Przyczynia się do lawinowego wzrostu nowotworów. "Obecność młodych pacjentów już nie dziwi"
W dniach 4-24 czerwca obchodzimy Dni Walki z Rakiem. Niestety choroby nowotworowe, mimo postępu medycyny i dostępu do rewolucyjnych metod leczenia, wciąż zabijają 41 mln osób każdego roku. Lekarzy niepokoi jeszcze jeden fakt: lawinowo przybywa młodych pacjentów onkologicznych, a winny jest często ich styl życia.
1. Odsetek tych chorób rośnie. WHO alarmuje
Najnowszy, bezprecedensowy raport Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), wskazuje, że cztery gałęzie przemysłu są przyczyną 19 mln zgonów każdego roku na świecie, w tym aż 2,7 mln w samej Europie. Mowa o przemyśle alkoholowym, tytoniowym, branży spożywczej i przemyśle paliw kopalnych.
Dane pochodzące z Biura Regionalnego WHO dla Europy wskazują, że na kondycję zdrowotną i ryzyko przedwczesnej śmierci wpływają choroby niezakaźne dotykające układu oddechowego czy sercowo-naczyniowego, cukrzyca i otyłość, a wreszcie choroby nowotworowe.
Nie ma zresztą wątpliwości, że jednymi z najbardziej znaczących czynników rozwoju raka są: nadużywanie alkoholu, palenie wyrobów tytoniowych, a wreszcie - nadmierny udział żywności wysokoprzetworzonej w codziennej diecie. Czynniki te sprzyjają m.in. rakom przewodu pokarmowego, układu oddechowego czy nowotworom głowy i szyi.
Ostatnie prognozy WHO dowodzą, że do 2050 r. nowotwory dotkną nawet 35 mln osób na całym świecie, co oznacza aż 77 proc. wzrost liczby przypadków.
Z kolei prognozy agendy WHO, Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC), sugerują, że w samej Polsce będzie rosnąć liczba chorych m.in. na nowotwory układu pokarmowego:
- z ponad 15,5 tys. osób z rakiem okrężnicy w 2022 r. do 20,6 tys. osób w 2045 r.,
- z niespełna 7 tys. osób z rakiem żołądka w 2022 r. do ponad 9 tys. w 2045 r.,
- z niemal 27 tys. z rakiem jelita grubego do niemal 35,5 tys. w 2045 r.,
- z blisko 11 tys. z rakiem odbytnicy do ponad 14 tys. w 2045 r.,
- z 2,65 tys. z rakiem wątroby w 2022 r. do niemal 3,5 tys. w 2045 r.
Wzrosty będą też dotyczyć m.in. raka trzustki, pęcherzyka żółciowego czy nowotworów płuc, piersi, a nawet mózgu.
2. Choroba seniorów? Już nie
Najnowsze badanie organizacji Cancer Research UK potwierdza to, na co naukowcy i lekarze zwracają uwagę od kilku lat. Rośnie liczba młodych pacjentów z chorobami nowotworowymi. W latach 1995-2019 częstość występowania nowotworów u osób w wieku od 25 do 49 lat w Wielkiej Brytanii wzrosła o 24 proc.
- Zmiany stylu życia i diety, jakie zachodzą na przestrzeni czasu, a także rosnąca otyłość, mogą przyczynić się do wzrostu zachorowalności na nowotwory o wczesnym początku – przyznaje jeden z autorów badań prof. Charles Swanton. - Genetyka, poprawa diagnostyki i badań przesiewowych oraz mikrobiom również mogą odegrać pewną rolę - prof. Swanton dodaje, że zjawisko to jest rodzajem naukowej zagadki, "którą trzeba pilnie rowiązać".
