Przeciwciała ANCA - charakterystyka, badania, normy i interpretacja
Przeciwciała ANCA (z ang. Antineutrophil cytoplasmic antibodies) skierowane są przeciwko cytoplazmie własnych granulocytów obojętnochłonnych. Jest to badanie, które wykonuje się w celach diagnostycznych w przypadku takich chorób jak zapalenie naczyń. Wynik pownien być negatywny, choć czasem zdarza się, że zdrowi ludzie uzyskują pozytywny wynik. Zobacz, czym jest to badanie i czemu służy.
1. Co to są przeciwciała ANCA
Przeciwciała ANCA, najogólniej mówiąc, to przeciwciała, które swoje działanie kierują na fragmenty komórek własnego organizmu. Jeśli pojawiają się we krwi, oznacza to, że w organizmie toczy się jakiś stan zapalny lub choroba autoimmunologiczna.
Prawidłowy wynik badania na przeciwciała ANCA powinien być ujemny, jednak istnieją przypadki pozytywnego wyniku u ludzi całkowicie zdrowych. Aby potwierdzić postawioną wcześniej diagnozę, oprócz pozytywnego wyniku muszą pojawić się także inne objawy.
2. Wskazania do oznaczenia przeciwciał ANCA
Badanie to wykonuje się na zlecenie lekarza. Aby mógł je skierować, musi istnieć podejrzenie wystąpienia jednej z chorób, w przebiegu której może dojść do zwiększenia liczby przeciwciał. To między innymi:
- autoimmunologiczne zapalenie naczyń (ziarniniakowatość Wegenera)
- ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń
- zespół Churga-Strauss (ziarniniak kwasochłonny z zapaleniem naczyń)
Badanie to nigdy nie jest pierwszą metodą szukania właściwej choroby. Aby je wykonać, potrzebne są także inne przesłanki, mogące świadczyć o zapaleniu naczyń.
2.1. Objawy zapalenia naczyń
Najczęściej przeciwciała ANCA oznacza się, kiedy lekarz stwierdzi nietypowe zmiany zapalne w obrębie jamy ustnej i zatok, a także w nosie czy uchu środkowym.
Wskazaniem do wykoania badanie może być też silna gorączka, zmiany w twardówce oka, podwyższone OB oraz zwiększona liczba leukocytów we krwi.
Czasem badanie zleca się także w przypadku diagnostyki chorób nowotworowych i kiedy podejrzewa się kłębuszkowe zapalenie nerek.
3. Przebieg badania ANCA
Próbkę do badań pobiera się z krwi żylnej, najczęściej z żyły łokciowej. Ze strony pacjenta nie wymaga się żadnego szczególnego przygotowania. Badany nie musi być na czczo, a krew można pobrać w dowolnej porze dnia. Wyniki można uzyskać już kolejnego dnia roboczego lub w ciągu kilku dni, w zależności od punktu diagnostycznego.
Nie ma także żadnych przeciwwskazań do przeprowadzenia takiego badania. Niczym nie różni się ono od kontrolnej morfologii.
4. Interpretacja wyników
Jeśli wynik badania będzie ujemny, wówczas prawdopodobieństwo zapalenia naczyń jest niewielkie i trzeba znaleźć inną przyczynę dla zgłaszanych objawów. Niestety, w medycynie często obserwuje się wiele wyjątków, dlatego też negatywny wynik badania ANCA nie musi wcale wykluczać choroby.
Jeśli jednak w organizmie stwierdzono obecność przeciwciał ANCA, należy przeprowadzić dalsze badania diagnostyczne celem ustalenia, z którą z chorób mamy do czynienia.
Jeśli przeciwciałom ANCA towarzyszą także inne - MPO oraz c-ANCA, może to wskazywać na toczeń rumieniowaty, reumatoidalne zapalenie stawów czy zespół Sjögrena.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
