Obrzęk mózgu – charakterystyka, przyczyny, objawy, leczenie
Obrzęk mózgu to niebezpieczna dolegliwość, która postępując może doprowadzić do śmierci. To najczęstsze zaburzenie mózgu, które powstaje w skutek niewłaściwego przemieszczenia wody do przestrzeni tkankowych.
1. Charakterystyka obrzęku mózgu
Bariera krew-mózg ma za zadanie chronić tkankę nerwową mózgu przed szkodliwymi substancjami i wspomagać jej odżywianie, ponadto jej rolą jest właściwe rozmieszczenie wody. W przypadku zaburzenia ostatniej funkcji dochodzi do powstania różnego rodzaju obrzęku mózgu.
Obrzęk mózgu to nic innego jak zwiększenie objętości tkanki mózgowej na skutek gromadzenia się w niej płynu. Wyróżnia się trzy rodzaje obrzęków mózgu:
- naczyniopochodny,
- cytotoksyczny,
- śródmiąższowy.
Do wystąpienia obrzęku naczyniopochodnego dochodzi z powodu zwiększonej przepuszczalności śródbłonka naczyń. W wyniku przemieszczenia np. białek do przestrzeni pozanaczyniowej powstaje ruch wody, która następnie gromadzi się w tkance okołonaczyniowej.
Obrzękowi naczyniopochodnemu mogą towarzyszyć takie objawy jak nasilający się ból głowy, drżenie, zaburzenia świadomości, zaburzenia gałkoruchowe oraz nierówne źrenice. W diagnozie wykorzystuje się tomografię komputerową. Taki rodzaj obrzęku mózgu może powstać w wyniku udaru, guza mózgu, stłuczenia mózgu i krwawienia.
Obrzęk cytotoksyczny (komórkowy) ma miejsce wtedy, gdy dochodzi do zmniejszenia ilości płynu zewnątrzkomórkowego w mózgowiu, woda zbiera się wówczas wewnątrz komórek mózgu. Do obrzęku cytotoksycznego dochodzi z powodu niedokrwienia lub niedotlenienia tkanki mózgowej.
Trzecim rodzajem obrzęku mózgu jest obrzęk śródmiąższowy. Powstaje z powodu przemieszczenia płynu mózgowo-rdzeniowego do istoty białek. Objawami tego rodzaju obrzęku mózgu są nierówność źrenic, demencja i problemy z koordynacją ruchową.
2. Przyczyny obrzęku mózgu
Wśród przyczyn powstawania obrzęku mózgu wyróżnia się:
- zapalenie mózgu,
- krwotok podpajęczynówkowy,
- guzy mózgu (np. nowotwory, ropnie),
- urazy głowy,
- stan padaczkowy.
Ponadto obrzęk mózgu może wystąpić jako jeden z objawów choroby wysokościowej.
3. Wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego
Objawy obrzęku mózgu często są związane ze wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego i miejscem jego ucisku. Obrzękowi mózgu mogą towarzyszyć następujące objawy:
- porażenie,
- afazja,
- nasilające się bóle głowy,
- nudności,
- wymioty,
- obrzęk tarczy nerwu wzrokowego,
- wzrost ciśnienia tętniczego,
- ataki padaczki,
- sztywność karku,
- zaburzenia równowagi,
- nierówność źrenic,
- pogorszenie widzenia,
- zaburzenia świadomości (nadmierna senność a nawet śpiączka)
- bradykardia.
4. Leczenie obrzęku mózgowego
Leczenie obrzęku mózgu zależne jest od przyczyn jego wystąpienia. W przypadku leczenia farmakologicznego podaje się glikokortykostereoidy, w celu obniżenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego.
W sytuacji wystąpienia obrzęku mózgu zaleca się stałą obserwację chorego, często stosuje się tzw. drenaż ułożeniowy, który polega na utrzymaniu górnej części pacjenta pod kątem 35 stopni. W przypadku niepowodzenia leczenia farmakologicznego stosuje się takie metody jak hipotermia, hiperwentylacja czy kraniotomia.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.