Choroby zakaźne to grupa schorzeń infekcyjnych, dotyczy nie tylko ludzi, ale także zwierząt i roślin. Wywoływana jest przez tzw. biologiczne czynniki chorobotwórcze, głównie bakteria, wirusy i grzyby. Choroby zakaźne są szczególnie groźne, ponieważ z łatwością się przenoszą na inne organizmy, bardzo często doprowadzając do epidemii.
Choroby zakaźne mogą być przenoszone drogą kropelkową, płciową, do zakażenia może dojść także w wyniku kontaktu z czynnikiem wywołujących chorobę.
Jedną z najczęstszych chorób zakaźnych występujących u człowieka, jest HIV i jego konsekwencja - AIDS. Choroba przenoszona jest przede wszystkim drogą płciową - najczęściej w wyniku współżycia bez zabezpieczenia - ale także poprzez kontakt z krwią zarażonej osoby. Bardzo dużo osób jest nosicielami wirusa, a sami nie chorują na AIDS, mogą jedynie przenosić go na inne osoby. Leczenie HIV polega przede wszystkim na hamowaniu procesów rozwojowych, aby nie doszło zbyt szybko do rozwoju AIDS.
Inną częstą chorobą zakaźną jest grypa. Jest to choroba sezonowa, największą zachorowalność obserwuje się wiosną i jesienią, kiedy wirusy i bakterie mają idealna warunki do rozwoju i rozprzestrzeniania się. Najczęściej grypa przenoszona jest drogą kropelkową, poprzez kontakt z osobą zarażoną i przedmiotami, których dotykała. Objawy grypy to przede wszystkim gorączka, bóle mięśni, uporczywy kaszel i ogólne osłabienie. Taki stan utrzymuje się około 10 dni, zazwyczaj objawy zaczynają ustępować po około 6-7 dniach.
Do chorób wyjątkowo zakaźnych jest gruźlica. Wywołana jest prątkami gruźlicy. Przenosi się droga kropelkową, rzadziej pokarmową. Najczęściej do zarażenia dochodzi w wyniku kontaktu z zarażoną osobą lub zwierzętami (głównie krowami). Najczęściej bakterie atakują płuca. Bardzo często gruźlica nie daje żadnych charakterystycznych objawów - pojawia się gorączka, brak apetytu, utrata wagi, a w przypadku płuc także kaszel. Leczenie gruźlicy opiera się przede wszystkim na odizolowaniu chorego i podawanie antybiotyków i chemioterapeutyków.
Do popularnych chorób zakaźnych zalicza się także tzw. choroby wieku dziecięcego. Wśród nich znajdują się między innymi odra, różyczka, ospa i świnka. Każda z nich daje zupełnie inne objawy i wymaga szczepienia zapobiegawczego. Dzięki temu choroba będzie przebiegać bardzo łagodnie. Leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów.
Bardzo zakaźną chorobą są także tzw. grupy jelitowe. Powstają na skutek zakażenia rotawirusem lub norowirusem. Przenoszona jest podobnie jak grypa i zazwyczaj trwa około 3 dni. Leczenie jest objawowe, a choroba ustępuje samoistnie.