Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (872 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Niszczą nas od środka. Zwiększają ryzyko groźnych nowotworów

 Katarzyna Grzęda-Łozicka
26.09.2023 21:12
Chemikalia zawarte w plastikowych opakowanich i kosmetykach zwiększają ryzyko nowotworów
Chemikalia zawarte w plastikowych opakowanich i kosmetykach zwiększają ryzyko nowotworów (Getty Images, Facebook)

Rakotwórcze związki niszczą nas od środka. Kolejne alarmujące badania. Naukowcy wykazali obecność fenoli i substancji polifluoroalkilowych (PFAS) - nazywanych wiecznymi chemikaliami, u osób, które wcześniej zachorowały na nowotwory.

spis treści

1. Alert dla środowiska naukowego

Ostatnie badanie opublikowane na łamach "Journal of Exposure Science and Environmental Epidemiology" rzuca nowe światło na kwestie wpływu substancji chemicznych, takich jak PFAS i fenole, na rozwój nowotworów. Naukowcy posłużyli się danymi obejmującymi grupę 10 tys. osób. Autorzy pracy porównali wcześniejsze występowanie chorób nowotworowych z poziomem PFAS i fenoli we krwi oraz moczu.

Na tej podstawie wykazano związek pomiędzy obecnością chemicznych substancji w organizmie a wcześniejszą diagnozą nowotworów jajnika, piersi, macicy oraz czerniaka u kobiet.

- Wszyscy powinni się tym zainteresować, ponieważ mamy udokumentowane dane mówiące, że narażenie ludzi na te chemikalia jest powszechne - podkreśla Max Aung z Uniwersytetu Południowej Kalifornii, jeden z autorów badania.

Zobacz film: "Lekarze o polskiej lekomani. Pacjenci wierzą, że pigułka pomoże na wszystko"

Dr Amber Cathey, główna autorka badania z University of Michigan School of Public Health, sugeruje, że substancje takie, jak PFAS, mogą zakłócać prawidłowe funkcjonowanie kobiecych hormonów i na tym podłożu zwiększać ryzyko niektórych typów nowotworów.

- Obecność tych substancji chemicznych nie dowodzi jeszcze, że to jest bezpośrednią przyczyną tych zachorowań, tylko wskazuje na pewną zależność. To jest raczej taki alert dla środowiska naukowego - zróbcie badania obserwacyjne, żebyśmy zobaczyli, czy rzeczywiście możemy mówić o związku przyczynowo-skutkowym - zauważa dr hab. n. med. Marta Mańczuk z Narodowego Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie.

- Kolejny etap przed nami, czyli badania, gdzie będą obserwowane osoby narażone na te substancje i to, czy na przestrzeni czasu dojdzie u nich do rozwoju schorzeń nowotworowych - dodaje epidemiolog.

Substancje chemiczne zwiększają ryzyko nowotworów
Substancje chemiczne zwiększają ryzyko nowotworów (Getty Images)

2. Rosną zachorowania na nowotwory hormonozależne

Substancje per- i polifluoroalkilowe PFAS to szkodliwe dla zdrowia związki nazywane tzw. wiecznymi chemikaliami, z uwagi na to, że wyjątkowo słabo się rozkładają. Do tej grupy zalicza się kilka tysięcy związków, które są obecne w naczyniach kuchennych, w kosmetykach, w opakowaniach na żywność, w barwnikach, a nawet ubraniach.

- Fenole, parabeny, substancje, które zawierają związki fluoru i węgla to substancje, które obecnie przez rozwój cywilizacji znajdują się praktycznie wszędzie - w glebie, w żywności, w wodzie, w opakowaniach, więc nie mamy dużych możliwości ochrony przed nimi. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem uznała je za grupę związków, które mogą potencjalnie być rakotwórczymi - wskazuje dr Mańczuk.

Wcześniejsze badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych wskazywały, że ekspozycja na PFAS zwiększa m.in. ryzyko rozwoju raka wątroby. Dr Mariusz Witczak z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Endokrynologii CM UZ podkreśla, że jest coraz więcej dowodów wskazujących na to, że wraz z chemizacją środowiska rośnie częstotliwość występowania nowotworów hormonozależnych.

