Prokalcytonina (PCT) - wskazania, metody badania, normy
Badanie stężenia prokalcytoniny (PCT) jest badaniem krwi wykorzystywanym w diagnostyce infekcji bakteryjnych. Poziom prokalcytoniny w osoczu pozwala określić intensywność i stopień infekcji, przy skrajnie wysokich wartościach wskazujących na ciężkie zakażenie. Badanie to umożliwia również różnicowanie infekcji bakteryjnych od wirusowych.
1. Kiedy wykonać badanie PCT
Wskazania do badania prokalcytoniny (PCT) to przede wszystkim:
- diagnostyka infekcji bakteryjnych;
- różnicowanie zakażeń bakteryjnych i wirusowych, szczególnie w przypadku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz ciężkiego zapalenia płuc;
- monitorowanie przebiegu choroby, a także skuteczności podjętego leczenia.
Badanie prokalcytoniny (PCT) zleca się też w przypadku monitorowania pacjentów szczególnie narażonych na rozwój zakażenia (po operacjach chirurgicznych, po transplantacji, podczas immunosupresji, z uszkodzeniem wielonarządowym oraz u pacjentów wymagających leczenia na oddziałach intensywnej terapii). Prokalcytonię bada się też w diagnostyce i różnicowaniu etiologii ostrego zapalenia trzustki.
2. Metody badania prokalcytoniny PCT
Istnieją dwie metody oznaczania prokalcytoniny (PCT) we krwi - metoda ilościowa oraz metoda jakościowa. Ilościowe badanie to test immunoluminometryczny z wykorzystaniem przeciwciał przeciw kalcytoninie i katakalcynie. Te drugie wychwytują cząsteczki prokalcytoniny, a przeciwciała przeciw kalcytoninie są znaczone luminescencyjnie i wykorzystywane jako znacznik. Następnie w luminometrze dokonuje się pomiaru luminescencji.
Badanie jakościowe prokalcytoniny (PCT) to test immunochromatograficzny, wykorzystujący owcze przeciwciała przeciw kalcytoninie oraz mysie przeciwciała przeciw katakalcynie, połączone ze złotem koloidowym. Podczas testu zakrapla się 200 ml surowicy w wyznaczone miejsce. Zawarta we krwi prokalcytonina łączy się z przeciwciałami w kompleksy. Wynik badania prokalcytoniny (PCT) odczytywany jest na podstawie obecności czerwonego paska oraz intensywności jego zabarwienia.
3. Normy dla prokalcytoniny (PCT)
Prawidłowe stężenie prokalcytoniny (PCT) we krwi powinno być mniejsze niż 0,1-0,5 ng/ml.
3.1. Nieprawidłowy wynik PCT
Wyniki prokalcytoniny w przedziale 0,5-2 ng/ml wskazują na przewlekłe stany zapalne lub choroby autoimmunologiczne. Wynik taki notuje się również u osób, które przeszły zabiegi chirurgiczne, u zdrowych noworodków w pierwszych 6 godzinach życia oraz od 3. doby życia.
Oznaczenie prokalcytoniny przeprowadza się także u osób, które doznały oparzeń. Stężenie prokalcytoniny powyżej 2 ng/ml oznacza zakażenie bakteryjne, zespół zaburzeń wielonarządowych lub zakażenie grzybicze. Wynik prokalcytoniny powyżej 2 ng/ml notuje się również u zdrowych noworodków między 6., a 42. godziną życia oraz u osób chorych na malarię. W przypadku sepsy lub wstrząsu septycznego wartość PTC może osiągać nawet 1000 ng/ml.
Zobacz także:
Badanie prokalcytoniny (PCT) jest niezwykle skuteczne w wykrywaniu bakteryjnego podłoża infekcji, gdyż w przypadku zakażenia wirusowego, urazu czy choroby autoimmunologicznej wzrost poziomu prokalcytoniny jest nieznaczny (przy zakażeniach wirusowych stężenie prokalcytoniny typowo w ogóle nie ulega podwyższeniu). Z kolei przy zakażeniu bakteryjnym poziom prokalcytoniny jest wysokie i gwałtownie spada po zastosowaniu odpowiedniego leczenia. Co istotne, badanie PTC umożliwia zdiagnozowanie infekcji jeszcze zanim pojawią się jakiekolwiek objawy.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
