Hormon stresu, czyli kortyzol, to związek chemiczny, należący do grupy hormonów glikokortykosteroidowym. Produkowany jest przez korę nadnerczy i odpowiada za odczuwanie stresu i reagowanie na niepokojące sytuacje.
Kortyzol wpływa na stężenie glukozy we krwi. Jej poziom zwiększa się pod wpływem uwalniania kortyzolu. Poziom hormonu stresu jest naturalnie wyższy o poranku i wraz z upływem dnia zaczyna spadać. Najniższy poziom kortyzolu notuje się zwykle w godzinach nocnych.
Uwalniany jest nie tylko w stresujących sytuacjach, ale także w czasie aktywności fizycznej. Dzięki niemu zwiększa się wydolność organizmu, a reakcja na ból związany z treningiem jest dużo łagodniejsza. Organizm podczas wysiłku potrzebuje znacznie więcej energii, dlatego potrzebuje glukozy. Kortyzol pełni więc istotną funkcję w przypadku intensywnych treningów, zarówno siłowych, jak i cardio.
Kortyzol zwiększa także ciśnienie krwi i wzmaga produkcję kwasów żołądkowych. Wspomaga także działanie adrenaliny, co jest bardzo ważne w przypadku odczuwania silnego stresu.
Poziom kortyzolu, jak każdego innego hormonu, może być zaburzona. Najczęściej dzieje się tak na skutek rozwijających się w organizmie chorób i schorzeń. Najczęściej poziom hormonu stresu zaburzony jest przez kłopoty natury psychosmatyczej. Może być konsekwencją depresji, bezsenności, a także chorób tarczycy i nadnerczy.
Poziom kortyzolu określa się na podstawie badania próbki krwi. W przypadku chorób pomiary wykonuje się nawet kilka razy dziennie, zwłaszcza jeśli chory na stałe bierze leki. Wykonuje się to po to, żeby sprawdzić wpływ środków farmakologicznych na poziom hormonu stresu.
Podwyższony poziom kortyzolu może powodować anoreksję, odczuwanie przewlekłego stresu, nowotwory, a także. Zbyt niskie jego stężenie może oznaczać chorobę Addisona, przerost nadnerczy lub niedobór jakichś enzymów.