Nosacizna u ludzi - przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie, rokowania
Nosacizna to choroba zakaźna, na którą można zachorować w wyniku kontaktu z chorymi zwierzętami, szczególnie końmi, osłami, mułami oraz kozami. Przypadki zarażenia są notowane bardzo rzadko, ale rokowania w przypadku nosacizny nie są optymistyczne. Czym charakteryzuje się nosacizna u ludzi?
1. Czym jest nosacizna?
Nosacizna to odzwierzęca choroba zakaźna, którą wywołują bakterie Burkholderia mallei. Najczęściej jest spotykana u koni, ale mogą zachorować na nią również osły, muły, kozy, psy czy koty.
Nosacizna u ludzi w Polsce jest diagnozowana bardzo rzadko, nie występuje też na terytorium Europy. Patogeny powodują melioidozę i mają potencjał broni biologicznej.
2. Kto może zachorować na nosaciznę?
Nosacizna nie występuje w Polsce, ale zarażenie jest możliwe podczas podróży do Afryki, Azji, na Bliski Wschód, a także do Centralnej i Środkowej Ameryki. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim:
- weterynarze,
- właściciele koni,
- pracownicy laboratorium,
- pracownicy rzeźni.
Nie istnieje szczepionka na nosaciznę, profilaktyka polega na zachowywaniu ostrożności w trakcie kontaktu ze zwierzętami, dobrze sprawdzają się rękawice, okulary ochronne oraz maski chirurgiczne.
3. Przyczyny nosacizny u ludzi
Przyczyną zachorowania jest zarażenie pałeczką nosacizny poprzez kontakt z chorymi zwierzętami. Burkholderia mallei jest obecna w tkankach i płynach ustrojowych zakażonych osobników.
Przeniesienie patogenów następuje poprzez kontakt z błonami śluzowymi (jamą ustną, jamą nosową, oczami) lub z uszkodzoną skórą. Zdarzały się także przypadku zachorowania poprzez oddychanie powietrzem z drobinkami płynów ustrojowych lub kurzem, zawierającym bakterie. Nie zanotowano rozprzestrzeniania się nosaciny z człowieka na człowieka.
Zobacz także:
4. Objawy nosacizny u ludzi
- gorączka,
- dreszcze,
- obfite pocenie się,
- ból mięśni,
- ból w klatce piersiowej,
- zwiększone napięcie mięśni,
- ból głowy,
- wydzielina z nosa,
- nadwrażliwość na światło,
- łzawienie oczu.
Dolegliwości zwykle są ściśle związane z odmianami nosacizny:
- zakażenie zlokalizowane, miejscowe,
- zakażenie płucne,
- zakażenie krwi (posocznica),
- przewlekłe zakażenie.
Nosacizna zlokalizowana występuje w miejscu, gdzie pałeczki wniknęły do organizmu. W przypadku rany skóry w ciągu 1-5 dni może pojawić się owrzodzenie oraz powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.
W sytuacji, gdy nosacizna powstała od kontaktu z błoną śluzową chory może zauważyć zwiększoną produkcję śliny, katar, kaszel lub silne łzawienie oczu.
Nosacizna płucna zwykle ujawnia się w formie zapalenia płuc lub ropnia płuc z wysiękiem opłucnowym. Objawy towarzyszące to gorączka, osłabienie, duszność, uporczywy kaszel oraz ból przy wdechu.
Najgroźniejszą odmianą jest zakażenie krwi, czyli sepsa, która bez podjęcia leczenia prowadzi do śmierci w ciągu 7-10 dni. U chorego ciśnienie tętnicze skurczowe wynosi ≤100 mmHg, częstość oddechów ≥ 22/min, można zauważyć też nagłe zaburzenia świadomości. Dodatkowo mogą pojawić się obrzęki oraz przyspieszenie akcji serca.
5. Rozpoznanie nosaciny u ludzi
Kluczowy w diagnostyce nosacizny jest wywiad lekarski, a także potwierdzenie bliskiego kontaktu z końmi, osłami, mułami czy kozami. Wykrycie Burkholderii malleii jest możliwe po wykonaniu posiewu krwi, plwociny lub moczu. Jednym ze sposób jest także pobranie wycinka skóry z obszaru, gdzie patogeny wniknęły do organizmu.
6. Leczenie nosacizny u ludzi
Leczenie nosacizny u ludzi jest wyzwaniem, ponieważ jest to choroba rzadka. Zwykle wykorzystywane są antybiotyki oraz sulfadiazyna. Postępowanie medyczne dzieli się na intensywne i podtrzymujące. Pierwsza faza trwa 10-14 dni i polega na podawaniu antybiotyków dożylnych. Z kolei etap podtrzymujący opiera się na przyjmowaniu antybiotyków doustnych przez minimum 12 tygodni.
7. Rokowania
Według danych Centres for Disease Control and Prevention (CDC) nosacizna leczona tradycyjnymi antybiotykami wywołuje 50 procentową śmiertelność. Ilość zgonów redukuje terapia dwufazowa. Szansę na powrót do zdrowia zwiększa też jak najszybsze rozpoznanie choroby.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
