Rodzaje tabletek antykoncepcyjnych
Tabletki hormonalne to skuteczna metoda antykoncepcji. Wyróżnia się pigułki jednoskładnikowe oraz pigułki dwuskładnikowe. Różnią się od siebie zawartością hormonów. Minipigułka składa się z progestagenu, który jest syntetycznym progesteronem. Z kolei pigułki dwuskładnikowe zawierają zarówno progestagen, jak i estrogen. Obecnie tabletki antykoncepcyjne są dość bezpieczne, a nawet mają dodatkowe zalety. Wpływają na poprawę cery, zmniejszają łojotok skóry głowy, a także zmniejszają ryzyko wystąpienia raka.
1. Skład i działanie tabletki antykoncepcyjnej
Do podstawowych składników pigułki antykoncepcyjnej należą estrogeny i gestageny. Prowadzone badania pozwoliły znacząco zredukować dawkę hormonów oraz uzyskać nowe, bardziej skuteczne gestageny. Pigułki antykoncepcyjne poprzez uwalnianie estradiolu - hormonu, który jest identyczny z produkowanym przez kobiece jajniki, od chwili pokwitania, aż po menopauzę - w pełni kontrolują cykl miesiączkowy kobiety. Daje to możliwość skutecznego zabezpieczenia przed
nieplanowaną ciążą. Przeprowadzone badania tych substancji farmaceutycznych dowodzą, że wskaźnik Pearla (liczba ciąż występujących u 100 kobiet stosujących daną metodę antykoncepcyjną w ciągu roku) wynosi poniżej jedności.
Prof. dr hab. med. Romuald Dębski, Kierownik Kliniki Ginekologii i Położnictwa CMKP twierdzi, że główną przyczyną, dla której kobiety decydują się na używanie pigułek antykoncepcyjnych jest większa ich skuteczność niż prezerwatyw męskich, kalkulatora dni płodnych, krążków macicznych czy preparatów plemnikobójczych.
Schemat przyjmowania pigułki antykoncepcyjnej zmienił się wraz ze składem leku. Obecnie sugeruje się kobietom opakowania pigułek zawierające 28 tabletek na 28 dni, a nie klasyczny schemat 21/7, gdzie przewidywana była tygodniowa przerwa w czasie krwawienia, które było dowodem braku ciąży. Współczesny sposób przyjmowania tego środka antykoncypcyjnego pozwala kobiecie wyrobić sobie nawyk codziennego przyjmowania pigułki.
2. Rodzaje pigułek antykoncepcyjnych
- Tabletki jednoskładnikowe (minipigułki)
Minipigułki to odpowiednia antykoncepcja dla kobiet karmiących. Ich zadaniem jest zagęszczenie śluzu szyjkowego i zmniejszenie żywotności plemników, trafiających do pochwy podczas stosunku. Tabletki jednoskładnikowe nie hamują owulacji, a ich wskaźnik Pearla dochodzi nawet do 4, dlatego należy być ostrożną z ich stosowaniem. Opakowanie pigułek jednoskładnikowych zawiera 28 minipigułek – powinny być one stosowane codziennie.
- Tabletki dwuskładnikowe jednofazowe
To najczęściej przepisywane przez lekarzy ginekologów tabletki antykoncepcyjne. Są jednego koloru i zawierają takie same stężenie hormonów – kolejność ich przyjmowania nie ma więc znaczenia. Po pigułki jednofazowe należy sięgać zwykle przez 21 dni. Tylko niektórzy producenci oferują tabletki 28-dniowe, przy czym te przeznaczone na ostatni tydzień mają wywołać efekt placebo. Zalecane są kobietom, które mają kłopoty z regularnością spożywania pigułek.
- Tabletki dwuskładnikowe dwufazowe
Spożycie tabletek dwuskładnikowych dwufazowych podzielone jest na dwa etapy – w pierwszej części cyklu sięgamy po jeden kolor, w drugiej – po drugi z nich. Kolory są wyrazem dwufazowości pigułek – 10 pigułek przeznaczonych na pierwszą połowę cyklu zawiera estrogeny (czasem z domieszką progestagenów), natomiast w skład 11 pigułek drugiego koloru wchodzą zarówno estrogeny, jak i progestageny.
- Tabletki dwuskładnikowe trójfazowe
W opakowaniu tabletek trójfazowych znajdziemy aż trzy różne kolory pigułek. Różnią się one nie tylko barwą, ale i składem. Najwięcej estrogenów zawiera druga część opakowania, a największe stężenie progestagenu jest w ostatnich pigułkach. Tabletki dwuskładnikowe trójfazowe są szczególnie zalecane kobietom, u których wystąpiły: obniżenie libido, plamienia w środku cyklu i wahania nastroju.
Tabletka po stosunku jest najbardziej skuteczna, gdy zażyjemy ją jak najszybciej od „wypadku”, nie później jednak niż 72 godziny po nim. Zawierają bardzo dużą dawkę gestagenu i działają natychmiastowo, zagęszczając śluz szyjkowy. Dla pewności, kolejna tabletka powinna być zażyta 8 godzin po pierwszej. Tabletki „po” nie powinny być stosowane więcej niż 3-4 razy w czasie jednego cyklu menstruacyjnego, bowiem całkowicie zaburzają funkcjonowanie gospodarki hormonalnej.
3. Korzyści ze stosowania pigułek antykoncepcyjnych
Kobiety podczas przyjmowania pigułek antykoncepcyjnych, oprócz ochrony przed niechcianą ciążą, zyskują ustąpienie bolesnych dolegliwości związanych z normalnym cyklem miesiączkowym. Dzięki tabletkom antykoncepcyjnym kobieta nie odczuwa bólu, a krwawienia stają się mniej obfite - jest to jeden z powodów, dla których lekarze przepisują kobietom tabletki antykoncepcyjne, gdy efekt ochrony przed niechcianą ciążą nie jest pożądany. Ponadto inną zaletą zażywania środków antykoncepcyjnych jest stabilne stężenie estradiolu, które powoduje dobre samopoczucie oraz zanik uciążliwego napięcia piersi w czasie fazy pęcherzykowej cyklu fizjologicznego. Również trądzik, który jest tak uciążliwy dla wielu kobiet, wraz z zażywaniem tabletek antykoncepcyjnych zniknie bezpowrotnie. Inną wielką zaletą tabletek antykoncepcyjnych jest to, że zmniejszają ryzyko zachorowania na raka jajnika oraz trzonu macicy o 50%. Ponadto rzadziej występują torbiele jajników i łagodne schorzenia sutków.
Tabletki antykoncepcyjne mogą być stosowane w każdej grupie wiekowej. Prof. dr hab. med. Romuald Dębski - kierownik Kliniki Ginekologii i Położnictwa CMKP - stwierdza, że kobiety w późnym wieku rozrodczym oraz pacjentki ze zwiększonym ryzykiem stosowania kuracji hormonalnej z EE (np. palaczki), powinny szczególnie pomyśleć o sięgnięciu po tabletki antykoncepcyjne, gdyż oprócz ochrony przed rakiem endometrium i jajnika, zyskują wygodę i komfort. Dzięki pigułkom antykoncepcyjnym cykl miesiączkowy jest mniej uciążliwy i mniej bolesny dla kobiety.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.