Opryszczka w ciąży – czy jest niebezpieczna dla dziecka?
Opryszczka w ciąży to poważne zakażenie, które może wpływać zarówno na zdrowie matki, jak i dziecka. Choć opryszczka wargowa w ciąży jest zazwyczaj mniej niebezpieczna niż opryszczka narządów płciowych, nie wolno jej bagatelizować. Leczenie pozwala na zapobiegnięcie zakażeniu dziecka. To ważne, ponieważ infekcja może mieć poważne konsekwencje. Co robić?
1. Co to jest opryszczka w ciąży?
Opryszczka w ciąży to zakażenie, za który odpowiada wirus opryszczki pospolitej (HSV). Wyróżnia się dwa rodzaje patogenów. To HSV-1 (Herpes simplex virus-1) wywołujący opryszczkę wargową oraz HSV-2 odpowiadający za opryszczkę narządów płciowych (Herpes simplex virus-2).
Cechą charakterystyczną patogenu jest to, że posiada dolność przetrwania w komórkach nerwowych człowieka przez wiele lat (podczas zakażenia pierwotnego dociera do zwojów nerwowych i pozostaje w stanie uśpionym). Wiąże się z tym możliwość okresowego nawracania objawów infekcji (wpływa na nie stres, zmęczenie czy ekspozycja na słońce).
Tym samym wyróżnia się różne rodzaje zakażenia. To:
- pierwotne zakażenie HSV, to jest pierwszy epizod choroby (w organizmie nie są obecne przeciwciała),
- niepierwotny pierwszy epizod choroby, pierwszy jawny klinicznie epizod choroby (chory posiada przeciwciała),
- nawracające zakażenia HSV (chorzy posiadają przeciwciała przeciwko HSV).
Głównym objawem aktywnego zakażenia się wirusem opryszczki są wypełnione treścią surowiczą pęcherzyki lokalizujące się na błonach śluzowych.
Opryszczka narządów płciowych w ciąży – objawy i rozpoznanie
Opryszczka narządów płciowych w ciąży jest przez najczęściej wywołana prze typ 2 (HSV-2), chociaż przyczyną może być także HSV-1, który zwykle powoduje opryszczkę wargową.
Jakie są jej symptomy? Opryszczka narządów płciowych często wywołuje objawy grypopodobne. Następnie pojawia się uczucia swędzenia i pieczenia w okolicach krocza, ból przy oddawaniu moczu i nieprzyjemne parcie na pęcherz. Zazwyczaj po upływie dwóch dni w okolicach intymnych zaczynają tworzyć się drobne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Te po kilku dniach pękają, a po 10 dniach przeobrażają się w strupki, które goją się samoistnie w przeciągu tygodnia.
Opryszczka na ustach w ciąży – objawy i rozpoznanie
Opryszczka wargowa w ciąży, która jest spowodowana przez wirus opryszczki pospolitej typu 1 (HSV-1), także wymaga uwagi, aby zapewnić bezpieczeństwo zarówno matce, jak i dziecku. Dobra wiadomość jest taka, że zwykle jest mniej niebezpieczna niż opryszczka narządów płciowych i rzadko stanowi zagrożenie dla rozwijającego się płodu, ponieważ wirus HSV-1 nie jest zwykle przenoszony na dziecko w macicy.
2. Czy opryszczka w ciąży jest niebezpieczna?
Jak opryszczka może wpływać na przebieg ciąży i porodu? Zarówno opryszczka wargowa, jak i opryszczka narządów płciowych, może być w ciąży bardzo niebezpieczna. Możliwe są bowiem zakażenia wewnątrzmaciczne, okołoporodowe i poporodowe.
Zakażenie noworodka wirusem opryszczki może być groźne i prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak opryszczka noworodków, która może stanowić zagrożenie dla życia dziecka.
W przypadku opryszczki narządów płciowych największym zagrożeniem jest ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko podczas porodu.
Zagrożenie związane z opryszczką wargową dotyczy noworodka po porodzie, który ma bezpośredni kontakt z matką czy inną osobą zmagającą się z aktywną opryszczką na ustach (może się zarazić na przykład przez pocałunki). To może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak uszkodzenia neurologiczne, utrata wzroku, a nawet śmierć noworodka.
Opryszczka w ciąży – o czym trzeba pamiętać?
Jeśli kobieta po raz pierwszy zaraża się opryszczką narządów płciowych podczas ciąży (zakażenie pierwotne), ryzyko dla dziecka jest znacznie większe. Jeśli kobieta miała opryszczkę narządów płciowych przed ciążą, a w jej trakcie doszło do aktywowania wirusa, ryzyko przeniesienia patogenu na dziecko jest znacznie mniejsze. Organizm kobiety wytworzył bowiem przeciwciała, które pomagają chronić dziecko.
Opryszczka w ciąży w 1 trymestrze i opryszczka w ciąży w 2 trymestrze nie jest tak poważną kwestią jak opryszczka w ciąży w 3 trymestrze (z uwago na termin porodu). Ma to związek z tym, że organizm matki nie miał czasu na wytworzenie przeciwciał, które mogłyby chronić dziecko.
3. Opryszczka w ciąży - jak leczyć?
Jakie są metody leczenia i zapobiegania opryszczce w ciąży? W leczeniu opryszczki w ciąży stosuje się leki przeciwwirusowe, takie jak acyklowir, walacyklowir lub famcyklowir. To pozwala skrócić czas trwania, zmniejszyć nasilenie objawów oraz zminimalizować ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko.
Jeśli kobieta ma aktywne zmiany opryszczkowe w okolicy narządów płciowych w czasie porodu, aby zmniejszyć ryzyko przeniesienia wirusa na dziecko, lekarz może zalecić cesarskie cięcie.
Jakie środki ostrożności powinny podjąć kobiety ciężarne zarażone wirusem opryszczki? Nosicielki wirusa opryszczki powinny:
- pozostawać pod opieką lekarza. Kluczowe są regularne kontrole prenatalne i natychmiastowe zgłaszanie jakichkolwiek objawów opryszczki (obowiązkowa jest ścisła współpraca z lekarzem),
- podjąć leczenie, które obniży bądź wykluczy ryzyko zachorowania dziecka,
- unikać kontaktów seksualnych w czasie aktywnej infekcji oraz stosować prezerwatywy, co pozwoli zmniejszyć ryzyko zakażenia,
- unikać bezpośredniego kontaktu ustami dziecka (nie wolno całować dzieci w usta!) i dokładnie myć ręce przed dotykaniem dziecka.
U kobiet z nawrotową opryszczką narządów płciowych lekarz może zalecić przyjmowanie leków przeciwwirusowych profilaktycznie od około 36. tygodnia ciąży, aby zmniejszyć ryzyko nawrotu w czasie porodu.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.