Trwa ładowanie...

Selen - rola, zapotrzebowanie, nadmiar, niedobór, źródła

 Paula Jakubasik
05.03.2021 12:07
Selen znajduje się między innymi w czosnku, owocach morza i jajkach.
Selen znajduje się między innymi w czosnku, owocach morza i jajkach. (123rf)

Selen pełni ważne funkcje w organizmie, przede wszystkim wspomaga pracę tarczycy i produkcję hormonów. Dodatkowo usuwa z organizmu wolne rodniki, redukuje stany zapalne i obniża stres oksydacyjny. Prawidłowe stężenie selenu zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworu. Co warto wiedzieć o tym pierwiastku?

spis treści

1. Rola selenu

Selen to pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Został odkryty w 1817 roku przez chemika J.J. Berzeliusa. Jest to element konieczny do prawidłowego działania enzymów, usuwania wolnych rodników i toksyn z organizmu.

Wspomaga on też pracę tarczycy i redukuje stres oksydacyjny, który zwiększa ryzyko choroby Alzheimera, udaru mózgu czy poważnych problemów z sercem.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Pierwiastek ten niweluje uszkodzenia DNA, wzmacnia odporność organizmu i przyczynia się do usuwania komórek nowotworowych. Wiele badań potwierdziło, że selen pozyskiwany z żywności zmniejsza ryzyko wystąpienia raka piesi, płuc, jelita grubego oraz prostaty.

Zauważono również pozytywny wpływ selenu na stany zapalne w organizmie. Badania wykazały, że pacjenci z astmą po przyjęciu 200 mcg pierwiastka stosują zdecydowanie mniejsze dawki leków na rozszerzenie dróg oddechowych.

Selen znajduje się w tkance tarczycy i jest niezbędny do wytwarzania hormonów przez ten narząd. Niedobór prowadzi do choroby Hashimoto, czyli przewlekłego zapalenia tarczycy.

Pierwiastek może być traktowany jako element leczenia depresji, bólu w reumatoidalnym zapaleniu stawów oraz chorób układu nerwowego. Spożywanie produktów bogatych w selen poprawia nastrój i ogólne samopoczucie.

2. Dzienne zapotrzebowanie na selen

  • do 1. roku życia - 15-20 μg,
  • 1-3 lata - 20 μg,
  • 4-9 lat - 30 μg,
  • 10-12 lat - 40 μg,
  • 13-18 lat - 55 μg,
  • powyżej 18. roku życia - 55 μg,
  • kobiety w ciąży - 60 μg,
  • kobiety karmiące - 70 μg.

Zobacz także:

3. Niedobór selenu

Niedobór selenu zwykle pojawia się u osób z poważnymi zaburzeniami wchłaniania pokarmu, pacjentów po usunięciu części jelita cienkiego lub w trakcie żywienia pozajelitowego.

Zmniejszone stężenie selenu obserwuje się także w przebiegu AIDS, ostrego zapalenia trzustki, mukowiscydozy, retinopatii, depresji, chorób immunologicznych oraz niewydolności nerek.

Objawy niedoboru selenu to:

  • osłabienie,
  • mniejsza siła mięśni,
  • gorsza kondycja paznokci,
  • niedoczynność tarczycy,
  • spadek FT3,
  • przybieranie na wadze,
  • problemy z zajściem w ciążę,
  • większa skłonność do infekcji.

4. Nadmiar selenu

Prawidłowe stężenie selenu jest bardzo ważne, ponieważ zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych i innych niebezpiecznych chorób. Natomiast nadmiar tego pierwiastka zwiększa zagrożenie pojawienia się raka i negatywnie wpływa na stan zdrowia. Z tego względu przed rozpoczęciem suplementacji warto wykonać badania krwi, aby oznaczyć aktualny poziom selenu.

Objawy nadmiaru selenu to:

  • nadmierna potliwość,
  • czosnkowy oddech,
  • nerwowość,
  • niestabilność emocjonalna,
  • nudności i wymioty,
  • stany depresyjne.

5. Źródła selenu w diecie

Zdecydowanie najlepszym źródłem tego pierwiastka są orzechy brazylijskie, łosoś oraz tuńczyk. 100 gramów tych produktów uzupełnia nawet 90% dziennego zapotrzebowania.

Dużą zawartość selenu ma również wołowina oraz filet z indyka, niewielka porcja pokrywa 50% potrzeb organizmu. Do codziennego jadłospisu warto wprowadzić też:

  • pełnoziarniste pieczywo,
  • jajka,
  • ryż,
  • pestki słonecznika,
  • kurki i maślaki,
  • czosnek,
  • glony,
  • strączki,
  • kapusta,
  • otręby,
  • podroby,
  • owoce morza,
  • cebula
  • pomidory,
  • brokuły.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze