Samokontrola okołoposiłkowa
Cukrzyca to choroba przewlekła, nieprawidłowo leczona prowadzi do powstania licznych powikłań narządowych, stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów. Najważniejszym warunkiem prawidłowego leczenia cukrzycy jest samokontrola, prowadzona przez pacjenta w warunkach domowych. Obejmuje ona pomiary glikemii ( poziomu cukru we krwi) za pomocą glukometru, pomiary ciśnienia tętniczego, stosowanie diety i redukcję masy ciała, podjęcie aktywności fizycznej oraz kontrolę stóp.
1. Wskazania do pomiaru glikemii
Regularny pomiar glikemii pomaga w porę zareagować na pewne nieprawidłowości i nie dopuścić do rozwoju retinopatii cukrzycowej, nefropatii cukrzycowej lub stopy cukrzycowej. Diabetycy są również narażeni na występowanie nadciśnienia tętniczego. Częstość występowania nadciśnienia tętniczego u osób z cukrzycą jest dwukrotnie większa niż u osób bez cukrzycy. Nadciśnienie tętnicze predysponuje do szybszego wystąpienia późnych powikłań cukrzycy, ponadto współistnienie cukrzycy i nadciśnienia zwiększa ryzyko zgonu sercowego. Glikemia i ciśnienie powinny być często mierzone. Pomiary ciśnienia należy wykonywać najlepiej dwukrotnie w ciągu dnia, zawsze o tej samej porze. Wartości prawidłowe u chorych na cukrzycę to ciśnienie poniżej 130/80 mmHg.
Pomiar glikemii jest zalecany, ponieważ:
- dzięki niemu mierzy się cukier we krwi,
- pomiar glikemii to odpowiednia profilaktyka cukrzycy,
- jest to sposób na zapobieganie stanom zagrożenia życia (hipoglikemia, śpiączka cukrzycowa, hiperglikemia),
- pomaga w prawidłowym doborze dawki leków,
- pozwala na modyfikację leczenia w oparciu o zalecenia lekarskie.
2. Przebieg pomiaru glikemii
W warunkach domowych glikemia mierzona jest przy pomocy urządzenia – glukometru i pasków testowych. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca stosowanie glukometrów kalibrowanych do osocza (oznaczających poziom cukru w osoczu krwi). W przypadku używania glukometrów kalibrowanych do krwi pełnej uzyskany wynik, aby mógł być porównywalny należy pomnożyć przez współczynnik 1.12. Żeby samokontrola okołoposiłkowa była wiarygodna, należy mieć odpowiedni zestaw. Zestaw służący do samokontroli powinien zawierać: glukometr, paski testowe, urządzenie do nakłucia skóry, jałowe gaziki, dzienniczek samokontroli.
Pomiaru dokonuje się poprzez nakłucie opuszki palca, a następnie przeniesienie kropli krwi na pasek testowy. Aby nie doszło do przekłamania wyniku:
- należy dobrze umyć i osuszyć dłonie,
- gdy stosujemy środek dezynfekcyjny musimy odczekać do momentu jego odparowania,
- nie należy wyciskać krwi z palca,
- kropla przeniesiona na pasek testowy nie może być za mała.
Częstotliwość pomiarów powinna być ustalona przez lekarza prowadzącego przy współpracy z pacjentem, uwzględniając stosowany model leczenia i postępy terapii.
3. Samokontrola w cukrzycy
Na cukrzycę typu 2 chorują dorośli. U chorych na II typ cukrzycy zaleca się regularne oznaczanie poziomu glikemii raz w miesiącu lub raz w tygodniu. Jest to zależne od sposobu leczenia. Pacjenci leczeni dietą powinni kontrolować poziom glikemii raz na miesiąc, natomiast pacjenci zażywający leki częściej, bo raz na tydzień. Osoby zażywające leki doustne oznaczają poziom cukru na czczo i po posiłkach.
Pacjenci cierpiący na cukrzycę typu 2 i przyjmujących insulinę w ustalonych dawkach należy wykonywać oznaczenie poziomu glikemii 2 razy na dobę, raz na tydzień profil glikemii skrócony i raz na miesiąc pełne oznaczenie glikemii.
Chorzy na cukrzycę powinni mieć dzienniczek samokontroli.
Samokontrola pacjenta chorego na cukrzycę jest niezwykle ważna. Cukrzyca może doprowadzić bowiem do wielu komplikacji zdrowotnych, między innymi do rozwoju stopy cukrzycowej. W przebiegu wieloletniej niewyrównanej cukrzycy, na skutek uszkodzenia włókien nerwowych stóp, może pojawić się zanik odczuwania bólu, dlatego drobne rany nie powodują żadnych dolegliwości. Rany te przy osłabionym gojeniu spowodowanym przez miażdżycę naczyń i niedokrwienie mogą prowadzić do powstania głębokich owrzodzeń, ulegających łatwo zakażeniom bakteryjnym.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.