Pompa infuzyjna – budowa, rodzaje, działanie i zastosowanie
Pompa infuzyjna to urządzenie, które umożliwia precyzyjne, ciągłe lub cykliczne podawanie leku pacjentowi drogą dożylną. Najczęściej stosuje się je szpitalach, ale i domach. Urządzenie pozwala na dokładne kontrolowanie regularności przyjmowania leków oraz wielkości ich dawek. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest pompa infuzyjna?
Pompa infuzyjna to przyrząd medyczny stosowany w celu dokładnego dawkowania leku bezpośrednio do krwi pacjenta, zarówno w trybie ciągłym, jak i cyklicznym. Jest bardzo precyzyjna, łatwa w obsłudze i bezpieczna. Dawkuje leki nawet o niewielkiej objętości. Ma wiele zalet.
Urządzenia umożliwiają dostosowanie dawki do potrzeb pacjenta, przez co często jest ona niższa niż w doustnym leczeniu farmakologicznym, co wiąże się z mniejszą liczbą skutków ubocznych. Warto pamiętać, że dzięki pompom infuzyjnym proces leczenia przebiega sprawniej. Ich zastosowanie ułatwia również pracę personelowi medycznemu.
2. Rodzaje pomp infuzyjnych
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje pomp infuzyjnych. To:
- pompy kroplowe, które stosuje się do podawania dużych objętości płynów,
- pompy strzykawkowe, które w medycynie są stosowane najczęściej. W praktyce lekarskiej zastosowanie znajduje wiele rodzajów pomp infuzyjnych. Najbardziej powszechne są pompy strzykawkowe: dwustrzykawkowe i jednostrzykawkowe. Ich działanie polega na popychaniu, z określoną siłą i prędkością, tłoka jednorazowych strzykawek, w których znajduje się określona dawka leku. Wszystkie parametry pompy strzykawkowej są kontrolowane elektronicznie. Zaletą takiej pompy jest także proste oprogramowanie, dzięki czemu można ją wykorzystać w domu.
Stosuje się również pompy perystaltyczne (tak zwane pompy wężowe) i pompy wolumetryczne. To najbardziej skomplikowany rodzaj urządzenia. Pompy, pod ciśnieniem i oporem, dostarczają płyn do naczyń krwionośnych pacjenta.
Innym rodzajem pomp infuzyjnych są pompy ambulatoryjne, które cechują się małą wagą. Ponieważ są zasilane bateriami, podczas ich działania pacjenci mogą się przemieszczać. Stosuje się także pompy elastometryczne, posiadające zbiornik w postaci balona, który kurczy się wraz z podawaniem pacjentowi płynu.
3. Budowa i działanie pompy infuzyjnej
Pompa infuzyjna strzykawkowa zbudowana jest z korpusu wraz z układem elektronicznym. Posiada także wyświetlacz, który umożliwia podgląd oraz zmianę parametrów w trakcie infuzji, a także specjalną strzykawkę, tłok z siłownikiem umożliwiającym mechaniczne przesuwanie w niej tłoka oraz silnik, którego prędkość obrotowa sterowana jest przez mikroprocesor.
Pompy kroplowe cechują się tym, że pojemnik z płynem umieszczony jest poza pompą, a przechodzi przez nie tylko dren. W pompach strzykawkowych strzykawka jest jednocześnie pojemnikiem i dozownikiem płynu.
Dzięki zastosowaniu pompy infuzyjnej można podawać pacjentowi różne leki w niewielkich ilościach, w sposób kontrolowany i bezpieczny. Jak działa pompa? Urządzenie wytwarza ciśnienie na wytorowanej ścieżce podawania leków u pacjenta, dzięki czemu przenosi substancję chemiczną ze środowiska zewnętrznego do jego organizmu.
4. Zastosowanie pompy infuzyjnej
Pompa infuzyjna umożliwia dokładne kontrolowanie regularności przyjmowania leków oraz wielkości ich dawek. Za pomocą tych urządzeń pacjentom podawane są takie leki, jak:
- antybiotyki,
- chemioterapeutyki,
- leki przeciwbólowe,
- insulina,
- preparaty stosowane w żywieniu,
- preparaty krwiopodobne.
Urządzenia wykorzystuje się głównie w szpitalach, na oddziałach intensywnej terapii, ale również na blokach operacyjnych, na oddziałach noworodkowych, na szpitalnych oddziałach ratunkowych czy w karetkach reanimacyjnych. To jeden z podstawowych elementów wyposażenia stanowiska anestezjologicznego. Znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie istnieje potrzeba dokładnego dawkowania leku: cyklicznie bądź stale.
5. Jak wybrać pompę infuzyjną?
Pompy infuzyjne można kupić lub wypożyczyć, dzięki czemu możliwe jest wykorzystywanie urządzenia w domu. Jak wybrać najlepszą pompę?
Wybierając pompę infuzyjną, trzeba zwrócić uwagę na kilka parametrów i kwestie. Kluczowy jest:
- rodzaj płynów infuzyjnych, jakie może podawać urządzenie (leki, pożywienie),
- tryby infuzji: czasowy, objętościowy, wagowy,
- szybkość podawania płynu,
- rodzaj zasilania pompy infuzyjnej,
- poziom natężenia hałasu podczas pracy,
- tryby pracy: ciągły, pulsacyjny,
- łatwość obsługi,
- funkcje dodatkowe: alarmy.
Po wybraniu rodzaju pompy warto porównać kilka modeli różnych firm pod kątem zarówno cech urządzenia, jak i jego właściwości użytkowych.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.