Rewolucyjne zmiany w zwolnieniach lekarskich. Nowelizacja ma wejść w życie w 2025 roku
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje istotne zmiany w przepisach dotyczących zwolnień lekarskich, które miałyby wejść w życie już w przyszłym roku. Celem reformy jest dostosowanie zasad L4 do dynamicznie zmieniających się warunków rynku pracy, a także zapewnienie pacjentom większej swobody podczas rekonwalescencji, przy jednoczesnym zachowaniu skuteczności leczenia.
1. Jak obecnie działa L4?
Na chwilę obecną polskie przepisy dotyczące zwolnień lekarskich są stosunkowo restrykcyjne. Pracownik, który otrzymuje zwolnienie lekarskie, zobowiązany jest do powstrzymania się od wszelkiej działalności zarobkowej. Naruszenie tego zakazu może skutkować utratą prawa do zasiłku chorobowego.
Zwolnienie lekarskie, czyli tzw. L4, wystawiane jest przez lekarza na podstawie oceny stanu zdrowia pacjenta. Dokument trafia zarówno do pracodawcy, jak i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Pracownikowi przysługuje zazwyczaj 80 proc. wynagrodzenia za okres choroby.
ZUS posiada prawo do kontroli zasadności zwolnienia lekarskiego, które mogą obejmować zarówno wizyty domowe, jak i analizę dokumentacji medycznej. Jeżeli pracownik zostanie przyłapany na wykonywaniu czynności niezgodnych z celem zwolnienia, może stracić prawo do zasiłku chorobowego.
2. Najważniejsze zmiany w zwolnieniach lekarskich od 2025 roku
Nowelizacja ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ma wejść w życie w 2025 roku. Czego mogą spodziewać się pracownicy?
3. Możliwość podejmowania pracy zarobkowej podczas L4
Nowelizacja wprowadza rewolucyjne podejście, zgodnie z którym pracownicy mogliby wykonywać określone aktywności zawodowe podczas zwolnienia lekarskiego. Kluczowym warunkiem jest to, aby nie zakłócały one procesu leczenia i były zgodne z zaleceniami lekarza.
Definicja pracy zarobkowej ma być uściślona i obejmować wszelkie działania przynoszące dochód, niezależnie od formy zatrudnienia (umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, działalność gospodarcza).
Wyjątkiem mają być sytuacje incydentalne, czyli te, których zaniechanie mogłoby przynieść pracodawcy znaczące straty, np. konieczność podpisania ważnego dokumentu.
4. Elastyczność dla osób z kilkoma źródłami dochodu
Nowe przepisy mają umożliwić osobom pracującym dla kilku pracodawców kontynuowanie pracy u jednego z nich za zgodą lekarza. Zmiana ta jest ukłonem w stronę osób posiadających kilka źródeł dochodu, które dotychczas musiały całkowicie rezygnować z aktywności zawodowej podczas choroby.
Zobacz także: Na co najczęściej biorą zwolnienia lekarskie Polacy?
5. Kontrole ZUS - nowa terminologia
ZUS mógłby w dalszym ciągu kontrolować zwolnienia lekarskie, jednak wprowadzona zostanie nowa terminologia. W przepisach ma się pojawić się pojęcie "aktywności niezgodnej z celem zwolnienia lekarskiego", obejmujące wszelkie działania mogące negatywnie wpłynąć na proces leczenia.
Dopuszczalne czynności - codzienne obowiązki, takie jak wizyta u lekarza, rehabilitacja, zakup leków czy spacer, miałyby być traktowane jako zgodne z celem zwolnienia.
W przypadku kontroli, ZUS ma wymagać od pracownika aktualnej informacji o miejscu pobytu. Brak kontaktu z ubezpieczonym w miejscu zamieszkania może skutkować utratą prawa do zasiłku chorobowego, chyba że pracownik wykaże, iż jego nieobecność była uzasadniona względami zdrowotnymi lub koniecznością wykonania niezbędnych czynności.
6. Ochrona przed nadużyciami
Ministerstwo podkreśla, że zmiany mają zapewnić elastyczność, ale jednocześnie będą przeciwdziałać nadużyciom systemu. Pracownik mógłby pracować wyłącznie wtedy, gdy aktywność zawodowa nie pogorszy stanu jego zdrowia i uzyska zgodę lekarza.
7. Dlaczego zmiany są potrzebne?
Nowelizacja ustawy o świadczeniach pieniężnych ma na celu dostosowanie przepisów do współczesnych realiów pracy, w tym pracy zdalnej i hybrydowej, która w ostatnich latach stała się normą. Zmiany te są także odpowiedzią na potrzeby pracowników, którzy często muszą łączyć rekonwalescencję z obowiązkami zawodowymi.
Elastyczniejsze przepisy pozwolą pracownikom na:
- częściowe utrzymanie dochodów w trakcie zwolnienia,
- zmniejszenie stresu związanego z przymusowym zawieszeniem pracy,
- szybszy powrót do pełnej aktywności zawodowej.
Nowelizacja ustawy zapowiada pozytywne zmiany zarówno dla pracowników, jak i pracodawców, zmierzając w kierunku większej elastyczności i efektywnej ochrony zdrowia publicznego.
Jak informuje resort w odpowiedzi przesłanej do naszej redakcji, głównym celem propozycji zwartych w projekcie jest reforma orzecznictwa.
"Obecnie projekt ustawy znajduje się w konsultacjach społecznych. Po ich zakończeniu i analizie zgłoszonych do projektu ustawy uwag projekt zostanie skierowany pod obrady Komitetu Społecznego Rady Ministrów" - czytamy w odpowiedzi z wydziału prasowego MRPiPS.
Resort nie podaje konkretnej daty wejście w życia planowanych zmian i wskazuje, że "będzie dostosowana do procesu legislacyjnego".
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.