- Niestety to bardzo prawdopodobne, że liczba przypadków będzie dramatycznie rosła i będzie dotyczyła coraz młodszych osób, ze względu na to, że od najmłodszych lat odżywiamy się fatalnie. Mamy ogromny problem ze złymi nawykami żywieniowymi i z otyłością, nawet u dzieci przedszkolnych. Jesteśmy na autostradzie prowadzącej nas do katastrofy epidemiologicznej, jeśli chodzi o nowotwory jelita grubego - mówił w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Krzysztof Patyra, onkolog, radioterapeuta z NU-MED Centrum Diagnostyki i Terapii Onkologicznej w Zamościu.
W tym samym tonie wypowiada się lek. med. Karolina Owsik z LUX MED Onkologia.
- Dotychczas choroby nowotworowe były uznawane za przypadłość osób w wieku senioralnym. Kiedy ja zaczynałam pracę dziesięć lat temu, młody człowiek z chorobą nowotworową w moim gabinecie pojawiał się rzadko - mówi lekarka w rozmowie z WP abcZdrowie i dodaje: - Dzisiaj obecność młodych pacjentów onkologicznych niestety już nie dziwi.
3. Wysyp nowotworów układu pokarmowego
Lekarka przyznaje, że jest coraz więcej rozpoznań nowotworów piersi u młodych kobiet, "lawinowo przybywa" również osób z nowotworami układu pokarmowego.
- Mamy bardzo dużo przypadków chorych z nowotworami jelita grubego u osób około 40. roku życia, ta granica się mocno przesunęła - wyjaśnia i dodaje: - Niestety obserwujemy również wzrost liczby młodych chorujących na raka żołądka. To osoby trzydziestokilkuletnie, które do nas trafiają często już z zaawansowanym procesem nowotworowym.
Onkolog zwraca uwagę, że przybywa też nowotworów dróg żółciowych i wątroby oraz nowotworów trzustki u coraz młodszych pacjentów. Wszystkie te nowotwory, jak zaznacza dr Owsik, są związane ze stylem życia. W szczególności z dietą, czy przewlekłym stresem, paleniem tytoniu oraz nadużywniem alkoholu.
Przyznaje również, że to o tych młodych pacjentów onkolodzy martwią się szczególnie. - U młodych chorych przebieg choroby jest inny niż u osób starszych, często dużo bardziej agresywny, dynamiczny, bardziej zaskakujący i trudniejszy do kontrolowania - wyjaśnia dr Owsik.
Dodatkowo, choć rozwijają się często w sposób agresywny, to przez długi czas mogą nie dawać żadnych alarmujących objawów. Na przykład, jak tłumaczy onkolog, w przypadku raka żołądka objawy są mocno niespecyficzne.
- Przez długi czas mogą występować pobolewania w obrębie nadbrzusza, uczucie pełności nawet po niewielkich posiłkach, zgaga i odbijanie. Chory chudnie i jest słabszy, bo nowotworom żołądka często towarzyszy duża niedokrwistość. Na pewno więc, jeśli dolegliwości utrzymują się powyżej dwóch, trzech tygodni, powinniśmy zgłosić się do lekarza, który prawdopodobnie pokieruje nas na gastroskopię - podkreśla dr Owsik i dodaje: - Podobnie w przypadku raka jelita grubego: bóle brzucha, krew w stolcu, osłabienie czy zmiana rytmu wypróżnień to objawy, które zawsze wymagają wyjaśnienia.
To istotne również z punktu widzenia samego leczenia - czujność na objawy i szybka reakcja to większe szanse na całkowite wyleczenie choroby.
- Mamy coraz lepsze metody leczenia, terapie są coraz bardziej spersonalizowane i o ile kiedyś pacjenci z nowotworami żołądka czy płuca przeżywali około roku, tak dziś nawet przy bardziej zaawansowanej chorobie, dzięki dostępności nowych leków i terapii wspomagających możemy wydłużać przeżycie nawet o kilka lat, a czasami nawet zamieniać chorobę nowotworową w chorobę przewlekłą - mówi dr Owsik.
- Choroba nowotworowa może być całkowicie wyleczalna, ale jest jeden warunek: szybkie rozpoznanie - dodaje lekarka.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
