Trwa ładowanie...

Palenie papierosów a astma

Avatar placeholder
30.09.2021 14:28
Jedną z przyczyn powodujących chorobę jest palenie papierosów
Jedną z przyczyn powodujących chorobę jest palenie papierosów (AdobeStock)

Większość osób palących papierosy uważa, że szkodliwość tego nałogu da o sobie znać dopiero po 60 roku życia. Jednak istnieją pewne choroby, które mogą pojawić się w każdym wieku. Do takich chorób należy astma oskrzelowa. Napady duszności można złagodzić, między innymi przez rzucenie palenia. Niestety nadal 25% chorych na astmę dróg oddechowych wciąż pali tytoń. Zaciąganie dymem papierosowym nasila objawy choroby i znacznie utrudnia leczenie, osłabiając chore płuca.

spis treści

1. Czym jest astma?

Astma (prezentacja edukacyjna)
Astma (prezentacja edukacyjna) [17 zdjęć]

Czym jest astma? Astma wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym, obrzękiem i zwężeniem oskrzeli (dróg

zobacz galerię

Astma jest przewlekłą chorobą układu oddechowego, przebiegającą z nawracającymi epizodami świszczącego oddechu,

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?"

duszności i kaszlu . U podłoża astmy leży stan zapalny i nadreaktywność oskrzeli , prowadząca do ich skurczu. Na przyczynę choroby składa się szereg czynników genetycznych i środowiskowych. Napady choroby mogą być wywoływane wziewnymi alergenami , takimi jak pyłki roślin , a także drażniącymi zanieczyszczeniami powietrza, w tym w szczególności dymem tytoniowym. Aby utrzymać właściwą kontrolę astmy, chorzy muszą wystrzegać się czynników wyzwalających napad.

Jedną z przyczyn powodujących chorobę jest palenie papierosów. Obecnie trwają badania nad potwierdzeniem tezy, że palące kobiety częściej niż palący mężczyźni chorują na astmę oskrzelową. Ponadto ta dolegliwość naraża także na bierne palenie, osoby chore na astmę powinny unikać przebywania w zadymionym środowisku.

2. Objawy astmy oskrzelowej

Choroba objawia się silnym uciskiem w klatce piersiowej i nagłym atakiem duszności. Czasem chorobę sygnalizuje uporczywy kaszel i szybkie męczenie się oraz zadyszka podczas niewielkiego wysiłku.

Astma oskrzelowa jest trudna w leczeniu, często nawraca i utrudnia normalne funkcjonowanie. Palenie papierosów powoduje nasilenie się objawów choroby.

3. Wpływ palenia papierosów na zdrowie

Szkodliwość palenia papierosów jest ogromna, niestety wiedza na ten temat jest ciągle powierzchowna. Nadal przeprowadzane są badania potwierdzające związki między paleniem tytoniu a wystąpieniem np:

Kaszel palacza pojawia się na skutek wieloletniego zaciągania się dymem papierosowym, który powoduje mechaniczne podrażnienie błony śluzowej oskrzeli, a to prowadzi do zwiększonej produkcji śluzu. Palacz kaszle, aby usunąć ten śluz. U zdrowego człowieka nadmiar śluzu usuwany jest dzięki rzęskom, które przesuwają śluz do gardła. U palaczy rzęski nie mogą wykonywać swojego zadania, ponieważ są zatopione w śluzie. Zalegający śluz w oskrzelach szybko ulega zakażeniu i powoduje zapalenie oskrzeli. U osób, które palą papierosy, zapalenia oskrzeli nawracają, a ich wyleczenie za każdym razem sprawia coraz większy problem. W wyniku nawrotów może dojść do zniszczenia samej tkanki płucnej, dlatego osoba chora ciągle ma duszności i nie jest w stanie opanować kaszlu.

4. Jaka ilość dymu jest szkodliwa?

Warto podkreślić, że nie istnieje bezpieczne stężenie dymu tytoniowego. Każda jego ilość może pogorszyć przebieg astmy. Otwarcie okna, włączenie klimatyzacji, stosowanie filtrów i urządzeń oczyszczających powietrze nie usunie dymu z otoczenia. Przebywanie w zadymionych pomieszczeniach lub palenie przez osoby chore na astmę wiąże się także z koniecznością częstej zmiany ubrań, mycia skóry i włosów tuż po kontakcie z dymem papierosowym.

Palenie jest szkodliwe dla wszystkich, ale dla osób chorujących na astmę stanowi wyjątkowe zagrożenie. Narażenie na bierne wdychanie dymu tytoniowego może prowadzić do wystąpienia napadu świszczącego oddechu, kaszlu i duszności. Objawy te są spowodowane skurczem oskrzeli, obrzękiem błony śluzowej oraz zwiększoną produkcją wydzieliny w oskrzelach, w odpowiedzi na drażnienie przez składniki dymu z papierosa.

5. Astma a papierosy


Badania prowadzone przez fińskich naukowców udowodniły, że palenie papierosów wywołuje astmę. Do tej pory badacze wiedzieli, że palenie papierosów negatywnie wpływa na astmę. Finowie przebadali 1444 zdrowe osoby, u których astma oraz inne choroby płuc rozwinęła się w trakcie eksperymentu. Dzięki wynikom z tego doświadczenia, można domagać się bezwzględnego zakazu palenia papierosów w miejscach publicznych. Podsumowując, palenie tytoniu zwiększa ryzyko zachorowania na astmę nawet o 1/3.

Kolejne negatywne działanie dymu tytoniowego wiąże się ze zmniejszeniem skuteczności leków stosowanych w astmie. Z tego powodu ataki astmy u osób stale narażonych na bierne palenie mogą być trudniejsze do opanowania i częściej wiążą się z koniecznością hospitalizacji.

6. Bierne palenie a astma

Bierne palenie tytoniu to wdychanie środowiskowego dymu tytoniowego (ETS – environmental tobacco smoke), pochodzącego z palącego się papierosa lub wydychanego przez palacza. Dym tytoniowy zawiera ponad 4000 substancji chemicznych, w tym również kancerogeny, czyli związki powodujące raka.

Bierne palenie papierosów może wyzwalać napady astmy, a także pogarsza ich przebieg. Dym tytoniowy podrażnia drogi oddechowe, uprzednio zniszczone przez przewlekły stan zapalny. Poza tym stała ekspozycja na dym papierosowy w otoczeniu zwiększa ryzyko innych chorób układu oddechowego, takich jak zapalenie ucha, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc oraz rak płuc.

Dym tytoniowy wywiera destrukcyjny wpływ na drogi oddechowe poprzez niszczenie rzęsek. Zadaniem rzęsek jest ciągłe „wymiatanie” zanieczyszczeń z płuc, co jest możliwe dzięki ich nieustannemu ruchowi w kierunku ujścia dróg oddechowych. To dzięki nim zalegająca w płucach wydzielina łatwiej ulega odkrztuszeniu. Zniszczone przez dym tytoniowy rzęski nie pracują efektywnie. Zalegająca w oskrzelach wydzielina i zanieczyszczenia gromadzą się w drogach oddechowych, powodując ich podrażnienie i dodatkowo zmniejszając średnicę oskrzeli. Dla osoby chorującej na astmę, której oskrzela są bardziej podatne na skurcz ze względu na przewlekły stan zapalny, oznacza to częstsze infekcje dróg oddechowych – zapalenia oskrzeli i płuc. Infekcje natomiast same w sobie zwiększają częstość zaostrzeń astmy.

7. Wpływ biernego palenia na astmę u dzieci

Dym tytoniowy jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci. Wykazano, że ekspozycja na dym tytoniowy zwiększa ryzyko rozwoju astmy u dzieci w wieku przedszkolnym, u których wcześniej nie występowały objawy astmatyczne. Szkodliwy wpływ biernego palenia papierosów jest najbardziej widoczny właśnie u dzieci, gdyż są one grupą wyjątkowo podatną na jego działanie. Należy mieć na uwadze, że dzieci oddychają szybciej niż dorośli i wdychają więcej dymu niż dorośli. Ta sama objętość dymu jest dla nich bardziej szkodliwa ze względu na ich mniejszą masę i mniejszą objętość płynów ustrojowych. Największe zagrożenie wystąpienia astmy występuje u dzieci narażonych na wysokie stężenie dymu tytoniowego, np. dzieci palących matek.

Palenie tytoniu w domu, w którym przebywa dziecko zdarza się często, zwłaszcza w mieszkaniach bez balkonów. Domownikom wydaje się, że jeśli nie palą przy dziecku lub robią to tylko w jednym pokoju, np. kuchni czy łazience, unikną niekorzystnego wpływu na dziecko. Nic bardziej mylnego. Samo przebywanie dziecka w pomieszczeniu, w którym uprzednio palono papierosy może przyczynić się do rozwoju astmy lub spowodować zaostrzenie u dziecka ze stwierdzoną chorobą.

Badania wykazują, że dzieci z astmą mieszkające z osobami palącymi w mieszkaniu:

  • częściej opuszczają zajęcia szkolne z powodu astmy;
  • przyjmują większe dawki leków przeciwastmatycznych;
  • mają więcej zaostrzeń niż dzieci niepalących rodziców;
  • mają większe ryzyko pobytu w szpitalu z powodu poważnego zaostrzenia astmy.

Ocenia się, że ekspozycja dziecka na dym z 10 papierosów dziennie istotnie zwiększa ryzyko rozwoju astmy. Co więcej, dzieci palących rodziców częściej sięgają po papierosy w przyszłości, co dodatkowo przyczynia się do większego prawdopodobieństwa wystąpienia astmy w porównaniu z dziećmi z rodzin, w których się nie pali. Dlatego warto starać się, aby dziecko możliwie w jak największym stopniu unikało ekspozycji na dym tytoniowy.

Spośród wszystkich czynników wyzwalających astmę, palenie tytoniu należy do tych, które można wyeliminować. Jednak rzucenie palenia nie dla wszystkich jest łatwe. Palący rodzice posiadający dzieci, które chorują na astmę, mogą ograniczyć narażanie dziecka unikając palenia w mieszkaniu i samochodzie.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze