Śmierć łóżeczkowa - przyczyny, objawy, zapobieganie
Śmierć łóżeczkowa to zespół nagłej śmierci niemowląt definiowany jako nagła śmierć niemowląt poniżej pierwszego roku życia. Śmierć łóżeczkowa występuje u dzieci ze wszystkich środowisk społeczno-gospodarczych i etnicznych i w każdym kraju na całym świecie. Śmierć łóżeczkowa pojawia się szybko i bez ostrzeżenia, a w wielu przypadkach rodzice nie zdają sobie sprawy z tego, co się stało.
1. Przyczyny śmierci łóżeczkowej
Przyczyna śmierci łóżeczkowej pozostaje nieznana, znane są tylko czynniki zwiększające jej ryzyko. Najczęściej występuje u niemowląt do 6. miesiąca życia, po tym czasie częstość występowania zespołu określanego jako śmierć łóżeczkowa zaczyna się zmniejszać.
Chociaż żaden pojedynczy czynnik nie został określony jako przyczyna śmierci łóżeczkowej, badania nad zespołem odkryły czynniki ryzyka, które mogą przyczynić się do śmierci łóżeczkowej. Niektóre z tych czynników sprawiających, że może wystąpić śmierć łóżeczkowa, to:
- przegrzanie,
- palenie w okresie ciąży lub obecność dymu papierosowego w powietrzu już po urodzeniu,
- przedwczesny poród,
- słaba opieka prenatalna,
- wiek matki poniżej 20 lat,
- nadużywanie alkoholu,
- zaburzenia w części mózgu, która reguluje oddychanie,
- niski poziom tlenu we krwi.
Prawdopodobnymi przyczynami śmierci łóżeczkowej są:
- wady wrodzone dziecka, głównie wady serca,
- infekcje, zakażenie Escherichia coli,
- bezdech,
- niedobór serotoniny,
- podłoże genetyczne – wcześniejsze przypadki śmierci łóżeczkowej w rodzinie,
- zaciśnięcie się tętnicy szyjnej – podczas gdy dziecko śpi na brzuszku i podnosi główkę, może dojść do ucisku tętnicy i zablokowania dopływu krwi do mózgu.
2. Objawy śmierci łóżeczkowej
Niektórzy twierdzą, iż śmierć łóżeczkowa to choroba, której pierwszym objawem jest śmierć. Rodzice powinni być wyczuleni na pewne niepokojące symptomy śmierci łóżeczkowej. Mogą one sugerować, że śmierć łóżeczkowa może nastąpić. Śmierć łóżeczkowa może wystąpić wtedy, gdy:
- bez specjalnej przyczyny temperatura dziecka mierzona w odbycie jest wyższa niż 38 st. C lub niższa od 36 st. C;
- u dziecka można zauważyć zmiany nastroju, np. pobudzenie;
- w trakcie snu lub czuwania maleństwo postękuje;
- dziecko jest blade;
- maleństwo ma kłopoty z oddychaniem, szczególnie kiedy jego oddech jest utrudniony i głośny oraz trudno ustalić jego przyczynę;
- dziecko nie chce jeść, wymiotuje.
Objawy te są niepokojące. Wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy z tego, że śmierć łóżeczkowa może wystąpić u dzieci zdrowych, z prawidłową masą urodzeniową, bez jakichkolwiek podejrzeń o bezdech. Z tego względu trzeba być szczególnie ostrożnym w stosunku do każdego niemowlęcia, niezależnie od tego, jak się rozwija i czy jest w pełni zdrowe.
W przypadku, gdy u maleństwa zauważy się bezdech, niezbędne jest natychmiastowe badanie polisomnograficzne, czyli badanie przeprowadzane w czasie snu. Za jego pomocą można kontrolować, jak niemowlę oddycha podczas snu. W przypadku, gdy dojdzie do bezdechu, trudno jest temu zapobiec. Każda minuta jest wówczas niezwykle cenna. W rzeczywistości śmierć łóżeczkowa jest główną przyczyną zgonów wśród niemowląt od pierwszego miesiąca do pierwszego roku życia.
Jeżeli śmierć dziecka pozostaje niewyjaśniona po formalnym postępowaniu wyjaśniającym w sprawie okoliczności śmierci, jest ona klasyfikowana jako śmierć łóżeczkowa. Śmierć łóżeczkowa jest podejrzewana, gdy uprzednio zdrowe niemowlę, zwykle w wieku poniżej szóstego miesiąca życia, zostaje znalezione martwe w łóżku.
3. Zapobieganie śmierci łóżeczkowej
Aby ustrzec siebie i swoje dziecko przed dramatycznym zdarzeniem, jakim jest śmierć łóżeczkowa, należy stosować poniższe wskazówki:
- Układaj dziecko do snu na plecach;
- Zadbaj o bezpieczne miejsce snu dla niemowlaka;
- Dziecko powinno spać w łóżeczku samo;
- Nie przegrzewaj dziecka;
- Nie pal w czasie ciąży i nie pozwól palić przy dziecku;
- Dbaj o siebie i dziecko w okresie ciąży;
- Karm malucha piersią, jeśli to tylko możliwe;
- Powiadom lekarza, jeżeli wystąpiły napady bezdechu u dziecka, napady sinicy lub inne niepokojące objawy.
Śmierć łóżeczkowa dziecka to tragedia nie tylko dla matki, ale całej rodziny. Dlatego ważne jest, aby kobieta dbała o siebie w trakcie ciąży, bo w ten sposób może nie tylko zapobiec pojawieniu się zaburzeń rozwoju dziecka, ale także zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia dramatu, jakim niewątpliwie jest śmierć łóżeczkowa.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.