Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Karolina Dębska

Różnica między POChP a astmą

Avatar placeholder
12.07.2021 17:18
Różnica między POChP a astmą
Różnica między POChP a astmą

Astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) stanowią duży problem zarówno dla samych chorych, jak i dla całego systemu opieki zdrowotnej z powodu częstego występowania (łącznie 4-15% populacji Polski), poważnych powikłań i dużych kosztów leczenia. W 10% przypadków astma współistnieje z POCHP. Programy edukacyjne prowadzone w Polsce kładą nacisk na konieczność wykonywania badań profilaktycznych, prowadzących do wczesnego diagnozowania choroby i rozpoczęcia leczenia.

spis treści

1. Astma a przewlekła obturacyjna choroba płuc

Astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc to dwie przewlekłe choroby układu oddechowego, które bardzo często bywają ze sobą mylone, ponieważ mają podobny przebieg, przynajmniej w pierwszej chwili można odnieść takie wrażenia. Mylące jest przede wszystkim podobieństwo objawów astmy i POChP występujących w tych dwóch chorobach: chorzy skarżą się na trudności w oddychaniu lub też złą tolerancję wysiłku.

2. Czym jest POChP?

POCHP jest chorobą charakteryzującą się niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza w drogach oddechowych. Ograniczenie to postępuje z czasem i towarzyszy mu nieprawidłowa odpowiedź zapalna na szkodliwe pyły lub gazy (najczęściej dym tytoniowy). Palenie tytoniu jest odpowiedzialne za 90% zachorowań, jednakże tylko około 15% palaczy jest dotknięta tą chorobą, co świadczy o udziale innych czynników ryzyka.

3. Co to jest astma?

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Astma jest przewlekłą zapalną chorobą dróg oddechowych, w której istotną rolę odgrywają komórki uwalniające substancje pobudzające oskrzela do skurczu i nasilające wydzielanie śluzu. Powoduje to zmniejszenie światła dróg oddechowych, co daje objawy duszności, świszczącego oddechu i jest elementem nadreaktywności oskrzeli. W przypadku astmy mamy do czynienia przeważnie ze schorzeniem alergicznym. W 40% przypadków objawy astmy współistnieją z atopią. Na ogół choroba ujawnia się ona dość wcześnie, tj. w dwóch pierwszych dekadach życia. Często poprzedzona jest inną chorobą alergiczną, np. katarem siennym, alergią pokarmową czy alergią skórną. Zidentyfikowanie czynników, które w mechanizmie uczuleniowym powodują wystąpienie ataku duszności i unikanie ich stanowi podstawę zapobiegania atakom. 


4. Cechy charakterystyczne i objawy POChP

Typowe objawy POCHP to:

  • przewlekły kaszel występujący okresowo lub codziennie, rzadko wyłącznie w nocy,
  • przewlekłe odkrztuszanie wydzieliny, zwłaszcza po przebudzeniu,
  • duszność, początkowo przy wysiłku fizycznym, później także w spoczynku.

Cechy wyróżniające POCHP:

  • początek w średnim wieku,
  • wieloletnie palenie tytoniu,
  • objawy narastające powoli,
  • duszność wysiłkowa, potem spoczynkowa,
  • w większości nieodwracalne ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe.

5. Cechy charakterystyczne i objawy astmy

Główne objawy astmy to:

  • duszność – przy wydechu, ma charakter napadowy i zmienne nasilenie.
  • świszczący oddech,
  • kaszel,
  • inne objawy alergii.

Cechy wyróżniające astmę:

  • wczesny i nagły początek, często w dzieciństwie,
  • objawy zmieniające się w ciągu dnia i z dnia na dzień o charakterze raczej napadowym,
  • objawy w nocy lub wcześnie rano,
  • w większości odwracalne ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe,
  • współistnienie alergii,
  • astma w wywiadzie rodzinnym.

6. Jakie są różnice między astmą a POChP w badaniach?

Spirometria pozwala określić czynność płuc i oskrzeli. Polega na pomiarze ilości wdychanego i wydychanego powietrza oraz szybkości jego przepływu w drogach oddechowych. Większość chorych na astmę ma prawidłowy wynik spirometrii. U niektórych chorych udaje się potwierdzić w spirometrii skurcz oskrzeli. Dochodzi wówczas do zmniejszenia wydechowej objętości płuc. Badaniem różnicującym jest tzw. próba rozkurczowa. Polega ona na wykonaniu spirometrii, następnie podaje się lek rozkurczający oskrzela i powtórnie wykonuje spirometrię. Wynik dodatni, czyli rozkurcz oskrzeli w odpowiedzi na lek i lepszy wynik spirometrii po leku przemawia za rozpoznaniem astmy. Ujemny wynik próby-brak poprawy po przyjęciu leku sugeruje przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. W przypadku prawidłowych wyników wykonuje się próby prowokacyjne, czyli sztuczne wywołanie napadu skurczu oskrzeli poprzez wziewne podanie metacholiny lub histaminy.

7. Czym różni się leczenie astmy od leczenia POChP?

Leczenie astmy polega na próbach wyeliminowania z otoczenia czynników wyzwalających (alergenów). Stosowanie leków rozkurczających oskrzela i glikokortykosteroidów (GKS) zapobiega nieodwracalnym zmianom destrukcyjnym w płucach. Środki te działają tylko miejscowo na oskrzela, więc są preparatami bezpiecznymi ze względu na minimalne przenikanie do krwi i nie powodując powikłań związanych z ogólnoustrojowym działaniem tych leków. Pomocniczo stosuje się także preparaty teofiliny, kromony oraz leki przeciwleukotrienowe. W przypadku przewlekłej obturacyjnej choroby płuc stosuje się farmaceutyki z tych samych grup, jednak leczenie różni się schematem stosowania tych leków.

Znaczenie w różnicowaniu astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc ma wywiad, badanie przedmiotowe i badanie spirometryczne z próbą rozkurczową. Mogą one pojedynczo nie dawać 100% gwarancji na pewną diagnozę, lecz zastosowane i przeanalizowane kompleksowo, pozwalają na postawienie ostatecznego rozpoznania, a także rozpoczęcia właściwego leczenia.



Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze