Padaczka poudarowa – rokowania, leczenie, objawy i przyczyny

Padaczka poudarowa to jedno z powikłań udaru mózgu. Nie zdarza się często, niemniej może komplikować życie. Jakie są przyczyny i objawy choroby? Kiedy się ją rozpoznaje? Na czym polega leczenie i jakie się z nim wiąże rokowanie?

1. Co to jest padaczka poudarowa?

Padaczka poudarowa jest jednym z powikłań po udarze mózgu. To zespół kliniczny, który ma związek z zablokowaniem dopływu krwi do mózgu (udar niedokrwienny) lub pęknięciem i krwawieniem głównego naczynia tętniczego (udar krwotoczny). Udar to schorzenie niebezpieczne, o niepomyślnych rokowaniach.

Padaczka jest przewlekłą chorobą mózgu, która cechuje się skłonnością do występowania nawracających napadów padaczkowych. Kiedy pojawia się padaczka poudarowa?

Zobacz film: "Epidemia chorób mózgu? Co trzeci Polak zagrożony"

Napady padaczkowe wczesne mogą wystąpić już podczas udaru mózgu lub bezpośrednio po nim. Epilepsja może być także późnym powikłaniem udaru. Wówczas pojawia się po upływie kilku tygodni lub miesięcy.

Pierwsze opisy padaczki jako powikłania udaru mózgu pojawiły się w drugiej połowie XIX wieku. Obecnie wiadomo, że napady padaczkowe najczęściej występują w ciągu pierwszych 3 dni po incydencie udarowym. U 40 proc. osób jest to pojedynczy napad padaczkowy, u 60 proc. stwierdza się 2 lub więcej napadów.

2. Przyczyny padaczki poudarowej

Patogeneza napadów i padaczek poudarowych nie została dotychczas dokładnie wyjaśniona. Istnieje kilka hipotez. Zakłada się, że przyczyny padaczki poudarowej w dużej mierze zależą od czasu jej wystąpienia.

I tak padaczka pourazowa wczesna jest związana z niedokrwieniem i niedotlenieniem mózgu, zmianą pobudliwości neuronów wskutek zachwiania równowagi elektrolitowej i zaburzeniem czynności neuronów. Z kolei za wystąpienie padaczki poudarowej późnej odpowiadają blizny w tkance nerwowej wywołujące zaburzenia w przesyłaniu impulsów elektrycznych.

Wiadomo także, że padaczkę pourazową najczęściej obserwuje się w przypadku udaru krwotocznego, udaru który zajął duże obszary mózgu lub gdy została uszkodzona kora mózgu. Znacznie ma też lokalizacja ogniska udarowego, przy czym z większym prawdopodobieństwem wystąpienia padaczki wiąże się lokalizacja nadnamiotowa i korowa ogniska.

Napady padaczkowe znacznie częściej stanowią objaw kliniczny udaru mózgu u dzieci niż u dorosłych. Występują też rzadziej u kobiet niż mężczyzn. Za czynnik ryzyka epizodu napadów padaczkowych uznaje się zaburzenia świadomości w przebiegu udaru mózgu. Ryzyko wystąpienia rośnie też przy kolejnych udarach.

3. Padaczka poudarowa – objawy

Objawy padaczki pourazowej zależą od miejsca w mózgu, który został objęty udarem. Jej najczęstsze symptomy to:

• drgawki, drżenia, drętwienia różnych części ciała, niedowład, wykonywanie automatycznych czynności, skurcze w obrębie wielu grup mięśniowych, brak napięcia mięśniowego w nogach, szarpnięcia mięśni,
• zaburzenia świadomości, utrata przytomności,
• wzmożone wydzielanie śliny,
• zwrot gałek ocznych w jedną stronę, niereagujące na światło źrenice,
• mimowolne oddanie moczu,
• omamy.

4. Rozpoznanie padaczki poudarowej

Padaczka poudarowa nie jest częstą komplikacją. Dotyka około 2,5-5,7 proc. pacjentów na przestrzeni 12 miesięcy po udarze. Może zdarzyć się zarówno jeden atak epilepsji, jak i seria napadów.

Pojedynczy epizod padaczkowy stanowi podstawy do jej rozpoznania. O padaczce poudarowej mówi się dopiero po pojawieniu się co najmniej dwóch ataków padaczki występujących do 2 lat od udaru. Gdy obserwuje się je później, pod uwagę bierze się inne podłoże epilepsji.

Jeśli chodzi o diagnostykę, w przypadku padaczek poudarowych wykorzystuje się takie same badania, jak w przypadku innych rodzajów padaczek. To głównie badanie podmiotowe i przedmiotowe oraz badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny głowy, a także badanie elektroencefalograficzne (EEG).

5. Padaczka poudarowa – leczenie i rokowanie

Padaczka poudarowa można opanować dzięki lekom. Najlepiej rokują jednorazowe, izolowane incydenty bądź napady, które pojawiły się w niedługim czasie po udarze. Bardziej oporne na terapię są przypadki, gdy napady epilepsji są częste, występują w większej ilości, a i pojawiły się później. To sprawia, że wzrasta ryzyko utrwalenia się padaczki.

W leczeniu padaczki poudarowej wykorzystuje się głównie karbamazepinę. Gdy monoterapia nie jest skuteczna, wdraża się leczenie skojarzone. Zastosowanie znajduje gabapentyna, tiagabina i levetiracetam. Obecnie nie istnieją rekomendacje co do tego, jakie konkretnie preparaty powinny być stosowane w leczeniu padaczki poudarowej.

Padaczka poudarowa – co robić?

Jeżeli jesteś świadkiem ataku padaczki:

• zachowaj spokój i zimną krew,
• nie ruszaj chorego, chyba że znajduje się w niebezpiecznej pozycji lub w miejscu, z którym wiąże się jakieś zagrożenie,
• usuń wszystko, co może spowodować obrażenia (nie wkładaj nic do ust),
• poczekaj, aż napady padaczkowy minie. Powinno tak się stać w okolicach 3 minut.

W sytuacji, gdy napad się przedłuża powyżej 5 minut, należy wezwać karetkę.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.