Prawastatyna – leki, zamienniki, wskazania i przeciwwskazania
Prawastatyna to inhibitor enzymu biorącego udział w biosyntezie cholesterolu. Jak działa? Ogranicza produkcję cholesterolu w wątrobie, obniżając cholesterol całkowity, cholesterol LDL, cholesterol VLDL, trójglicerydy i apolipoproteina B oraz zwiększa poziom HDL - cholesterolu i apolipoproteiny A. Ponadto zmniejsza syntezę wewnątrzkomórkowego cholesterolu. Jakie są wskazania do jego stosowania?
1. Co to jest prawastatyna?
Prawastatyna to organiczny związek chemiczny z grupy statyn, pochodzenia naturalnego oraz inhibitor HMG-CoA, czyli 3-hydroksy-3-metyloglutarylokoenzymuA, to jest enzymu biorącego udział w biosyntezie cholesterolu.
Substancję wprowadzono na rynek w 1988 roku. W Polsce lekiem, który zawiera prawastatynę w postaci soli sodowej jest Pravator. Dostępna dawka leku to 20 mg i 40 mg. Preparat nie ma zamienników. Jest wydawany z przepisu lekarza, po okazaniu recepty.
Prawastatyna jest produktem metabolizmu mewastatyny przez bakterie Pseudonocardia autotrophica, która hamuje syntezę cholesterolu-VLDL w wątrobie. Jak działa na układ pokarmowy i sercowo-naczyniowy?
Przede wszystkim obniża stężenie cholesterolu, zmniejsza stężenie "złego" cholesterolu (LDL), zmniejsza stężenie cholesterolu całkowitego. Substancja jest stosowana nie tylko jako lek zmniejszający stężenie lipidów.
Wykorzystuje się także jej działanie plejotropowe na układ krążenia poprzez stymulację układu fibrynolizy, wpływ na czynność śródbłonka, stabilizację blaszek miażdżycowych, hamowanie układu krzepnięcia, hamowanie reakcji zapalnych oraz działanie immunomodulacyjne.
2. Wskazania do stosowania prawastatyny
Prawastatynę traktuje się jako lek zmniejszający produkcję cholesterolu w wątrobie i obniżający poziom lipidów (tłuszczy) we krwi. Jej stosowanie prowadzi do zmniejszenia ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych.
Wskazaniem do stosowania prawastatyny jest:
- hipercholestrolemia, zarówno przy leczeniu podwyższonych wartości lipidów w surowicy krwi, jak i w dyslipidemii mieszanej, gdy różne niefarmakologiczne środki, takie jak dieta, redukcja masy ciała oraz aktywność fizyczna nie przynoszą oczekiwanych rezultatów,
- hipercholesterolemia w czasie leczenia preparatami immunosupresyjnymi, u pacjentów po przeszczepach narządów śródmiąższowych,
- prewencja pierwotnych chorób sercowo-naczyniowych, u pacjentów z wysokim ryzykiem wystąpienia pierwszego zdarzenia sercowo-naczyniowego, w profilaktyce zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu,
- prewencja wtórnej zdarzeń sercowo-naczyniowych, u pacjentów po przebytym zawale lub udarze.
3. Stosowanie i dawkowanie prawastatyny
Lek stosuje się doustnie, najlepiej wieczorem z posiłkiem lub bez, popijając wodą. W leczeniu hipercholesterolemii stosuje się dawki od 10 do 40 mg na dobę, rozpoczynając od dawki 10 mg i stopniowo zwiększać ją do osiągnięcia pożądanego efektu terapeutycznego.
W pierwotnej i wtórnej prewencji zdarzeń sercowo-naczyniowych stosuje się dawkę maksymalną do 40 mg na dobę. W hipercholesterolemii po przeszczepie leczenie rozpoczyna się od dawki 20 mg, stopniowo zwiększając ją (jeśli to konieczne, jednocześnie monitorując stężenie lipidów) do maksymalnie 40 mg na dobę.
4. Przeciwskazania, środki ostrożności i skutki uboczne
Przeciwwskazaniem do stosowania prawastatyny jest:
- uczulenie na prawastatynę lub inny składnik leku,
- choroba wątroby, zaburzenia funkcji wątroby, przebiegające z podwyższonym stężeniem aminotransferaz wątrobowych. To wskaźniki mogące wskazywać na uszkodzenie organu,
- ciąża lub planowana ciąża
- karmienie piersią (lek przenika do mleka kobiety karmiącej).
Dużą ostrożność zaleca się u pacjentów z niewydolnością oddechową bądź chorobą nerek, niedoczynnością tarczycy, chorobą alkoholową, cukrzyków i pacjentów zagrożonych chorobą, niewydolnością oddechową, dziedziczną chorobą mięśni, nietolerancja cukrów, osób w wieku podeszłym (powyżej 70 roku życia), przyjmujących kwas fusydowy w ostatnim tygodniu oraz u tych, u których po zastosowaniu innych leków z grupy statyn lub fibratów pojawiły się dolegliwości mięśniowe.
Jeśli chodzi o skutki uboczne, ze stosowaniem prawastatyny związane jest ryzyko pojawienia się biegunek, bólu brzucha i zaparć, bezsenności i zaburzeń snu, zaburzeń widzenia.
Obserwuje się również zapalenie pęcherza, zawroty głowy, bolesne skurcze mięśni, bóle stawowo-mięśniowe i tkliwość mięśni, zaburzenia oddawania moczu, uczucie zmęczenia, utratę włosów, zaburzenia funkcji seksualnych, a także wysypkę alergiczną.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.