Ścieranie zębów – przyczyny, objawy i postępowanie
Ścieranie zębów, czyli powolna utrata tkanek twardych zęba, uważane jest za zjawisko fizjologiczne. Ma charakter ciągły i nieodwracalny. Obserwuje się jednak także ścieranie patologiczne. To utrata tkanek twardych, która jest nienaturalna, nietypowa i nieadekwatna do wieku. Jakie są jej przyczyny i objawy? Jak sobie pomóc?
1. Przyczyny ścierania zębów
Ścieranie zębów to proces powolnej utraty tkanek twardych zęba. O ile starcie fizjologiczne obserwuje się u wszystkich ludzi, o tyle problemem jest nadmierne starcie, czyli starcie patologiczne. W szczęce o prawidłowym zgryzie zwykle starciu najszybciej ulega kieł, następnie siekacze, ale problem może dotyczyć innych pojedynczych zębów, ich grup lub całości uzębienia.
Zęby ścierają się z różnych powodów. Fizjologicznie, przy prawidłowej funkcji żucia, dzieje się tak z wiekiem. Inaczej jest z przypadku starcia patologicznego. To nietypowa oraz nieadekwatna do wieku utrata tkanek twardych z powodów niepróchnicowych. Na proces ten wpływa:
- obecność kwasów w jakie ustnej, pochodzących z jedzenia oraz niedostatecznej higieny jamy ustnej,
- zgrzytanie zębami (bruksizm) lub zaciskanie zębów w stresującej sytuacji,
- obgryzanie paznokci lub policzków, gryzienie długopisów
- nieprawidłowe szczotkowaniem zębów,
- nieprawidłowe ustawienie zębów w jamie ustnej,
- obecność węzłów urazowych - zębów nieprawidłowej długości.
2. Objawy ścierania zębów
Pierwsze objawy ścierania zębów, takie jak na przykład starcie guzków kłów, są zwykle niedostrzegalne. Następnie pojawia się:
- nadwrażliwość zębów na zimne, ciepłe, kwaśne lub słodkie jedzenie i napoje,
- napięcie mięśni przyczepiających się do żuchwy,
- przebarwienie tkanek zęba w okolicy dziąsła (czyli szyjki zęba),
- ślady po zagryzaniu na wewnętrznej stronie policzków,
- niewielkie pęknięcia na szkliwie,
- widoczne tarcia na zębach przeżuwających pokarm,
- ubytek tkanek zęba w okolicy dziąsła,
- szare zabarwienie brzegu siecznego górnych jedynek (siekaczy centralnych).
W bardziej zaawansowanych przypadkach dochodzi do:
- silnego starcia zębów, aż do poziomu dziąseł,
- kruszenia się brzegu siecznego górnych i dolnych jedynek,
- tarczki wytarcia. To efekt ścierania się zębów,
- maceracji i anemizacji śluzówki policzków i języka w linii zgryzu,
- zaników przyzębia, obnażania się korzeni zębów
- częstego krwawienia przy myciu zębów,
- bólu w obrębie jamy ustnej,
- zapalenia lub obumarcie miazgi zębowej.
Do objawów ścierania zębów zalicza się także:
- objawy ogólnoustrojowe, takie jak bóle głowy (zwłaszcza po przebudzeniu się), bóle karku i pleców, bóle ucha, zaburzenia słuchu, zaburzenia w produkcji śliny przez gruczoły ślinowe,
- objawy ze strony mięśni twarzy i obręczy barkowej: ból w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego (przed uszami), bolesność okolicy przyczepów mięśnia żwacza i skroniowego, przerost mięśni powodujących ruch żuchwy i rozbudowania dolnej części twarzy (obserwuje się kwadratowy wygląd twarzy), wzrost napięcia obręczy barkowej, szczególnie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego, bóle obręczy barkowej i ręki oraz parestezje.
Zobacz także:
3. Postępowanie przy ścieraniu zębów
Gdy obserwuje się ścieranie zębów, należy podjąć działania, by zapobiec eskalacji problemu. Kluczowa jest zmiana nawyków żywieniowych, czyli unikanie kwaśnych pokarmów i napojów. Bardzo ważna jest także właściwa pielęgnacja jamy ustnej.
Zęby należy szczotkować szczoteczka o miękkim bądź średnim włosiu i pastą o niskiej klasie ścieralności. To również ważny element profilaktyki ścierania zębów.
By zdiagnozować problem stomatolog ogląda i ocenia zęby, mięśnie twarzy i głowy, staw skroniowo-żuchwowy. Przeprowadza badania palpacyjne stawu i mięśni oraz wnikliwy wywiad. Dentysta może także zlecić:
- wykonanie szyn zgryzowych, które mają chronić zęby pacjenta przed nadmiernym tarciem. Muszą być one idealnie dopasowane, dlatego konieczne jest pobranie wycisku,
- zastosowanie relaksującej płytki podjęzykowe, którą zakłada się najczęściej na czas snu, ale i w ciągu dnia. To niweluje nieprawidłowe ułożenie mięśni żuchwy, które jest jedną z przyczyn utraty szkliwa. Płytkę umieszcza się w jamie ustnej za dolnymi zębami,
- odbudować zęby w przypadku średniego stopnia ich zniszczenia (materiał kompozytowy, licówki czy korony protetyczne),
- skierować pacjenta na rehabilitację w celu rozluźnienia mięśni,
- zlecić stosowanie leków uspakajających, gdy problem jest związany ze stresem,
- zastosować zastrzyki z toksyny jadu kiełbasianego, który zmniejsza napięcie mięśni.
W przypadku dużego starcia potrzebny jest nie tylko kompleksowy, ale i długotrwały plan leczenia.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.