Noradrenalina jako hormon i neuroprzekaźnik. Zastosowanie w medycynie.
Noradrenalina (łac. norepinephrinum, NA) jest organicznym związkiem chemicznym z grupy amin katecholowych. W ludzkim organizmie pełni funkcję neuroprzekaźnika, a także hormonu. Wykorzystuje się ją również w przemyśle farmaceutycznym. Noradrenalinę podaje się pacjentom w stanach zagrożenia życia.
1. Co to jest noradrenalina?
Noradrenalina (łac. norepinephrinum) to organiczny związek chemiczny z grupy katecholamin. Do jej powstania dochodzi w pozazwojowych neuronach adrenergicznych i komórkach chromochłonnych rdzenia nadnerczy. Nazwa tego organicznego związku wywodzi się z łaciny i oznacza „w okolicy nerek”.
2. Noradrenalina jako hormon
Noradrenalina, nazywana także norepinefryną jest jednym z hormonów stresu. W sytuacjach, w których czujemy się zagrożeni, mobilizuje mózg i ciało do działania. Związek chemiczny z grupy katecholamin motywuje nasz organizm i pozwala uporać się z trudnościami. To dzięki niemu reagujemy, uciekamy, a także walczymy. Noradrenalina przyspiesza bicie serca, spowalnia perystaltykę w przewodzie pokarmowym, zwiększa ciśnienie, uwalnia zmagazynowaną glukozę, zmniejsza dopływ krwi do układu pokarmowego.
Gdy śpimy, stężenie norepinefryny jest bardzo niskie. Poziom hormonu wzrasta o 180 procent, kiedy układ somatyczny znajduje się w stanie aktywności. W sytuacjach stresujących i niebezpiecznych utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie.
3. Noradrenalina jako neuroprzekaźnik
Norepinephrinum jest jednym z głównych neuroprzekaźników współczulnego układu nerwowego. Oznacza to, że przekazuje informacje między neuronami i wywołuje określone reakcje w naszym organizmie. Wewnątrz pnia mózgu związek chemiczny produkowany jest w miejscu sinawym.
Noradrenalina to silny agonista receptorów α–adrenergicznych. Na receptory β1 wpływa podobnie co adrenalina. Jej działanie na receptory β2 jest względnie słabsze.
Aktywując receptory α1, noradrenalina powoduje skurcz naczyń tętniczych i żylnych, podnosi skurczowe i rozkurczowe ciśnienie tętnicze, zmniejsza pojemność minutową serca.
Za pomocą receptorów β1 przyspiesza bicie serca, a także pobudza je do działania. Przy powinowactwie z receptorami α2 następuje zahamowanie wydzielania norepinefryny, a także innych neuroprzekaźników z danego zakończenia presynaptycznego.
Powinowactwa noradrenaliny do receptorów β2 prowadzi do aktywacji enzymu fosforylazy glikogenu. Skutkiem tej sytuacji jest tzw. glikogenoliza.
Pobudzenie receptorów noradrenergicznych β3 przez noradrenalinę skutkuje wystąpieniem lipolizy (lipoliza to nic innego jak rozkład tkanki tłuszczowej).
Działając na układ nerwowy noradrenalina determinuje naszą czujność, wzmaga procesy zapamiętywania. Ponadto, dzięki niej szybciej przypominamy sobie ważne informacje z przeszłości. Noradrenalina wpływa na zdolności koncentracyjne.
To musisz wiedzieć
4. Zastosowanie noradrenaliny w medycynie
Noradrenalina jako lek, stosowana jest przez lekarzy w stanach zagrożenia życia pacjenta. Warto nadmienić, że podaje się ją dożylnie. Wskazaniem do podania tego związku chemicznego z grupy amin katecholowych jest wstrząs septyczny. Poprzez swoje działanie noradrenalina obkurcza ściany naczyń tętniczych i powoduje wzrost ciśnienia.
Norepinefryna ma też inne zastosowanie. Wykorzystywana jest jako dodatek do środków znieczulenia miejscowego w celu opóźnienia wchłaniania leku w miejscu podania.
Przeciwwskazania do podania noradrenaliny:
- niedociśnienie spowodowane przebytym zawałem serca,
- choroby zakrzepowe (np. zakrzepica naczyń wieńcowych)
- dławica Prinzmetala,
- hipoksja,
- hipokapnia,
- stosowanie anestetyków wziewnych,
- stosowanie środków, które zwiększają wrażliwość serca.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
