Olejki eteryczne - zastosowanie, właściwości
Lawendowy, grejpfrutowy, sandałowy, cedrowy - olejki eteryczne to dar natury. Ich zapach potrafi wprowadzić w dobry nastrój, dodaje energii i działa relaksacyjnie. Olejki eteryczne nanoszone na skórę, goją rany i uśmierzają ból. Mimo ich leczniczych właściwości, sięga po nie niewielka liczba osób. Warto skorzystać z ich relaksacyjnego i zdrowotnego działania, a przed tym dowiedzieć się, który olejek pomaga przy danych chorobach i dolegliwościach.
1. Substancje zapachowe czyli olejki eteryczne
Olejki eteryczne są ciekłymi, lotnymi substancjami wonnymi, które uzyskuje się najczęściej poprzez destylację z parą wodną z odpowiedniego surowca roślinnego. Pod względem składu chemicznego jest to mieszanina rozmaitych związków, takich jak: ketony, aldehydy, alkohole, estry, laktony, terpeny i związki organiczne. Obecnie olejki eteryczne pozyskuje się na skalę przemysłową ze świeżych bądź suszonych roślin.
W roślinach lotne olejki znajdują się najczęściej w specjalnych komórkach wydzielniczych, gdzie gromadzą się jako produkt odpadowy przemiany materii. Takie komórki są charakterystyczne dla roślin wysoce aromatycznych, np. dla gatunków z rodziny sosnowatych, mirtowatych, rutowatych czy baldaszkowatych. Olejek eteryczny stanowi koncentrat cieczy zawierającej lotne substancje zapachowe i ma właściwości lecznicze. Dlatego esencje eteryczne chętnie wykorzystuje kosmetologia, medycyna naturalna i aromaterapia.
2. Właściwości olejków eterycznych
Olejki eteryczne są niezwykle skomplikowanymi mieszaninami, zawierającymi do kilkuset różnorodnych związków chemicznych. Skład olejków eterycznych nie zawsze jest do końca znany, dlatego często nie można ich odtworzyć w warunkach laboratoryjnych. Wciąż jednak trwają badania nad związkami aromatycznymi – są one bowiem skutecznie działającymi specyfikami medycyny naturalnej, kosmetyki i dermatologii. Olejki eteryczne w kosmetyce są stosowane do produkcji perfum, choć tu coraz częściej zastępowane są przez syntetyczne substancje zapachowe.
Olejki eteryczne są niestabilne, to znaczy, że można je odparować. Czynnikiem, który uwalnia zapach jest ciepło. Nie sa one jednak jak sugeruje nazwa tłuste. Skład chemiczny poszczególnych olejków jest złożony, ale prawie wszystkie składają się z kombinacji alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasów, estrów, tlenków, laktonów i kumaryny.
3. Właściwości przeciwzapalne i detoksykujące
Olejki eteryczne można wykorzystywać niemal w każdej dziedzinie życia. Większość z nich posiada właściwości przeciwzapalne, antywirusowe, antygrzybicze, detoksykujące, antyspazmatyczne, przeciwbólowe i zmniejszające przekrwienie. Naturalne olejki eteryczne są wykorzystywane w celach leczniczych: odkażają, działają kojąco, poprawiają krążenie krwi, wywołują na skórze wrażenie ciepła lub chłodu.
Przykładowo olejek z drzewa herbacianego świetnie sprawdza się w leczeniu trądziku i zmian grzybiczych. Udowodniono także wpływ olejku z bergamotki na łagodzenie migreny.
