Sedacja - co to jest, stosowanie, przebieg, przeciwwskazania, powikłania
Sedacja polega na zmniejszeniu aktywności ośrodkowego układu nerwowego. W tym celu pacjentowi podawane są odpowiednie środki uspokajające lub nasenne w mniejszej dawce. Charakterystyczne dla sedacji jest to, że pacjent posiada niemal pełną świadomość, czasami częściowo ograniczoną. Może odczuwać senność i równocześnie przestaje czuć napięcie i niepokój. Sedacja stosowana jest głównie, aby ułatwić wykonanie procedury medycznej lub diagnostycznej.
1. Co to jest sedacja?
Sedacja ma na celu uspokojenie emocjonalne, złagodzenie napięcia u pacjenta, u którego przeprowadzane jest badanie lub zabieg. Leki uspokajające podawane są często dzieciom, gdy badanie jest długie i wymaga trwania w bezruchu.
Sedacja może przybrać formę dożylną, doustną, domięśniową, a także doodbytniczą. Istnieje również sedacja wziewna, stosowana w stomatologii lub czasami na oddziale intensywnej terapii. Sedacja towarzyszy często znieczuleniu miejscowemu.
Uspokojenie wymaga podania odpowiedniego preparatu. Najczęstszy środek uspokajający to lek z grupy benzodiazepin lub hydroksyzyna w małej dawce. Stosowane są także anksjolityki lub środki znieczulenia ogólnego i silne leki przeciwbólowe w małych dawkach z grupy opioidów.
Kiedyś stosowano leki uspokajające z grupy barbituranów, jednak obecnie odchodzi się od nich, ze względu na duży potencjał uzależniający. Cały czas są w użyciu ziołowe leki uspokajające, najpopularniejsze to wyciąg z kozłka lekarskiego, czyli waleriany, preparaty z chmielu zwyczajnego i miłka wiosennego.
2. Kiedy stosowana jest sedacja?
Sedacja jest zazwyczaj używana w takich procedurach medycznych jak:
- endoskopia,
- wazektomia,
- RSI (metoda szybkiej intubacji),
- zabiegi chirurgiczne,
- zabiegi stomatologiczne,
- chirurgia rekonstrukcyjna,
- niektóre zabiegi kosmetyczne,
- usuwanie zębów mądrości,
- gdy pacjentowi towarzyszy duży niepokój związany z zabiegiem.
3. Przebieg sedacji
Podział sedacji na etapy wykorzystywany jest w przypadku procedur medycznych w celu uniknięcia pojawienia się, tzw. poduspokojenia, tzn. wystąpienia niepokoju i bólu. Etapy sedacji to:
- pobudzenie,
- uspokojenie,
- reakcja tylko na głos,
- reakcja tylko na stymulację dotykową,
- reakcja tylko na stymulację bólową,
- brak reakcji nawet na stymulację bólową.
4. Przeciwwskazania do zastosowania sedacji
Przed wykonaniem procesu sedacji lekarz wykonuje kilka badań, mających na celu zdiagnozowanie ewentualnych problemów zdrowotnych:
- uczulenie na leki,
- nadciśnienie tętnicze,
- wady serca,
- choroby nerek,
- alergia, szczególnie na lateks,
- udar mózgu,
- zaburzenia mięśniowo-nerwowe.
Musisz to wiedzieć
5. Powikłania po sedacji
Zdarza się, że występuje niedrożność dróg oddechowych, bezdech i niedociśnienie. Niewykryte mogą doprowadzić do śmierci pacjenta. Ważne jest więc, aby przy procedurze sedacji przez cały czas znajdowała się osoba odpowiednio przeszkolona, mogąca odpowiednio zareagować na pojawiające się powikłania.
Powikłania sedacji i krótkotrwałego dożylnego znieczulenia ogólnego obejmują nieprzewidzianą reakcję na konkretne leki, uczulenia, łącznie ze wstrząsem anafilaktycznym.
Kolejnym powikłaniem może być niewydolność oddechowa i niedotlenienie. W niektórych sytuacjach, jeżeli pacjent jest nieprzygotowany, czyli nie jest na czczo – może nastąpić przemieszczenie się treści pokarmowej do oskrzeli.
Pamiętajmy jednak, że zabiegi wykonywane są w warunkach ambulatoryjnych z odpowiednim zabezpieczeniem na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń, lekarze więc mają możliwość reagowania.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.