Trwa ładowanie...

Ritalin - działanie, wskazania, przeciwwskazania, skutki uboczne

Avatar placeholder
30.03.2021 15:27
Ritalin jest lekiem stosowanym w leczeniu ADHD.
Ritalin jest lekiem stosowanym w leczeniu ADHD. (iStock)

Ritalin jest lekiem stosowanym w leczeniu ADHD, dostępnym na rynku amerykańskim. Nie jest sprzedawany w Polsce. Jego głównym składnikiem jest związek chemiczny o nazwie Metylofenidat, który działa stymulująco na układ nerwowy. Substancja ta jest u nas obecna w leku Concerta oraz Medikinet. Co warto wiedzieć o Ritalinie i jego substancji czynnej?

spis treści

1. Charakterystyka leku Ritalin

Ritalin stosuje się do leczenia ADHD od 50 lat. Wiadomo, że jego substancja czynna – metylofenidat - silnie wpływa na neurony kory przedczołowej, a jego oddziaływanie na pozostałe rejony jest dużo słabsze.

Lek wpływa na poprawę koncentracji i uwagi, pomaga skupić się na wykonywanej czynności, tonuje zachowanie. Ritalin jest dostępny w postaci tabletek (10 mg tabletki). Można go kupić w Stanach Zjednoczonych.

Obecna w nim substancję czynna – metylofenidat – w Polsce jest dostępna w preparacie Concerta i Medikinet. Concerta to tabletki o powolnym uwalnianiu leku. Z kolei Medikinet to tabletki o uwalnianiu natychmiastowym lub spowolnionym.

Zobacz film: "Jak rozpoznać u dziecka ADHD?"

Tabletki działające natychmiastowo pozwalają na dostosowania dawki w zależności od samopoczucia. Preparaty o przedłużonym uwalnianiu (Concerta, Medikinet CR, Ritalin LA) przeważnie są przepisywane dzieciom.

2. Działanie leku Ritalin

Substancja aktywna, metylofenidat (MPH), działa stymulująco na ośrodkowy układ nerwowy. To organiczny związek chemiczny z grupy fenyloetyloamin.

Stosuje się go jako lek o działaniu stymulującym. MPH jest inhibitorem zwrotnego wychwytu dopaminy i norepinefryny. Sposób działania metylofenidatu przypomina sposób działania kokainy.

Mechanizm działania metylofenidatu nie jest do końca znany. Przyjmuje się, że substancja przekraczając barierę krew-mózg i hamuje wychwyt zwrotny dopaminy i norepinefryny.

To wywołuje jej zwiększenie poprzez wychwycenie i zatrzymanie białka transportującego dopaminę (DAT). Skutkuje to zwiększeniem pozakomórkowego stężenia dopaminy i podwyższeniem dopaminergicznej neurotransmisji.

3. Wskazania do stosowania leku Ritalin

Ritalin (metylofenidat) stosuje się w leczeniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) i narkolepsji (nagłe ataki niekontrolowanej senności). To element kompleksowego programu leczenia ADHD u młodzieży i dzieci po 6. roku życia, gdy inne sposoby postępowania terapeutycznego nie są wystarczająco skuteczne.

Lek znajduje również zastosowania przy hipersomnii idiopatycznej oraz podczas wyprowadzania z narkozy. Znajduje się w grupie II-P wykazu substancji psychotropowych.

4. Skutki uboczne po zastosowaniu leku Ritalin

Ritalin, jak i inne leki zawierające metylofenidat, bywa nadużywany z uwagi na właściwości psychoaktywne. Przyjmowany doustnie w zaleconych dawkach leczniczych nie wykazuje właściwości pobudzających.

Wówczas jest to łagodny środek stymulujący ośrodkowy układ nerwowy, z bardziej zauważalnym wpływem na psychikę niż na aktywność ruchową. Jednak zażywany donosowo, przez inhalację lub iniekcję, działa euforyczne. Metylofenida może uzależniać.

Przy stosowaniu leków z MPH mogą pojawić się skutki uboczne. Najczęściej jest to:

  • ból głowy,
  • bezsenność,
  • nasilenie objawów ADHD,
  • osłabienie,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • nudności,
  • wymioty,
  • niestrawność,
  • podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej i gardła,
  • zawroty głowy,
  • nudności lub wymioty,
  • biegunka,
  • drażliwość,
  • gorączka,
  • senność,
  • mimowolne skurcze mięśniowe (tiki),
  • agresja,
  • niepokój,
  • chwiejność emocjonalna,
  • zawroty głowy,
  • ból brzucha,
  • zmniejszenie masy ciała.

5. Ritalin i leki z MPH: środki ostrożności i przeciwwskazania

Metylofenidat jest przeciwwskazany w ciąży. Nie należy go stosować w okresie karmienia piersią. Leczenie należy prowadzić pod nadzorem specjalisty zajmującego się zaburzeniami zachowania u dzieci i/lub młodzieży.

Warto pamiętać, ze w przypadku dzieci z ADHD leczenie farmakologiczne nie zawsze jest konieczne. Program terapii powinien obejmować postępowanie psychologiczne, edukacyjne i społeczne.

Decyzja o włączeniu Ritalinu, leku Concerta czy Medikinet, musi być poparta rzetelną i wnikliwą oceną sytuacji: czasu trwania objawów, ich nasilenia, a także wieku dziecka.

Leków zawierających metylofenidat nie należy stosować w przypadku nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu, a także w przypadku takich jednostek chorobowych jak: jaskra, zespół Tourette’a, choroby serca.

Nie mogą go zażywać o osoby, które są pobudzone lub mają tiki nerwowe (lub stwierdzono je u rodzeństwa), depresję, skłonności samobójcze, są uzależnione od leków bądź alkoholu.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze