Trwa ładowanie...

Pijesz gorącą kawę i herbatę? Narażasz się na groźny nowotwór

 Katarzyna Prus
02.11.2022 19:10
Gorące napoje mogą poważnie szkodzić zdrowiu
Gorące napoje mogą poważnie szkodzić zdrowiu (Getty Images)

Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem alarmuje, że w ciągu najbliższych 20 lat globalne obciążenie rakiem przełyku wzrośnie o ponad 50 proc. Ryzyko tego nowotworu, który rocznie zabija tysiące osób na świecie, zwiększa niepozorny nawyk. Wystarczy, że herbata, po którą tak chętnie sięgamy jesienią, będzie za gorąca. To samo dotyczy kawy i innych napojów. Dlaczego ich temperatura jest kluczowa?

spis treści

1. Rak przełyku coraz bardziej groźny

"Praktycznie każdy z nas lubi gorącą kawę lub herbatę. Jednak okazuje się, że spożywanie tychże napojów o zbyt wysokiej temperaturze może mieć niekorzystny wpływ na nasze zdrowie i sprzyjać rozwojowi raka przełyku" - ostrzega na Instagramie Dawid Polak, biotechnolog i popularyzator nauki.

Picie gorących napojów zwiększa ryzyko raka przełyku
Picie gorących napojów zwiększa ryzyko raka przełyku (Getty Images)
Zobacz film: "Prof. Zajkowska o twindemii"

Eksperci z Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (agenda Światowej Organizacji Zdrowia) alarmują, że w latach 2020-2040 globalne obciążenie rakiem przełyku wzrośnie o ponad 50 proc. "Oznacza to, że rocznie będzie on stwierdzany u blisko miliona pacjentów" - zaznacza Dawid Polak.

Rak przełyku jest ósmym co do częstości występowania nowotworem na świecie i powoduje ok. 400 tysięcy zgonów rocznie. Ponad 80 proc. przypadków i zgonów przypada na kraje rozwijające się, głównie wschodnią i południową Afrykę oraz wschodnią Azję.

W Polsce rocznie rozpoznaje się ok. 1300 nowych przypadków raka przełyku, który atakuje przeważnie mężczyzn i ma złe rokowania. Na ryzyko tego rzadkiego nowotworou ma wpływ wiele czynników. Najbardziej szkodliwe jest palenie papierosów i picie alkoholu. Ryzyko zwiększa także picie zbyt gorących napojów, z czego wielu amatorów gorącej herbaty i kawy może sobie nawet nie zdawać sprawy.

2. Gorące napoje sprzyjają rakowi

Tymczasem o zagrożeniu mówi się od dawna. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem już w 2016 roku ogłosiła, że napoje, które mają temperaturę powyżej 65 stopni Celsjusza, mogą przyczyniać się do zachorowania na raka przełyku. Naukowcy wskazywali, że spożywanie herbaty, kawy czy zup, które mają wysoką temperaturę, może podrażniać przełyk i powodować jego poparzenie, co bezpośrednio zwiększa ryzyko nowotworu.

Zwracali uwagę, że normalna temperatura kawy czy herbaty, które spożywa się w krajach Europy i Ameryki Północnej, jest znacznie niższa. Napoje te mają około 60 stopni Celsjusza. Ale już na Bliskim Wschodzie, w Afryce i Ameryce Południowej preferuje się napoje o wysokiej temperaturze – i to tam rak przełyku występuje częściej.

Wątpliwości nie pozostawia też badanie opublikowane na łamach "International Journal of Cancer". Jego wyniki wskazały, że osoby, które dziennie piły co najmniej 700 ml (mniej więcej dwie duże filiżanki) napojów o temperaturze wyższej niż 60 stopni Celsjusza mają o 90 proc. większe ryzyko zachorowania na raka przełyku niż osoby, które piły mniej herbaty i w niższych temperaturach.

Podobne wnioski płyną z badania prowadzonego przez naukowców z Uniwersytetu Cambridge i szwedzkiego Instytutu Karolinska. Przeanalizowali oni dane ponad 580 tys. osób. Te, które wykazywały skłonność do picia większej ilości kawy, były bardziej narażone na rozwój raka przełyku. Przy czym było to związane z jej temperaturą. Ci, którzy pili gorącą kawę, byli ponad pięciokrotnie bardziej narażeni na zachorowanie.

3. Kto jest najbardziej narażony na raka przełyku?

- Główne czynniki ryzyka raka przełyku to palenie papierosów i nadużywanie alkoholu. Odpowiadają one za 90 proc. przypadków tego nowotworu. Do istotnych czynników należą też refluks żołądkowo-przełykowy oraz nadwaga i otyłość. Picie gorących napojów też może się przyczyniać do rozwoju raka. Trzeba jednak wyraźnie zaznaczyć, że nie chodzi o incydentalne spożywanie takich napojów, tylko stałe i regularne, które doprowadzi do podrażnienia błony śluzowej z rozwojem przewlekłego stanu zapalnego przełyku - tłumaczy dr n. med. Tadeusz Tacikowski, specjalista gastroenterologii i chorób wewnętrznych. - To przewlekłe zapalnie wysoką temperaturą, a nie bezpośrednio gorący napój zwiększa ryzyko nowotworu - zaznacza lekarz.

Dodaje, że temperatura, która w tym przypadku jest czynnikiem drażniącym, wywołującym stan zapalny, musi być naprawdę wysoka. - Nie chodzi oczywiście o to, żeby pić zimną herbatę czy jeść zimną zupę albo mierzyć temperaturę tego, co spożywamy. Wystarczy, że będziemy przestrzegać zasady, żeby nie pić i nie jeść tego, co jest parzące. Nie pijmy herbaty bezpośrednio po zalaniu wrzątkiem, poczekajmy, aż trochę ostygnie - dodaje dr Tacikowski.

Inne czynniki ryzyka raka przełyku:

  • uszkodzenia wywołane czynnikami chemicznymi (np. refluks żółciowy) lub termicznymi,
  • przełyk Baretta,
  • radioterapia,
  • zakażenie HPV,
  • nieprawidłowa dieta, bogata w tzw. złe tłuszcze i uboga w warzywa i owoce.

Rokowania u pacjentów, u których diagnozowany jest rak przełyku (przeważają mężczyźni w wieku 50-60 lat) przeważnie są złe. - Niestety ten nowotwór przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Zdarza się też, że pacjenci mogą je mylić z innymi dolegliwościami, np. chorobą refluksową, które też może się np. objawiać trudnościami z połykaniem. To powoduje, że często do lekarza zgłaszają się późno, kiedy choroba jest już w zaawansowanym stadium - tłumaczy dr Tacikowski. - Kiedy rak przekroczy ścianę przełyku i spowoduje zmiany naciekowe w śródpiersiu, nie jesteśmy w stanie zastosować radykalnego leczenia chirurgicznego, które daje najlepsze efekty.

Dlatego tak ważna jest profilaktyka i wykonanie gastroskopii przy wystąpieniu dolegliwości, zwłaszcza po 40. roku życia, a także, niezależnie od wieku, przy objawach alarmujących (np. chudnięciu, utrudnionym połykaniu, anemii lub krwawieniu z przewodu pokarmowego).

Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze