Trwa ładowanie...

Nootropiki - czym są i czy naprawdę działają?

Notroopy - czym są i jak działają?
Notroopy - czym są i jak działają?

Właściwy poziom hormonów i neuroprzekaźników w mózgu reguluje nie tylko emocje, ale wpływa na koncentrację, zapamiętywanie czy produktywność w pracy. Nie dziwi zatem fakt, że coraz większym zainteresowaniem cieszą się substancje, które mają stymulować jego aktywność. Na kreatywność, jasność umysłu, a może skupienie? Zobacz, czy popularne nootropiki, rzeczywiście działają.

spis treści

1. Czym są nootropiki?

Choć definicja „nootropików” pojawiła się w słowniku międzynarodowym w 1972roku, już w 1964 roku belgijscy naukowcy wprowadzili do obrotu pierwszą substancję stymulującą pracę mózgu, piracetam. Od tego czasu rynek nootropowy szybko się rozwija, oferując coraz to nowe produkty. Warto wiedzieć, że termin ten obejmuje wiele substancji, zarówno naturalnych, jak i syntetycznych, dostępnych bez recepty, a także takich, które może przepisać tylko lekarz. Klasyfikowane są ze względu na pochodzenie czy skład, ale najczęściej w zależności od efektu jaki mogą wywoływać.

2. Jak działają?

Neurony w mózgu komunikują się ze sobą cały czas. Potrzebują do tego zarówno neuroprzekaźników, jak i hormonów. Jeśli któregoś brakuje, wpływa to na poziom innych substancji, które oddziałują na nastrój, poziom energii czy reakcję na stres. Mechanizm działania środków nootropowych jest dość skomplikowany. Wiadomo, że wpływają na ośrodkowy układ nerwowy na wielu płaszczyznach, m.in. zwiększając poziom neuroprzekaźników w mózgu i nasilając ich działanie, a do tego dostarczając potrzebnych substancji (prekursorów czy kofaktorów), bez których nie mogłyby powstać nowe przekaźniki sygnałów pomiędzy neuronami.

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Nootropiki mogą także wspierać metabolizm i krążenie krwi w mózgu, a ponadto zwiększać jego odporność zarówno na czynniki środowiskowe, jak i wewnętrzne, które mogą sprzyjać neurodegeneracji.

Nootropy - czym są i jak działają?
Nootropy - czym są i jak działają? (123RF)

Zobacz też: Techniki szybkiego i efektywnego uczenia się

3. Dla kogo?

Zadaniem nootropików jest m.in. zwiększenie uwagi, koncentracji czy kreatywności. Mają wpływać również na szybsze zapamiętywanie czy poprawiać jasność umysłu. Mogą sprawdzić się zatem przy spadku formy psychicznej lub przed ważnym egzaminem. Dodatkowo mogą działać neuroregeneracyjnie u osób po urazach mózgu lub w chorobach takich jak Parkinson czy Alzheimer. Stosowane są także u osób z depresją i nerwicami.

4. Jak zażywać?

Naukowcy podkreślają, że nieumiejętne zażywanie środków nootropowych, może negatywnie oddziaływać na organizm, np. zwiększając ciśnienie krwi, powodując wahania nastroju, a nawet prowadzić do uzależnienia. Dlatego warto przed zastosowaniem konkretnego produktu, skonsultować się z lekarzem i zawsze stosować się do zaleceń producenta.

Pozytywny wpływ nootropików na organizm, uzależniony jest od prawidłowo dobranych dawek, czasu ich stosowania, a także rzeczywistych potrzeb mózgu. Dlatego tak ważne jest, aby umiejętnie zidentyfikować zapotrzebowanie na dany składnik, pamiętając, że nieprawidłowo dopasowana suplementacja nootropowa, może zaszkodzić lub zupełnie nie zadziała. Dawka substancji nootropowej powinna być dostosowana do poziomu wyczerpania oraz występujących zaburzeń w organizmie, ponieważ ta sama ilość podana różnym osobom, może objawiać się inaczej.

Zobacz też: Idealna dieta dla mózgu

5. Które wybierać?

Skuteczność wielu sprzedawanych suplementów nie jest udowodniona. Najlepiej zatem wybierać te, które mają badania potwierdzające zarówno ich pozytywne działanie, jak i bezpieczeństwo stosowania. Pamiętaj również, że nie każdy zawiera aktywne związki, które mogą zadziałać w organizmie. Dlatego, nim wybierzesz dany produkt, sprawdź etykietę i upewnij się, że kupujesz właściwą substancję.

Naturalne środki nootropowe stosowane są zwykle w tradycyjnej medycynie do wzmocnienia i ochrony funkcji umysłowych. Są to zazwyczaj zioła, witaminy i inne składniki odżywcze, w tym kwasy tłuszczowe lub przeciwutleniacze. Choć syntetyczne środki często działają dużo szybciej, a efekty są bardziej zauważalne, istnieje większe ryzyko ich przedawkowania i wystąpienia działań niepożądanych, także już po ich odstawieniu.

Nootropy - czym są i jak działają na nasz organizm?
Nootropy - czym są i jak działają na nasz organizm? (123RF)

6. Co może zaproponować ci natura?

Najpopularniejszym stymulatorem struktur mózgowych jest kofeina. Naturalnie znajdziesz ją m.in. w kawie, kakao, herbacie, orzechach kola czy guaranie. Oddziałuje na receptory adenozynowe w mózgu, dzięki czemu czujesz mniejsze zmęczenie. Już 40–300 mg tej substancji zwiększa czujność i uwagę oraz skraca czas reakcji. Dawki te są szczególnie skuteczne dla osób zmęczonych.

Nootropy stworzone na bazie roślin o działaniu optymalizującym pracę mózgu to adaptogeny. Te suplementy naturalnego pochodzenia, mają zazwyczaj delikatniejsze działanie niż środki przepisywane przez lekarza. W tej grupie można znaleźć różeńca górskiego, ashwagandhę, żeń-szeń amerykański, syberyjski czy azjatycki. Mogą zwiększać energię i poprawiać koncentrację, ale tylko wówczas, gdy będą stosowane przez minimum kilka tygodni. Dodatkowo mogą zmniejszać poziom stresu i zmęczenie psychiczne z tym związane. Spróbować możesz także rokitnika czy korzenia lukrecji, które delikatnie zrównoważą działanie układu nerwowego.

Pamiętaj, że substancje nootropowe nie wpłyną na poziom inteligencji, nie wyleczą ze wszystkich zaburzeń, a ich działania nie poczujesz natychmiast. Nie zapominaj, że na pracę mózgu ma wpływ ogólny stan zdrowia, dieta, sen i umiarkowany wysiłek fizyczny. To zawsze suma wielu czynników. Zestaw kilku czy kilkunastu tabletek nie zastąpi ci każdego z nich.

Zobacz też: JAK DBAĆ O MÓZG?

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze