Otępienie z ciałami Lewy'ego - przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Otępienie z ciałami Lewy'ego (dementia with Lewy bodies, DLB) to choroba neurodegeneracyjna, którą charakteryzują nieprawidłowe zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, które prowadzą do otępienia.

Jest to schorzenie charakteryzujące się postępującymi zaburzeniami funkcji poznawczych oraz występowaniem charakterystyczych objawów ruchowych i psychiatrycznych (urojenia, omamy wzrokowe, a także depresja).

Otępienie powstaje na skutek odkładania się w mózgu patologicznych białek, które określane są jako ciała Lewy'ego. Mają one detrukcyjny wpływ na komórki mózgowe, niszczą je i wywołują szereg dolegliwości.

W chorobie DLB złogi gromadzą się w korze nowej i układzie limbicznym, co ciekawe są one charakterystyczne również dla innych schorzeń neurodegeneracyjnych. Wówczas znajdują się w innym obszarze, na przykład w pniu mózgu (choroba Parkinsona).

Charakterystyczną cechą tego schorzenia są fluktuacyjne nasilenia objawów, co może utrudniać jego rozpoznanie we wczesnym etapie. W przeciwieństwie do innych form otępienia, DLB wyróżnia się obecnością specyficznych objawów, takich jak halucynacje wzrokowe, zaburzenia fazy REM snu oraz nadwrażliwość na leki przeciwpsychotyczne.

Najważniejsze symptomy otępnienia z ciałami Lewy'ego to:

• nawracające, szczegółowe omamy wzrokowe,
• urojenia,
• zaburzenia nastroju,
• depresja,
• zaburzenia zachowania w fazie snu REM,
• zaburzenia koncentracji,
• spowolnienie ruchowe,
• odrętwienie,
• twarz maskowata (bez wyrazu),
• nieumiejętność skupienia się na wykonywaniu codziennych czynności,
• problemy z koordynacją ruchową,
• senność,
• osłabienie,
• apatia,
• zaburzenia wzrokowo-przestrzenne,
• ataki lęku i paniki.

Bardzo ważną rolę w rozpoznaniu otępienia odgrywa wywiad lekarski i opisanie wszystkich, występujących objawów. Następnie specjalista powinien skierować pacjenta na badania neuropsychologiczne, by ocenić funkcje poznawcze.

Istotne pod względem diagnostycznym są również badania neuroobrazowe, takie jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa. Stuprocentowe potwierdzenie diagnozy umożliwia wynik badania anatomopatologicznego, które ujawnia zmiany w tkankach mózgu.

Pacjent po zdiagnozowaniu otępienia powinien przyjmować inhibitory acetylocholinoesterazy, zalecane również u chorych na Alzheimera. Na rynku dostępne są trzy rodzaje leków tego typu: chlorowodorek donepezylu, rywastygmina oraz galantamina.

Niestety środki te nie gwarantują stuprocentowej skuteczności i nie zawsze są dobrze tolerowane przez organizm. Z tego względu testowane są również inne leki, na przykład memantyna. Preparat ten ma za zadanie poprawę funkcji myślowych, pamięciowych i wsparcie w codziennych czynnościach. Ważne jest również zniwelowanie nietypowych zachowań, występujących w czasie snu.

U niektórych pacjentów dobrze sprawdza się lewodopa, ale może ona zaostrzać objawy psychotyczne, z tego powodu podaje się najmniejsze możliwe dawki specyfiku.

Jeżeli u chorych rozpoznawana jest depresja, wówczas dozwolone jest leczenie za pomocą grup selektywnych inhibitorów wychwytu serotoniny oraz środków, takich jak mirtazapina lub wenlafaksyna. Lekarze nie zalecają natomiast trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych.

Symptomy choroby niwelować może stymulacja poznawcza oraz terapia orientacji w rzeczywistości. Warto pracować z chorym w domu, przeprowadzając trening pamięci, uczyć regularnego korzystania z kalendarza, zachęcania do układania puzzli, rozwiązywania krzyżówek czy sudoku.

Obie choroby charakteryzują się bardzo zbliżonymi objawami, które nasilają się wraz z upływem czasu. Pacjenci odczuwają problemy z koncentracją i pamięcią, zaburzenia wzrokowo-przestrzenne i wiele innych.

Jest im trudno logicznie myśleć i coraz gorzej radzają sobie z codziennymi czynnościami. Otępienie charakteryzują mniej dotkliwe zaburzenia pamięci i pojawiają się one dopiero w zaawansowanym stadium choroby.

Z kolei zaburzenia ruchowe występują znacznie wcześniej niż w przypadku choroby Alzheimera. Ponadto, otępienie częściej prowadzi do upadków, omdleń i zaburzeń świadomości. U chorego może pojawić się drżenie symetryczne, a najbardziej charakterystycznym objawem są omamy wzrokowe, które stwierdza się aż u 80 procent pacjentów.