Osobowość borderline (Border Personality Disorder) - na czym polega, objawy i leczenie

Osobowość borderline – co to jest? W ciągu ostatnich kilku lat coraz częściej słyszymy o osobowości borderline czy osobowości z pogranicza. Pojawiają się blogi osób o takiej diagnozie, wpisy na forach internetowych czy chociażby coraz to nowe książki poświęcone temu zagadnieniu. Aktualnie szacuje się, że rozpowszechnienie w populacji wynosi 2%, z czego dwukrotnie częściej osobowość z pogranicza dotyka kobiet. Jakie są objawy zaburzenia osobowości borderline. Jakie są przyczyny? Czy istnieją leki na borderline?

1. Charakterystyka osobowości borderline

Według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10) osobowość typu borderline jest typem zaburzenia osobowości chwiejnej emocjonalnie.

Osoby z osobowością z pogranicza działają impulsywnie, co wiąże się z gwałtownymi wybuchami gniewu. Nie uwzględniają one konsekwencji swoich działań oraz mają znikomą zdolność do planowania przyszłości. Ich gwałtowne zachowanie często jest odpowiedzią na krytykę ze strony otoczenia.

Zobacz film: "Rak prostaty. Historia Stanisława"

Charakterystyczny dla osobowości borderline jest również brak samokontroli. Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline wiąże się także z posiadaniem niejasnego lub zaburzonego obrazu samego siebie, własnych celów i wewnętrznych preferencji. Częstym objawem osobowości borderline jest również uczucie pustki wewnętrznej.

Należy podkreślić, że zaburzenia osobowości nie powinny być traktowane jako choroba. Borderline (BPD, borderline personality disorder) polega na obecności niekorzystnych oraz utrwalonych cech charakterologicznych, wzorców zachowania etc.

1.1. Niestabilne relacje interpersonalne

Jak zachowuje się osoba z borderline? Ludzie z osobowością borderline często wchodzą w intensywne i niestabilne związki co może prowadzić do kryzysów emocjonalnych oraz wiązać się z nieustannymi próbami uniknięcia porzucenia poprzez groźby samobójstwa czy samouszkodzenia.

Możliwe jest psucie relacji partnerskich, które zmierzają w kierunku większego zaangażowania i bliskości. Charakterystyczne dla osobowości borderline jest to, że nie tylko w związkach takie osoby będą funkcjonować w opisany powyżej sposób.

Wszystkie znajomości, jakie będą nawiązywać osoby z osobowością borderline, będą niestabilne i intensywne. Takie osoby często na początku znajomości (już po pierwszym czy drugim spotkaniu) będą idealizować nowo poznane osoby, wymagać od nich nieustannego wspólnego spędzania czasu, a także dzielenia się najbardziej intymnymi szczegółami z ich życia. Bardzo szybko jednak początkowy zachwyt nad nowo poznaną osobą przeradza się w dewaluację.

Pojawia się przekonanie, że nowa osoba nie poświęca wystarczającej ilości czasu lub też, że zostało się odrzuconym. Właśnie w relacjach interpersonalnych wyraźnie rysuje się opisywana chwiejność emocjonalna. Osoby z osobowością borderline potrafią w bardzo krótkim czasie zmienić postrzeganie innych z idealnych i opiekuńczych na surowych i karzących.

Mężczyzna borderline – cechy

Pacjenci zmagający się z borderline zazwyczaj przejawiają agresywny temperament, lubią dominować aniżeli podporządkowywać się z innym osobom. Najczęściej ukierunkowują agresję wobec innych ludzi. Wielu z nich popada w uzależnienia, na przykład:

• alkoholizm,
• seksoholizm,
• hazard,
• narkotyki.

Mogą mieć dodatkowo cechy antyspołeczne.

1.2. Zaburzenia tożsamości

Kolejną ważną kwestią jest występowanie zaburzeń tożsamości u osób z osobowością borderline. Posiadają one niestabilny obraz siebie oraz niestabilne poczucie własnej wartości, które oscyluje pomiędzy wysokim a niskim.

Wiąże się to z nagłymi zmianami w przekonaniach na własny temat, zmianami w systemie wartości czy celach życiowych i aspiracjach. Takie zmiany mogą dotyczyć nawet seksualności, kiedy to osoba heteroseksualna nagle stwierdza, że jest homoseksualna lub biseksualna.

