdyż początkowo nie powoduje ona żadnych dolegliwości czy specyficznych objawów.

Przewlekła niewydolność wątroby najczęściej przebiega bez żadnych objawów. Dopiero większe zmiany w tym narządzie dają o sobie znać. Najczęstszymi ogólnymi objawami przy znacznej niewydolności wątroby są:

• brak apetytu,
• spadek masy ciała,
• zła tolerancja tłuszczów i alkoholu,
• uczucie pełności po jedzeniu,
• bóle brzucha,
• częstsze wzdęcia i nudności.

Dość poważnym objawem niewydolności wątroby, który pojawia się już na bardziej zaawansowanym etapie jest żółtaczka. Dodatkowo, mogą mojawić się: obrzęki kostek i nóg, żylaki, powiększona wątroba, obrzęk odbytu lub przełyku.

Wodobrzusze to objaw znacznej niewydolności wątroby. W ostatnim etapie ostrej niewydolności wątroby dochodzi do zaburzeń metabolicznych, śpiączki wątroby i śmierci pacjenta.

Symptomy ostrej niewydolności wątroby są w zasadzie bardzo podobne. Ostra niewydolność wątroby to choroba, która pojawia się nagle, pacjent wcześniej nie skarżył się na problemy z wątrobą. Ostra niewydolność wątroby charakteryzuje się pojawieniem encefalopatii wątrobowej i osoczowego zaburzenia krzepnięcia. Jeśli nie zostanie podjęte leczenie, mogą pojawić się u pacjenta poważne zaburzenia metaboliczne. Konsekwencją nieleczonej ostrej niewydolności wątroby jest śpiączka wątrobowa, która może prowadzić do przedwczesnego zgonu pacjenta.

W obu rodzajach niewydolności wątroby – zarówno w przewlekłej, jak i ostrej – należy przestrzegać odpowiedniej diety - takiej, która nie zawiera dużej ilości białka. Ważne jest, aby spożywane posiłki miały maksymalnie 60g białka na dobę. Niezbędne jest również leczenie farmakologiczne, lecz największy efekt w niewydolności wątroby daje przeszczep uszkodzonego narządu.

Przeszczep wątroby jest wykonywany w przewlekłej niewydolności wątroby, gdy wszystkie możliwości zostały wyczerpane, a stan pacjenta się nie poprawia. Przeszczep należy wykonać zanim dojdzie do niewydolności innych narządów. Jeżeli dojdzie do ostrej niewydolności wątroby, przeszczep należy wykonać jak najszybciej. Jest to bowiem jedyny ratunek dla osoby cierpiącej na ostrą niewydolność wątroby schorzenie.

Zazwyczaj przeszczep wątroby jest ostatecznością, gdy już żadne inne leczenie nie przynosi skutku, a objawy niewydolności wątroby się nasilają.