Objawy zawału serca. Mogą pojawiać się tydzień wcześniej
Zawał występuje w momencie, gdy zostaje nagle znacznie ograniczony lub przerwany dopływ krwi niosącej tlen do serca. Powoduje to martwicę "odciętego" od zaopatrzenia w krew utlenowaną fragmentu. Najczęściej, zanim dojdzie do zawału, nasz organizm wysyła nam sygnały ostrzegawcze. Kardiolog prof. Łukasz Małek wyjaśnia, na co przede wszystkim powinniśmy zwrócić uwagę.
1. Ostrzeżenie przed zawałem
Objawy zawału serca mogą mieć różne nasilenie. Czasem zawał serca przychodzi bez ostrzeżenia i objawia się nagłym, uciskowym, gniotącym bólem i zatrzymaniem krążenia. Często jednak wcześniej organizm ostrzega nas przed zawałem. Ważne jest, żeby umieć te ostrzeżenia rozpoznać.
Wczesnym objawem przedzawałowym może być nawracający ból w klatce piersiowej, tzw. dławica piersiowa. Ból zazwyczaj mija po kilku minutach.
- Te dolegliwości nie zawsze występują, ale mogą się pojawić. To są tzw. bóle zapowiadające często związane z wysiłkiem lub stresem, pokazujące, że jest jakieś zwężenie i przy większym zapotrzebowaniu serca na tlen dochodzi do wystąpienia bólu, ale nie doszło jeszcze do zamknięcia tętnicy. W związku z tym, kiedy odpoczniemy, ten ból przechodzi. Na takie sygnały również trzeba zwracać uwagę - wyjaśnia prof. Łukasz Małek, kardiolog i kardiolog sportowy z Narodowego Instytutu Kardiologii w Warszawie.
Pierwsze, wczesne objawy zwiastujące zawał serca mogą być bardzo dyskretne. Pacjenci często mówią o tym, że kilka dni przed zawałem czuli się ''nieswojo'', dokuczały im lekkie zawroty głowy i uczucie osłabienia. Część "zawałowców" miała też wrażenie, że ich serce bije nieregularnie.
- Może się pojawić nierówne bicie serca, kołatanie, osłabienie, ale czasami nie ma żadnych dolegliwości, a zawał jest pierwszym objawem choroby wieńcowej - podkreśla kardiolog.
2. Objawy zawału serca
Zawał serca jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, dlatego warto wiedzieć jak go rozpoznać. Szybka pomoc medyczna jest w tym przypadku bardzo ważna.
Do typowych objawów zawału serca należą:
- ból i ucisk w klatce piersiowej i ramionach, który może promieniować do szyi,
- ból szczęki i pleców,
- nudności,
- niestrawność, zgaga lub ból brzucha,
- płytki oddech,
- zimny pot,
- uczucie zmęczenia,
- zawroty głowy.
Prof. Małek tłumaczy, że najbardziej typowym objawem zawału serca jest długotrwały ból w klatce piersiowej, który nie mija nawet w spoczynku.
- To jest ból zlokalizowany zamostkowo, gniotący, uciskowy. Ten ból nie przechodzi wraz z uspokojeniem oddechu, ze zmianą pozycji ciała. Nie jest to taki typowy ból dławicowy, który mija w ciągu kilku minut po zaprzestaniu wysiłku, czy w momencie, kiedy minie stres. Towarzyszy temu gorsze samopoczucie, czasami stan przedomdleniowy, nierówne bicie serca. Mogą się pojawić poty i osłabienie - mówi prof. Małek.
Te dolegliwości mogą się utrzymywać przez maksymalnie kilkanaście godzin w czasie zawału, ale im szybciej zareagujemy, tym lepiej. Kardiolog przyznaje, że zawał może również dawać szereg nietypowych objawów, częściej są one obserwowane w przypadku kobiet i osób starszych.
- Może się pojawić ból zlokalizowany bardziej w okolicach pleców, a nie w okolicy zamostkowej. To może być też tzw. maska brzuszna, czyli mogą występować bóle w nadbrzuszu, często interpretowane jako bóle żołądka. Tymczasem okazuje się, że pacjent przechodzi zawał. Zdarza się również, że boli żuchwa, że drętwieje lewe przedramię - wyjaśnia lekarz.
Objawów zawału serca nie można ignorować. Należy niezwłocznie zadzwonić po pomoc. Jeśli pacjent przyjmuje nitroglicerynę, może ją przyjąć zgodnie z zaleceniami lekarza. Jeśli pacjent jest w stanie, może też przyjąć dawkę aspiryny, która może zmniejszyć uszkodzenia serca.
Trzeba mieć jednak pewność, że aspiryna nie wejdzie w interakcję z innymi środkami przyjmowanymi przez chorego, a także, że pacjent nie jest uczulony na kwas acetylosalicylowy.
3. Nawet 60 proc. chorych nie ma żadnych objawów zawału
- W ok. 50-60 proc. przypadków nie ma żadnych objawów przed zawałem, dlatego bardziej niż na objawach trzeba polegać na czynnikach ryzyka, które wskazują, czy jesteśmy w grupie ryzyka. Jeżeli ktoś jest otyły, w wieku średnim lub starszym, ma nadciśnienie, pali papierosy, ma podwyższony cholesterol to zamiast "czekać" na objawy, powinien poddać się szczegółowym badaniom, żeby wykluczyć obecność choroby wieńcowej - przekonuje prof. Małek.
Podstawą profilaktyki przeciwzawałowej jest jak w przypadku większości schorzeń - zdrowy tryb życia: ruch, prawidłowa dieta, unikanie stresu, regularny sen.
- Ważna jest dieta, która obniża cholesterol - to on jest głównym budulcem tych blaszek miażdżycowych, znaczenie ma również regularna aktywność fizyczna, która też pomoże nam utrzymywać prawidłowy cholesterol, ciśnienie, masę ciała. Jeśli będziemy mieli prawidłową masę ciała, prawidłowy poziom cholesterolu, ciśnienie w normie, będziemy się ruszać, nie będziemy palić papierosów, to ryzyko zawału jest dużo mniejsze - podsumowuje kardiolog.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.