Dla osobowości borderline możliwe jest również występowanie zjawiska „rzucania sobie kłód pod nogi”. Osoby z taką diagnozą mogą ponosić porażki, nawet jeżeli powinny odnieść sukces, np. przestają uczęszczać na zajęcia w momencie, kiedy już mają dostać świadectwo.

2. Przyczyny i czynniki ryzyka rozwoju zaburzenia osobowości borderline

Zaburzenie osobowości borderline (BPD) jest nieustannie badane przez specjalistów, ale do tej pory nie udało się ustalić konkretnej przyczyny tego problemu zdrowotnego. Psychiatrzy i psychologowie wymieniają kilka czynników rozwoju zaburzenia osobowości z pogranicza:

• uwarunkowania genetyczne (zaburzenie występujące u matki, ojca czy babci zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju osobowości z pogranicza),
• struktura i funkcja mózgu,
• nieprawidłowo funkcjonujące neuroprzekaźniki,
• czynniki psychiczne (zaniedbanie rodzicielskie, trudne lub traumatyczne doświadczenia w dzieciństwie, przemoc domowa, psychiczna i fizyczna ze strony rodziców lub opiekunów),
• czynniki środowiskowe (traumatyczne doświadczenia życiowe), przemoc ze strony rówieśników, porzucenie, niestabilne relacje),
• czynniki kulturowe,
• czynniki społeczne.

3. Zaburzenia współwystępujące z osobowością borderline

Kolejnym ważnym aspektem zaburzenia jest częste współwystępowanie innych zaburzeń psychicznych. W badaniach z 2009r. Eunice Yu Chen wraz ze współpracownikami wykazali, że u niemal 18% osób z diagnozą osobowości borderline, obecne są również zaburzenia odżywiania takie jak:

• anoreksja,
• bulimia,
• kompulsywne objadanie się.

Ponadto u osób, które cierpiały również na zaburzenia odżywiania, wykazano zwiększone ryzyko powracających prób samobójczych oraz samookaleczeń. Wskazuje się również na częste występowanie zaburzeń lękowych u osób z diagnozą osobowości borderline.

4. Upośledzenia w funkcjonowaniu osobowości

Jak rozpoznaje się zaburzenie osobowości borderline? W amerykańskiej klasyfikacji zaburzeń psychicznych DSM-V widnieją następujące kryteria diagnostyczne:

A. Istotne upośledzenia w funkcjonowaniu osobowości manifestujące się:

1. upośledzeniem w obszarze funkcjonowania „ja” (a lub b):

a) tożsamości – znacząco zubożony, słabo rozwinięty lub niestabilny obraz siebie, często współwystępujący z nadmiernym krytycyzmem, chronicznym poczuciem pustki, stanami dysocjacji podczas stresu;

b) samokierowania – niestabilność celów, aspiracji, wartości lub planowania kariery;

1. upośledzenie w funkcjonowaniu interpersonalnym (a lub b):

a) empatii — mniejsza zdolność do rozpoznawania uczuć i potrzeb innych współwystępująca z nadwrażliwością interpersonalną (np. skłonność do obrażania się lub izolowania się), selektywnym postrzeganiem innych przez pryzmat ich negatywnych cech i podatności na zranienie;

b) intymności — silne, niestabilne i konfliktowe relacje z bliskimi, nacechowane nieufnością, poczuciem braku bądź lękowo zaabsorbowane realnym lub wyobrażonym opuszczeniem, bliskie relacje są spostrzegane w sposób skrajnie wyidealizowany lub zdewaluowany oraz oscylują od zaangażowania się do wycofania z relacji.

B. Patologiczne cechy osobowości ujawniają się w następujących obszarach:

1. negatywna emocjonalność, która charakteryzuje się poprzez:

a) labilność emocjonalną – chwiejność emocjonalna i częste zmiany nastroju, emocje są łatwo wzbudzane, intensywne i nieproporcjonalne do zdarzeń i okoliczności; dana osoba może przejawiać chorobliwy płacz, a następnie ogromne szczęście.

b) lękliwość – dominujące poczucie niepokoju, napięcia lub paniki, często w reakcji na stres interpersonalny, zamartwianie się negatywnymi skutkami przeszłych przykrych doświadczeń i ich możliwymi negatywnymi konsekwencjami w przyszłości, uczucie strachu, obawa i poczucie zagrożenia w niedookreślonych sytuacjach, lęk przed rozpadnięciem się na kawałki i utratą kontroli;

c) niepewność w separacji – lęk przed odrzuceniem lub przed separacją z ważnymi osobami, współwystępujący z lękiem przed dominującym poczuciem zależności i zupełnym brakiem autonomii;

d) depresyjność – częste poczucie bycia zdołowanym, żałosnym lub nieszczęśliwym, także trudności z wychodzeniem z tych nastrojów, pesymizm w widzeniu przyszłości, wszechogarniające poczucie wstydu, poczucie mniejszej wartości, myślenie o samobójstwie i zachowania samobójcze;

1. brak kontroli, charakteryzowany przez:

a) impulsywność – działanie pod wpływem chwili w reakcji na działające w danym momencie bodźce, działanie bez planu i bez liczenia się z konsekwencjami, trudność w tworzeniu i trzymaniu się planu, poczucie presji chwili oraz zachowania samouszkadzające pod wpływem stresu;

b) podejmowanie ryzyka – angażowanie się w niebezpieczne, ryzykowne i potencjalnie szkodliwe aktywności, niepotrzebnie i bez liczenia się z ich konsekwencjami, również brak koncentracji na własnych ograniczeniach i zaprzeczanie realnemu zagrożeniu;

1. opozycyjność, która charakteryzuje się poprzez wrogość, uporczywe i częste uczucie złości, a także złość lub irytacja w odpowiedzi na niewielkie uchybienia i obrażanie się.

C. Ekspresja cech osobowości jest stosunkowo stabilna w czasie i w różnych sytuacjach.

D. Cechy te nie są charakterystyczne dla środowiska społeczno-kulturowego, w którym żyje jednostka i jej okresu rozwojowego.

E. Cechy te nie są wynikiem zażywania substancji odurzających.

5. Leczenie zaburzenia osobowości borderline

Jak leczyć borderline? Leczenie zaburzenia osobowości borderline jest powszechnie uważane za trudne i długotrwałe, mimo to da się je w pewnym stopniu leczyć. Główną metodą leczenia osobowości borderline jest psychoterapia.

Do wyboru mamy kilka szkół psychoterapeutycznych, z których najczęściej wymienia się wywodzące się z terapii poznawczo-behawioralnej: terapię schematów, dialektyczną terapię behawioralną oraz system terapii grupowej STEPPS.

Możliwa jest również terapia psychodynamiczna borderline, a konkretnie, terapia oparta na przeniesieniu, która ma na celu integrację obrazu własnej osoby i obrazu innych ludzi, zrozumienie stosowanych mechanizmów obronnych oraz wykształcenie prawidłowej interpretacji własnych odczuć.

Została ona skonstruowana przez O. Kernberga i polega na uświadomieniu pacjentowi jego wewnętrznych konfliktów, nieświadomych impulsów, a także typowych cech borderline

5.1. Terapia schematów

W terapii schematów celem jest zwalczanie nieprawidłowych wzorców odczuwania oraz zachowania i myślenia, nabywanych w okresie dzieciństwa i wykorzystywanych przez pacjentów jako reakcje obronne w określonych sytuacjach. Pacjent uczy się identyfikować, rozpoznawać schematy, a następnie zastępować je właściwymi sposobami zaspokajania potrzeb.

5.2. Dialektyczna terapia behawioralna

Dialektyczna terapia behawioralna to trening umiejętności, który ma pomóc pacjentom w efektywnym radzeniu sobie z bolesnymi doświadczeniami.

Terapia skupia się na obszarach takich jak:

• świadomość własnych emocji, myśli i zachowań w danej chwili,
• nawiązywanie i utrzymanie kontaktów interpersonalnych,
• regulacja i kontrola emocji, a także tolerancja dystresu.

Głównym celem jest tutaj redukcja zachowań suicydalnych (samobójczych), samouszkadzajacych oraz nauka radzenia sobie z uczuciami złości i bezradności.

5.3. Grupowa terapia STEPPS

Grupowa terapia STEPPS to program składający się z 20 grupowych 2-godzinnych spotkań odbywających się raz w tygodniu, a następnie z części zaawansowanej. Pacjent najpierw uczy się na temat objawów osobowości borderline, następnie odbywa trening umiejętności emocjonalnych i behawioralnych, a także uczy się właściwych emocji i zachowań.

W terapii uczestniczy także rodzina, znajomi pacjenta, a ich zadaniem jest go wspierać i wzmacniać w dążeniach.

5.4. Leki przeciwdepresyjne w terapii borderline

Do leczenia czasem włącza się także leki przeciwdepresyjne takie jak selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI) oraz inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (SNRI) w celu niwelowania zachowań impulsywnych oraz łagodzenia objawów dysregulacji afektywnej (obniżony nastrój, drażliwość, a także impulsywna agresja w połączeniu z zachowaniami autodestrukcyjnymi).

W literaturze można znaleźć również doniesienia o skuteczności stosowania kwasu walproinowego, który powodował znaczne (w 68%) zmniejszenie izolowania się chorych, a także zmniejszenie napięcia i niepokoju.

Podsumowując, osobowość borderline jest głębokim zaburzeniem struktury osobowości, które głównie objawia się chwiejnością emocjonalną, wchodzeniem w niestabilne związki oraz podejmowaniem ryzykownych zachowań.

Istotne jest częste współwystępowanie osobowości borderline z innymi zaburzeniami psychicznymi. Jest to zaburzenie stosunkowo trudne do leczenia, chociaż mimo to, dostępnych jest kilka form psychoterapii oraz czasami stosuje się farmakoterapię.

6. Jak zaburzenie osobowości borderline wpływa na życie codzienne i relacje interpersonalne?

Osobowość typu borderline, określana także mianem osobowości z pogranicza może w znacznym stopniu utrudniać budowanie relacji z przyjaciółmi czy bliskimi. Osoby dotknięte borderline bywają zaborcze, zazdrosne. W wielu sytuacjach nie umieją w sposób samodzielny pokonać stresu i sytuacji kryzysowych. Niektórzy pacjenci z osobowością borderline uciekają się do gróźb samobójczych, co prowadzi do tego, że ich rodzina i przyjaciele stają się niewrażliwi na takie zachowania.

Partner osoby z cechami borderline staje przed niezwykłym wyzwaniem, które wymaga głębokiej empatii, cierpliwości oraz umiejętności zachowania zdrowych granic. Osoby te często doświadczają silnych wahań emocjonalnych, co może prowadzić do niekontrolowanych wybuchów złości czy chwilowej frustracji. W takim związku kluczową rolę odgrywa umiejętność nie tylko radzenia sobie z tymi reakcjami, ale również zapobiegania dalszym negatywnym skutkom.

Jednym z aspektów, z którym partner musi sobie poradzić, jest unikanie reakcji na próby manipulacji za pomocą samookaleczeń. Osoba z borderline może czasem używać tych działań jako sposobu na przyciągnięcie uwagi, zyskanie kontroli lub wywołanie poczucia winy u partnera. Właśnie tutaj partner powinien pozostać mocny i nie dać się wciągnąć w ten sposób zachowań. Ważne jest, aby nie wzmagać tego rodzaju manipulacji poprzez nadmierną reakcję lub ustępliwość.

Stabilność emocjonalna staje się kluczowym narzędziem w relacji z osobą borderline. Partner musi nauczyć się kontrolować własne emocje i reakcje, aby nie wzmagać chaosu w związku. Reagowanie na wybuchy złości równie gwałtownie tylko pogłębi konflikt, dlatego stonowanie odpowiedzi jest istotne. Odpowiednie umiejętności komunikacyjne i aktywne słuchanie mogą pomóc w zrozumieniu, co stoi za emocjonalnymi reakcjami partnera, u którego występują ataki borderline.

Podtrzymywanie deklaracji uczuć i lojalności odgrywa niebagatelną rolę w utrzymaniu relacji z osobą borderline. Nawet w trakcie chwilowego wybuchu złości, kiedy partner może wydawać się zdystansowany lub zniechęcony, ważne jest, aby wyrażać swoje uczucia i przypominać o swojej obecności. To może pomóc w łagodzeniu chwilowego konfliktu i wskazywaniu, że niezależnie od emocjonalnych burz, partner jest nadal zaangażowany w relację.

Wiele osób zastanawia się czy borderline tęskni?. Jak najbardziej. Pacjenci z tym zaburzeniem są zdolni do miłości, przyjaźni, sympatii. Wykazują oddanie i tęsknotę, jednak... często z poczucia uwielbienia przechodzą do ataków agresji, przemocy słownej, konfliktów.