Olejki eteryczne mają również właściwości regeneracyjne. Stymulują skórę do odbudowy struktur ceramidowych i przyspieszają proces odnowy komórek. Ich zastosowanie pozwala odzyskać młody wygląd i poprawić kondycję skóry. Olejki eteryczne na cellulit stosowane są w balsamach i kremach ujędrniających. Niektóre składniki lotnych olejków, takie jak eugenol, kamfora czy mentol, uśmierzają lokalnie ból. Inne natomiast, jak np. borneol, wzmacniają mięsień sercowy i regulują krążenie krwi.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
3.1. Olejki eteryczne w aromaterapii
Naukowo dowiedziono skuteczność aromaterapii stosowanej w przypadku stanów lękowych, depresyjnych, a także kobiecych dolegliwości, jak na przykład zespół napięcia przedmiesiączkowego
Aromaterapia jest również skuteczną metodą relaksacyjną. Olejki eteryczne są stosowane do masażu, w łagodzeniu napięcia bólu i mięśni. Dostępne są w niektórych drogeriach, można je także nabyć przez Internet. Stosując aromaterapię należy jednak pamiętać, aby olejek eteryczny odpowiednio rozcieńczyć - wodą lub, w przypadku masażu, innym olejkiem. Stosowany w dużym stężeniu może wywołać podrażnienia skóry. U niektórych osób ze szczególnie wrażliwą skórą, olejki mogą wywoływać reakcję uczuleniową. Nie powinny ich stosować osoby cierpiące na astmę, alergie, epilepsję i inne poważne choroby, a także kobiety w ciąży.
3.2. Czy olejki eteryczne to przyprawy?
Olejki eteryczne stanowią również ważny składnik wielu roślin używanych jako przyprawy w gospodarstwie domowym. Poprawiają one smak potraw i pobudzają trawienie. Olejki eteryczne są wykorzystywane w produkcji napojów alkoholowych i bezalkoholowych jako składniki smakowe i zapachowe. Są wreszcie używane do aromatyzowania słodyczy, wyrobów tytoniowych i odświeżających powietrze. Olejki eteryczne działają odstraszająco na niektóre owady, np. komary, pchły czy wszy.
4. Przykładowe olejki eteryczne i ich zastosowanie
Olejki pozyskiwane są z roślin, w tym z kwiatów, owoców i drzew. Różne olejki stosowane są przy różnych problemach, zarówno o podłożu fizycznym, jak i psychicznym, a każdy z nich ma inne właściwości i działanie.
- Olejek lawendowy poprawia krążenie krwi, pomaga w stanach napięć mięśni i lęku, zapewnia zdrowy sen, a także łagodzi ból i swędzenie po ukąszeniach owadów.
- Olejek sandałowy sprawdza się w leczeniu chorób błon śluzowych i w terapiach relaksacyjnych.
- Olejek sosnowy stosowany jest do rozgrzewania organizmu, w leczeniu przeziębień, kaszlu i grypy. Ponadto poprawia krążenie krwi, zwiększa odporność i zapobiega zakażeniom.
- Olejek cedrowy ma właściwości antyseptyczne, stosowany jest w szamponach przeciwłupieżowych, a także sprawdza się w leczeniu trądziku.
- Olejek grejpfrutowy jest składnikiem kosmetyków antycellulitowych. Wykorzystuje się go także w masażu, łagodzeniu bólów głowy i migren. Jest to również składnik zdrowej diety.
Występowanie | Zapach | Główny składnik | Aktywność aromatyczna |
---|---|---|---|
cedr | żywiczny | α-pinen, bisabolen | uspokajająca, antyseptyczna, przeciwłupieżowa, przeciwalergiczna, odstraszająca owady |
cytryna zwyczajna | cytrynowy | (R)-limonen, cytral | bakteriobójcza, łagodząca problemy układu krążenia, przeciwzapalna |
eukaliptus | orzeźwiający | eukaliptol, cyneol, pineny | przeciwbakteryjna, przeciwwirusowa, łagodząca objawy przeziębienia, przeciwbólowa |
pelargonia | różany | geraniol, rodinal | antydepresyjna, antyseptyczna, immunostymulująca, przeciwbólowa |
imbir | piernikowy | zyngiberen | przeciwhistaminowa, łagodząca chorobę lokomocyjną |
lawenda | lawendowy | octan linalilu | stymulująca, uspokajająca, antyseptyczna, przeciwgrzybicza, przeciwbólowa |
nagietek lekarski | nagietkowy | menton, terpinen | gojąca rany, lecząca oparzenia, egzemy, zapobiegająca pękaniu skóry |
sandałowiec | balsamiczny | α-sandalol | przeciwzapalna, uspokajająca |
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.