Schizofrenia rezydualna
Schizofrenia rezydualna została ujęta w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 pod kodem F20.5. Inaczej ten typ zaburzeń schizofrenicznych określa się jako schizofrenię przewlekłą niezróżnicowaną albo schizofreniczny stan rezydualny (resztkowy). Choroba manifestuje się głównie długotrwałymi objawami negatywnymi, związanymi z ograniczeniem różnych czynności psychicznych. U pacjentów pojawiają się: spłycenie afektywne, ograniczanie kontaktów społecznych, brak motywacji i zaburzenia mowy.
1. Diagnoza schizofrenii rezydualnej
Typ rezydualny schizofrenii jest diagnozą stawianą osobom, które w przeszłości doświadczyły epizodu schizofrenii, ale obecnie nie przejawiają objawów osiowych psychozy, takich jak halucynacje czy myśli urojeniowe. Ich myślenie jest jednak umiarkowanie zaburzone, a ich życie emocjonalne poważnie zubożałe. Diagnoza schizofrenii rezydualnej może wskazywać, że choroba wkracza w fazę remisji lub pozostaje w uśpieniu.
Ten rodzaj psychozy odznacza się obecnością długotrwałych, czasami nieodwracalnych objawów negatywnych, które świadczą o ograniczeniu funkcji psychicznych. Schizofrenię rezydualną należy różnicować ze schizofrenią prostą (simplex), w przebiegu której również pojawiają się objawy negatywne, ale rozwijają się od początku psychozy w sposób systematyczny i powolny, bez występowania wcześniej objawów wytwórczych – omamów i urojeń. Typ rezydualny schizofrenii należy do późnych i przewlekłych etapów rozwoju zaburzeń schizofrenicznych.
2. Objawy schizofrenii rezydualnej
Schizofrenia rezydualna odznacza się brakiem zasadniczych objawów, takich jak urojenia, halucynacje, niespójność czy poważna dezorganizacja zachowania. Obraz kliniczny typu resztkowego schizofrenii nie jest tak jednoznaczny i wyraźny, jak w innych postaciach schizofrenii – schizofrenii katatonicznej, hebefrenicznej czy paranoidalnej. U chorego z rozpoznaniem schizofrenii rezydualnej występują ciągle niektóre symptomy choroby i choć mają stosunkowo niewielkie znaczenie, mogą znacznie zakłócać funkcjonowanie społeczne. Do głównych objawów schizofrenii rezydualnej zalicza się:
- unikanie kontaktów z otoczeniem, wyraźną izolację społeczną lub wycofanie,
- spowolnienie psychoruchowe,
- alogię – znaczne zubożenie mowy, redukcję wypowiedzi, brak modulacji głosu,
- abulię – spadek motywacji, brak inicjatywy działania, bierność,
- apatię – brak wrażliwości na bodźce wewnętrzne i zewnętrzne,
- ograniczenie aktywności,
- stępienie emocjonalne, spłycenie afektywne, nieadekwatną ekspresję emocjonalną,
- brak dbałości o higienę osobistą i wygląd zewnętrzny,
- upośledzenie komunikacji niewerbalnej – mimiki, kontaktu wzrokowego, gestów,
- ogólny spadek wydolności,
- dziwne zachowania, magiczne lub niezwykłe myślenie.
Czasami w przypadku schizofrenii rezydualnej, jak w każdej postaci schizofrenii, mogą pojawić się omamy i urojenia, ale zazwyczaj mają charakter minimalny i występują niezwykle rzadko. Potencjał upośledzający schizofrenii rezydualnej tkwi przede wszystkim w niezdolności pacjenta do adaptacji do otoczenia. Mimo że schizofrenia rezydualna jest dość uboga objawowo w porównaniu do innych rodzajów schizofrenii, to jednak przewlekłość symptomów chorobowych bardzo dokucza pacjentom i utrudnia przystosowanie się do środowiska społecznego.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.