Osteopenia – przyczyny, objawy, diagnozowanie i leczenie

Choroba kości zwana ostepoenią często dotyka kobiet po menopauzie, spadek masy kostnej jest wynikiem niedoboru estrogenów (tzw. hipoestrogenizm). Podczas menopauzy dochodzi do ograniczenia produkcji estrogenów, które mają pozytywny wpływ na metabolizm kostny.

W wyniku zachwiania produkcji tych hormonów, niewystarczające ilości estrogenów zmniejszają proces ochronny kości co prowadzi do niszczenia kości (osteoliozy), zaś ograniczony zostaje czynnik kościotwórczy czyli osteogeneza. Według ekspertów w przypadku wystąpienia osteopenii masa kostna jest obniżona o 1-2,5 w stosunku do normy. Oprócz kobiet przechodzących menopauzę na osteopenię w sposób szczególny narażone są kobiety zawodowo związane z uprawianiem dyscyplin sportowych.

Surowe wymagania, przepisy i tryb życia w środowisku sportowym powodują, iż w organizmie kobiety może dojść do zaburzeń cyklu menstruacyjnego, zaburzeń odżywiania (tzw. syndrom atletki). Ogromny wysiłek fizyczny oraz dieta mogą prowadzić do gwałtownego zmniejszenia wagi, a także spadku poziomu hormonów (estrogenów). Tak jak w przypadku kobiet przechodzących menopauzę, niewystarczająca ilość estrogenów w organizmie prowadzi do zmniejszenia mineralnej gęstości kości (osteopenii).

U osób stosujących leki z grupy glikokortykosteroidów, może wystąpić większe ryzyko zachorowania na osteopenię. Czynnikami powodującymi wystąpienie osteopenii są także nawyki związane z prowadzeniem złego trybu życia. Brak aktywności fizycznej, korzystanie z używek w nadmiernych ilościach (alkohol, papierosy), nie zapewnianie organizmowi odpowiednich substancji odżywczych prowadzi do wyniszczenia organizmu.

Wstępna faza osteopenii może przebiegać bezobjawowo. Pierwszymi symptomami mogą być bóle kości. Czasami do zdiagnozowania osteopenii dochodzi dopiero w momencie urazu kości.

Badanie gęstości mineralnej kości to densytometria, która pozwala na zdiagnosowanie osteopenii. Norma T- score (mineralna gęstość kości) w zdrowym organizmie wynosi powyżej – 1. Gdy jeżeli wynik densytometrii T-score ( jest to gęstość kości mierzona np. z kręgosłupa lub szyjki kości udowej) wynosi poniżej –1, można mówić o wystąpieniu osteopenii, w przypadku wyniku poniżej –2,5  o osteoporozie.

Diagnoza osteopenii pomaga podjąć odpowiednie leczenie, wszystko zależy od poziomu T – score. Jeśli wynik wskazuje na nieznaczne odstępstwo od normy, sugerujące ryzyko osteopenii, zaleca się wprowadzenie odpowiednio zbilansowanej diety (bogatą w wapń) i witaminę D). Największe stężenie potrzebnych substancji znajduje się w produktach mlecznych.

• Jak wzmocnić swoje kości?
• Produkty, które osłabiają twoje kości
• Trzy rodzaje ćwiczeń, które wzmocnią twoje kości

W diecie osoby z osteopenią nie powinno zabraknąć produktów będących źródłem magnezu (otręby pszenne, pestki dyni), który bierze udział w przyswajaniu wapnia a przez to zwiększa gęstość mineralną kości. Bogatym źródłem potrzebnej w tej diecie witaminy K jest szpinak. Nie zaleca się picia kawy, która zwiększa utratę wapnia.

Osobom chorym na osteopenie zaleca się ćwiczenia ruchowe, które nie tylko poprawiają równowagę chodzenia, ale także pomagają chronić kości przed złamaniem (bieganie, spacerowanie). W poważniejszych przypadkach osteopenii stosuje się farmakoterapię.