Dlaczego zazwyczaj to borderline zrywa kontakt? Ponieważ cechuje go duży lęk przed odrzuceniem i rozczarowaniem. Osoby z tym zaburzeniem bywają nieufne, z tego powodu wolą jako pierwsze zrezygnować z relacji.

7. Czy osoby z zaburzeniem osobowości borderline mogą doświadczać impulsywnego zachowania?

Zachowanie impulsywne stanowi jeden z najczęstszych objawów zaburzeń osobowości typu borderline. Pacjenci z tzw. osobowością z pogranicza często działają na podstawie chwilowych emocji, bez długofalowego planowania czy rozważania konsekwencji swojego postępowania. Chorzy przejawiają trudności w kontrolowaniu stanów emocjonalnych czy zachowań, co może powodować u nich uczucie frustracji, złości, bezsilności, nienawiści.

Impulsywność u pacjentów z borderline może objawiać się w postaci podejmowania niezwykle nieprzemyślanych, ale przede wszystkim ryzykownych działań. Wielu pacjentów okalecza się i podejmuje próby samobójcze. Inni z kolei stosują agresję impulsywną i przemoc fizyczną w stosunku do swoich bliskich. Impulsywność może wpływać na relacje interpersonalne. Osoby z borderline mogą nagle angażować się w intensywne relacje, a potem równie szybko się od nich oddalać.

Warto zaznaczyć również, że fazy borderline stanowią poważne niebezpieczeństwo nie tylko dla pacjenta z zaburzeniem, ale również dla jego bliskich. W trakcie ataku furii, wściekłości, pacjent może sięgnąć po nóż, niebezpieczne substancje lub nawet usiłować popełnić samobójstwo.

8. Czy istnieją związki między zaburzeniem osobowości borderline a traumą lub historią przemocy?

Badania specjalistów jasno pokazują, że istnieje związek między zaburzeniem osobowości typu borderline a traumatycznymi wydarzeniami z dzieciństwa. Wśród czynników rozwoju osobowości z pogranicza psychiatrzy wymieniają:

• utratę bliskiej osoby np. mamy, babci, taty czy siostry,
• emocjonalną przemoc (agresja słowna, znęcanie psychiczne, poniżanie, dewaluowanie),
• bycie świadkiem przemocy fizycznej bądź niewerbalnej w domu rodzinnym,
• wykluczenie ze strony rówieśników,
• odrzucenie ze strony najbliższych osób,
• bycie ofiarą gwałtu bądź molestowania seksualnego, nieakceptowanych pieszczot, nacechowanych podtekstem seksualnym rozmów.

Zaburzenie borderline może rozwinąć się także na skutek niezapewnienia dziecku bezpieczeństwa, miłości i opieki, ale również podstawowych potrzeb życiowych.

9. Czy zaburzenie osobowości borderline można zdiagnozować u młodszych osób?

Przez długi czas utrzymywano przekonanie, że diagnozowanie zaburzeń osobowości u nastolatków nie jest wskazane. To stanowisko spotyka się nadal u wielu ekspertów. Główne argumenty w tym kontekście dotyczą dwóch podstawowych aspektów. Po pierwsze, wiek młodzieńczy charakteryzuje się ciągłym rozwojem osobowości. Po drugie, obawy związane są z potencjalną niestabilnością i brakiem rzetelności takich diagnoz.

Jednakże współczesne badania naukowe rzucają nowe światło na tę kwestię. Już od pewnego czasu pewni badacze, w tym Chanen i McCutcheon przekonywali, że diagnostyka zaburzeń osobowości u młodych ludzi jest uzasadniona.

Wielu rodziców i opiekunów głowi się, czy zachowanie nastolatka mieści się w typowych ramach rozwoju, czy może wskazywać na pewne nieprawidłowości w kształtowaniu osobowości lub inne zaburzenia. Dzieci, u których podejrzewa się borderline mogą wykazywać pewne cechy diagnostyczne wymienione powyżej, takie jak zmienność nastrojów czy impulsywność, jednak nie oznacza to automatycznie, że spełniają pełne kryteria rozpoznania zaburzeń osobowości.

W takiej sytuacji warto skonsultować się ze specjalistą – psychiatrą dziecięcym lub terapeutą zajmującym się młodzieżą, którzy poprzez gruntowny wywiad rozwojowy oraz rozmowę z nastolatkiem są w stanie ocenić, jak poważne są doświadczane trudności oraz jakiego rodzaju wsparcie może być konieczne.

10. Jakie są wyzwania związane z diagnozowaniem i leczeniem tego zaburzenia?

Pacjenci z osobowością borderline wymagają leczenia środkami farmakologicznymi. Co więcej, w ich przypadku wskazana jest psychoterapia. W trakcie procesu terapeutycznego specjaliści pracujący z pacjentami wykazującymi BPD, objawy borderline mogą natknąć się na pewne wyzwania.

Osobowość borderline jest niestabilna emocjonalnie, często zmaga się z huśtawkami nastrojów i emocji (może to skutkować impulsywnymi zachowaniami i aktami samoagresji). W trakcie pracy z pacjentem specjalista powinien zaznajomić go z technikami, które pozwolą mu radzić sobie z tymi problemami. Dzięki odpowiednim technikom można zapobiec szkodliwym zachowaniom. Konieczne jest monitorowanie i interwencja w przypadku, gdy pacjent wygraża się samobójstwem czy aktem samookaleczenia.

Pacjenci z BPD często mają również problemy w utrzymywaniu zdrowych relacji z innymi. Mogą przejawiać lęk przed odrzuceniem lub opuszczeniem, co może prowadzić do nadmiernego przywiązania lub nadmiernej wrogości. Terapia musi obejmować naukę umiejętności komunikacyjnych i budowania zdrowych relacji.

Warto zaznaczyć także, że leczenie zaburzenia borderline może być procesem wymagającym czasu. Zrozumienie swoich emocji, zachowań zajmuje pacjentom czasem kilka lat. Terapeuci muszą być gotowi do długoterminowej pracy. Pacjent przejawiający objawy osobowości borderline może być niezwykle oporny na proces terapeutyczny, a także skłonny do porzucenia terapii w chwili, w której pojawiają się pierwsze trudności.

Problem może stanowić też fakt, że wielu pacjentów z borderline cierpi na dodatkowe problemy zdrowotne i zaburzenia psychiczne np. depresję lękową, anoreksję, bulimię. Właściwe leczenie musi uwzględniać te współistniejące choroby.

11. Jakie są różnice między osobowością borderline a innymi zaburzeniami osobowości?

W porównaniu do osobowości chwiejnej emocjonalnie osobowość dyssocjalna zwykle nie odczuwa poczucia winy, czuje się lepsza od innych, inne jednostki traktuje za słabe i zasługujące wyłącznie na to, aby je wykorzystać. Pacjenci, u których występują objawy borderline kłamią raczej z obawy przed porzuceniem czy z powodu niewystarczającej asertywności, a nie dlatego, by wykorzystać drugą stronę.

U pacjentów z osobowością anankastyczną zaobserwować można z kolei przesadne umiłowanie do regulaminów, zapisów, porządku, schematów oraz konkretnych wytycznych i szczegółów.

Ludzie borykający się z tym zaburzeniem nie są w stanie działać, jeśli nie zapoznają się wcześniej z jakimiś procedurami bądź instrukcjami. Są całkowicie oddani swojej obowiązkowości. Bywają zdenerwowane, zniecierpliwione, gdy inni ludzie nie postępują w podobny sposób.

Pacjenci z osobowością histrioniczną wykazują tendencję do przesadnego dramatyzowania oraz teatralnego eksponowania swoich emocji. Przejawiają tego rodzaju zachowania, by przyciągnąć uwagę innych osób. Osoby cierpiące na to zaburzenie osobowości postrzegają samych siebie jako ludzi fascynujących, ciekawych, niezwykłych.

W wielu przypadkach starają się zwrócić na siebie uwagę, np. nadmiernym eksponowaniem swojego ciała. Ludziom z histrionicznym zaburzeniem osobowości bardzo trudno jest utrzymać stałe relacje z przyjaciółmi czy partnerami.

Pacjenci z osobowością schizotypową wykazują dziwaczne lub ekscentryczne zachowanie, dziwaczne przekonania, dziwaczne myśli i mowę, ograniczoną zdolność do nawiązywania i utrzymywania bliskich relacji interpersonalnych oraz paranoidalne myśli lub podejrzliwość. Są zazwyczaj nadmiernie zamknięci w sobie.

Ze względu na swoje charakterystyczne zachowanie, osobowość schizotypowa wykazuje pewne podobieństwa do schizofrenii, ale nie spełnia określonych kryteriów diagnostycznych dla psychozy schizofrenicznej.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.