Otarcia – wygląd, przyczyny i pierwsza pomoc
Otarcia to rany skórne, które powstają wskutek kontaktu z podłożem lub przedmiotem o nierównej powierzchni. W miejscu ubytku występuje wysięk surowiczy z niewielką domieszką krwi. Zwykle otarcia są niegroźne, lecz bolesne. Ponieważ mogą być zanieczyszczone, a i stają się wrotami dla bakterii, należy je oczyszczać i zabezpieczać opatrunkiem. Co warto wiedzieć?
1. Co to są otarcia?
Otarcia (łac. excoriatio) to rany pojawiające się na skórze w wyniku jej kontaktu z szorstką powierzchnią lub przedmiotem. Wskutek urazu dochodzi do obnażenia brodawek skóry właściwej i krwawienia miąższowego lub wycieku płynu międzytkankowego. Choć otarcie nie jest groźne, boli. Ma to związek z uszkodzeniem zakończeń nerwowych w naskórku.
Otarcia skóry mogą powstawać w różnych miejscach: na stopach, dłoniach, łydkach, łokciach, kolanach, a także na twarzy. Jak wygląda otarcie? To powierzchniowe uszkodzenie skóry, któremu towarzyszą dolegliwości bólowe, dyskomfort i zaczerwienienie skóry. W miejscu ubytku występuje wysięk surowiczy z niewielką domieszką krwi. Zdarza się, że rana może lekko krwawić w konsekwencji uszkodzenia powierzchniowych naczyń krwionośnych.
2. Przyczyny otarć
Otarcie to rana, która powstaje wskutek kontaktu skóry z:
- szorstką powierzchnią. To najczęściej asfalt czy płyty chodnikowe podczas upadku (najczęściej zdarza się otarcie skóry na kolanie u dzieci),
- z przedmiotem, który ociera skórę z warstwy zrogowaciałej naskórka (np. chropowata ściana, ciasne buty).
Ponieważ otarcia mogą być zanieczyszczone, a i stają się wrotami dla bakterii, zaniedbana rana może ulec zakażeniu i ropieniu.
Zakażenie rany początkowo objawia się zaczerwienieniem i obrzękiem. Pojawia się również ropna wydzielina, a ropiejące otarcie skóry boli. Jeśli rana nie zostanie w porę odkażona, może dojść do zakażenia uogólnionego. Wówczas pojawia się gorączka, powiększenie węzłów chłonnych i osłabienie.
3. Jak opatrywać otarcia?
Ponieważ każda najdrobniejsza rana może być drogą do rozwoju zakażenia, nie warto jej zaniedbywać. Jak opatrywać otarcia? Bardzo ważne jest, by ranę:
- oczyścić. Otarty naskórek należy przemyć pod bieżącą wodą lub polać roztworem soli fizjologicznej,
- zdezynfekować. Należy pamiętać, by preparat nie zawierał alkoholu, ponieważ będzie wywoływać ból oraz drażnienie rany. Preparatami na bazie alkoholu można przemywać jedynie skórę nieuszkodzoną, na przykład brzegi i okolice rany,
- założyć opatrunek. Ważne, by ten był jałowy, choć czasem wystarczy plaster z opatrunkiem. Nie wolno używać waty lub ligniny, ponieważ te mogą się przykleić do rany.
Jeśli otarcie występuje na odsłoniętej części skóry, po jej oczyszczeniu przy użyciu środków dezynfekujących i osuszeniu można ją pozostawić. Dzięki temu zagoi się szybciej. Ważne, by chronić ją przed zabrudzeniem oraz działaniem czynników drażniących.
Aby przyspieszyć proces gojenia otarcia oraz załagodzić towarzyszące mu dolegliwości, może stosować maść na otarcia, która zawiera składniki przeciwbakteryjne, ściągające i przeciwobrzękowe, a także żele oraz preparaty na otarcia naskórka. Jej działanie wspiera proces odbudowy skórnej tkanki oraz zapobiega infekcjom.
4. Czym dezynfekować otarcia?
Otarcia, pomimo płytkiego urazu skóry, niekiedy trudno się goją. Zdarza się, że wynika z zanieczyszczeń pozostających w ranie po urazie. To dlatego warto pamiętać o dezynfekcji rany. Do przemycia i dezynfekcji otarcia można wykorzystać:
- oktenidynę
- wodę utlenioną,
- chlorheksydynę,
- kwas borowy,
- etakrydynę (rivanol).
Generalnie, jeśli to tylko możliwe, każdą ranę – nie tylko otarcie - powinno się w najpierw przemyć pod bieżącą wodą lub za pomocą roztworu soli fizjologicznej, a dopiero później użyć środka dezynfekującego i zająć się jej opatrywaniem.
Lekarze zalecają stosowanie środków antyseptycznych na bazie oktenidyny. Produkty mają tę zaletę, że są skuteczne w zwalczaniu patogenów, a nie podrażniają skóry i tkanek podskórnych. Mogą także wspierać proces gojenia się rany.
Popularna i powszechnie używana woda utleniona nie jest tak skuteczna. Choć piana, która tworzy się po polaniu nią rany oczyszcza otarcia z martwych komórek i zabrudzeń, to okazuje się, że produkt wykazuje słabe działanie bakteriobójcze. Ne dość, że niszczy niewiele szczepów bakterii i wirusów, to i może podrażniać uszkodzoną skórę. Zdaje egzamin wyłącznie w przypadku niewielkiego otarcia naskórka. Zdecydowanie nie sprawdzi się podczas oczyszczania większych, głębszych i poważniejszych ran.
Warto pamiętać, że choć niewielkie rany z powodzeniem można opatrywać w warunkach domowych, mocne otarcie skóry mogą wymagać konsultacji medycznej, zwłaszcza gdy jest głębokie (wrażenie, że zdarta skóra do mięsa) lub bardzo zanieczyszczone.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.