- Na przełomie ostatnich lat wiele się zmieniło w zapadalności na choroby nowotworowe. 30 lat temu najczęstsze były nowotwory wywodzące się z tkanki nabłonkowej jak rak płuca, żołądka, jelita grubego. W tej chwili najczęstsze choroby nowotworowe to raki hormonalnie zależne, czyli zmieniła się zupełnie biologia tych nowotworów. Są to m.in. rak sutka, jajnika, gruczołu piersiowego, gruczołu krokowego, rak trzonu macicy, rak jądra, rak tarczycy - to są wszystko raki hormonalnie zależne - podkreśla ekspert.

- Jest to związane właśnie z chemizacją środowiska, z wszechobecnymi substancjami z grupy endocrine-disrupting chemicals, które uszkadzają układ dokrewny i powodują zwiększoną częstotliwość raków. Udowodniono, że te chemiczne substancje wpływają na nowotworzenie i na mutacje nowotworowe - dodaje dr Witczak.

3. To może być jedna z przyczyn plagi nowotworowej

Kolejne analizy potwierdzają, że genetyczne predyspozycje odpowiadają jedynie za ok. 10-15 proc. zachorowań na nowotwory, znacznie większą rolę mogą odgrywać czynniki zewnętrzne i nasz styl życia.

- Znamy te geny, które warunkują powstanie bardzo agresywnych nowotworów, prowadzi się nawet profilaktyczne operacje u osób, u których potwierdzono ich obecność. W endokrynologii wykonuje się np. profilaktyczne usunięcie tarczycy w przypadku wykrycia rodzinnej predyspozycji do raka rdzaniastego tarczycy. Podobnie jest z genami BRCA, które zwiększają ryzyko raka sutka, jajnika. Natomiast na rozwój nowotworów wpływa też tzw. mutacja sporadyczna, czyli to, co nas w życiu spotyka - podkreśla specjalista endokrynologii.

- Dawniej wiązaliśmy to głównie z takimi czynnikami jak napromieniowanie rentgenowskie czy promieniowanie kosmiczne, a w tej chwili te mutageny to są czynniki chemiczne, z którymi mamy kontakt przez skórę, które wdychamy, które przyjmujemy z jedzeniem - podkreśla ekspert.

Lekarze przypominają, że komórki nowotworowe powstają u każdego z nas wielokrotnie w ciagu życia, sprawny układ odpornościowy likwiduje je na etapie początkowym, żeby doszło do rozwoju nowotworów, musi się nałożyć kilka czynników - np. mutacja sporadyczna i mniejsza sprawność układu odpornościowego, która spowoduje, że organizm nie będzie w stanie wyeliminować tych komórek.

- Wiadomo, że na przykład rak piersi nie ma jednej przyczyny. Jest co najmniej kilkanaście czynników, które mogą go wywołać, nie wiadomo, ile z nich musi zaistnieć, żeby doszło do rozwoju choroby. Ryzyko jego rozwoju zwiększają m.in. alkohol, otyłość, predyspozycje genetyczne - nie jest tak, że człowiek, który ma takie predyspozycje na 100 proc. zachoruje - wskazuje dr Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld z Kliniki Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.

Dr Witczak przyznaje, że nie jesteśmy w stanie zupełnie wyeliminować z życia szkodliwych chemikaliów, ale możemy je ograniczać.

- To jest banał, ale składamy się z tego, co o jemy. O tym się teraz mówi coraz częściej, żeby eliminować plastik, żebyśmy wrócili do butelek szklanych, do pojemników, które nie są z plastiku. Na razie to fikcja, na opakowaniach produktów można zobaczyć oznaczenia informujące, że zawierają bardzo dużo niebezpiecznych substancji, ale mało kto na to zwraca uwagę. Te najbardziej niebezpieczne substancje chemiczne nadal są dostępne, jak bardzo toksyczny czarny nylon. Trzeba do ludzi docierać, żeby mieli świadomość tego zagrożenia - przekonuje lekarz.

Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze