Powięź – budowa, rola, uszkodzenie i leczenie
Powięź to błoniasta struktura, która pełni rolę łącznika między wszystkimi elementami ciała i organami wewnętrznymi. Tworzy ramę, która wspiera i chroni poszczególne grupy mięśni, ale także narządy i całe ciało. Jak rozluźnić powięź?
1. Co to powięź?
Powięź (łac. fascia) to błona otaczająca każda komórkę ciała, która składa się z włóknistej tkanki łącznej. Jej zadaniem jest zewnętrzna osłona mięśni, grup mięśniowych i warstw mięśni, ale i utrzymanie strukturalnej jedności ciała, które scala. Znajduje się w każdym miejscu organizmu.
Budowa powięzi
Powięź jest bardzo wysoce wyspecjalizowanym rodzajem tkanki łącznej zbudowanym z:
- fibrocytów. To osiadłe komórki łącznotkankowe o zdolności ruchu,
- włókien kolagenowych, dzięki którym jest trwała i odporna na uszkodzenia,
- istoty podstawowej, która składa się z glikozaminoglikanu i elektrolitów, przez co tworzy kleisto-galaretowatę strukturę. To lepka substancja w stanie ciekłym, w obrębie której zachodzi wymiana chemiczna i wymiana molekularna pomiędzy krwią, limfą oraz komórkami tkanek.
2. Warstwy powięzi
Wyróżnia się 3 rodzaje powięzi. To powięź powierzchowna, głęboka i namięsna. Podwięź powierzchowna umiejscowiona jest pod skórą, w podskórnej warstwie tkanki łącznej, gdzie łączy się z tkanką tłuszczową podskórną, tętnicami, żyłami, układem limfatycznym i nerwowym.
Powięź głęboka okala naczynia limfatyczne, naczynia krwionośne, nerwy, narządy wewnętrzne, ale i mięśnie, dzięki czemu te zachowują swój kształt oraz łączą się z innymi mięśniami i układem kostnym.
Powięź namięsna dzieli mięsień na mniejsze struktury: pęczki, włókna, miofibryle. Odpowiada także za przemieszczenie potencjału siły z komórek mięśnia na odpowiadającą jej powieź.
3. Rola powięzi
Powięź przenika organizm, tworząc trójwymiarową macierz będącą wsparciem strukturalnego ciała. Otacza mięśnie, kości i narządy oraz włókna nerwowe, zapewniając środowisko umożliwiające im działanie w zintegrowany sposób.
Można powiedzieć, że powieź, oplatająca ciało niczym siatka i napinająca jego elementy, utrzymuje je w jedności. Z jednej strony stanowi połączenie wszystkich elementów wchodzących w jego skład, a z drugiej wprowadza podziały między poszczególnymi organami „porządkując” organizm.
To jednak nie wszystko, ponieważ struktura chroni ciało przed drobnoustrojami chorobotwórczymi i infekcjami (pełni funkcję immunologiczną) oraz uszkodzeniem podczas poruszania się. Jest aktywna, a jej zadaniem jest stabilizacja elementów, które otacza.
Odpowiada także za poprawne funkcjonowanie narządów, ponieważ umożliwia im przemieszczanie się względem innych struktur organizmu.
Co interesujące, powięź tworzy złącza międzymięśniowe, jednocześnie dzieląc każdy mięsień na mniejsze elementy. Ponieważ nie tylko je otacza, ale i w nie wnika, wpływa na ich kurczenie, napięcie i połączenie.
Powięź odgrywa ważną rolę w procesach biochemicznych i hemodynamiki. Umożliwia komunikację międzykomórkową, a po uszkodzeniach tkanki podstawę dla procesów jej zdrowienia. To aktywny łącznik, który zawiera receptory bólu i mechanoreceptory.
4. Uszkodzona powięź
Powięź może zostać uszkodzona z różnych przyczyn i w różnym zakresie. Może do tego dojść zarówno pod wpływem przeciążeń fizycznych (mikrourazy, przeciążenia, nieprawidłowa postawa, brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia), jak i psychicznych (np. przewlekły stres). Nie bez wpływu wydają się też predyspozycje genetyczne.
Zaburzenia powięzi mogą obejmować takie patologie jak:
- przykurcze powięzi głębokiej (np. przykurcz Dupuytrena, czyli przykurcz rozcięgna dłoniowego oraz zespół ciasnoty przedziałów powięziowych),
- zapalenie powięzi,
- powstawanie punktów spustowych. To nieduże, nadwrażliwe punkty o zwiększonym napięciu,
- sklejona powięź, wzrost napięcia powięzi.
Ponieważ uszkodzona powięź nie tylko boli, ale i rzutuje na funkcjonowanie organizmu, należy podjąć działania zmierzające ku poprawieniu jej kondycji. Co robić?
Na problemy z powięzią pomoże:
- ćwiczenia na powięź, zwłaszcza stretching i joga,
- rolowanie z użyciem wałków i piłek. Taki automasaż mięśniowo-powięziowy zmniejsza napięcia, dezaktywuje punkty spustowe i uelastycznia powięź,
- kompresja ischemiczna,
- terapia punktów spustowych,
- suche igłowanie,
- rozluźnianie pozycyjne,
- terapia laserem wysokoenergetycznym.
Chcąc zadbać o stan powięzi lub wesprzeć strukturę w regeneracji, najlepiej skonsultować się z fizjoterapeutą, który zaleci stosowne działania.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.