Skrzydlik oka – przyczyny, objawy i leczenie
Skrzydlik oka to niezłośliwa, miękka i wypukła narośl na spojówce. Przyczyny jej powstania nie są dokładnie poznane. Wiadomo, że zmiana rozwija się latami i początkowo jest wyłącznie defektem kosmetycznym. Z czasem towarzyszące obecności skrzydlika dolegliwości mogą być dokuczliwe, a narośl staje się groźna. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest skrzydlik oka?
Skrzydlik oka (łac. Pterygium) to łagodna, miękka zmiana na spojówce. Swą nazwę zawdzięcza temu, że swoim kształtem przypomina skrzydło owada (po grecku „pterygion” oznacza skrzydło). Narośl najczęściej rozwija się latami. Ma tendencję do powiększania rozmiarów oraz nawrotów po usunięciu. To dlatego wyróżnia się skrzydlik pierwotny oraz skrzydlik wtórny, czyli nawrotowy.
Zdarza się, ze na oku pojawia się tak zwany skrzydlik rzekomy. Czym różni się od prawdziwego? Po pierwsze nie wzrasta, a i tworzy fałd, który nie jest zrośnięty z podłożem. Po drugie sfałdowanie spojówki pojawia się wskutek zmian bliznowatych, na przykład po oparzeniu bądź w wyniku urazu.
Skrzydlik najczęściej pojawia się tyko na jednym oku, choć zdarza się, że narośl na gałce ocznej występuje obustronnie. Skrzydlik na oku dziecka pojawia się bardzo rzadko. Ma to związek z tym, że częstość występowania narośli zmiany wzrasta z wiekiem. Zmiana rzadziej dotyka oczy kobiet.
2. Przyczyny i objawy skrzydlika oczu
Przyczyny powstania skrzydlika na oku nie są do końca poznane. Specjaliści są zdania, że pojawieniu się zmiany sprzyjają różne czynniki, które wpływają drażniąco na spojówkę. To na przykład kurz, promieniowanie UV, wiatr, częste przebywanie w zadymionych i zanieczyszczonych pomieszczeniach, ale i w bardzo nasłonecznionych miejscach, bez odpowiedniej ochrony oczu.
Jak wygląda skrzydlik oka?
Skrzydlik to nadmierny rozrost spojówki lub błony śluzowej, która pokrywa białą część oka przez rogówkę. Narośl ma postać włóknisto-naczyniowej błony, która wyrasta ze zgrubiałej spojówki.
Zmiana ma półprzezroczystą barwę z widocznymi licznymi naczynkami w kolorze intensywnej czerwieni i kształt trójkąta. Zgrubienie spojówki jest zwrócone do rogówki (głowa skrzydlika), zaś podstawa zmiany zlokalizowana jest na twardówce. Narośl najczęściej powstaje od strony przynosowej, ale zdarzają się także skrzydliki w oku rozrastające się od kącika skroniowego. Skrzydlik na oku nie zawsze powoduje objawy. Typowe jednak jest, że obecności zmiany towarzyszą dolegliwości w obrębie oka, takie jak:
- pieczenie,
- łzawienie,
- swędzenie,
- zaczerwienienie,
- kłucie,
- uczucie obecności ciała obcego w oku,
- światłowstręt,
- podrażnienie oka,
- stan zapalny,
- gorsze widzenie (jeśli skrzydlik zasłania lub pokrywa rogówkę oka).
O ile początkowo trójkątny fałd spojówki jest wyłącznie defektem kosmetycznym, z czasem powiększająca się zmiana może wywołać problemy z widzeniem. Gdy skrzydlik na oku rośnie, zaczyna wrastać w rogówkę. To prowadzi do jej zmętnienie, skutkiem czego są zaburzenia widzenia oraz astygmatyzm.
3. Leczenie skrzydlika w oku
Leczenie skrzydlika zależy od wielkości zmiany. Najważniejsze jest, by po zaobserwowaniu niepokojących objawów zgłosić się do okulisty. Ten, po przeprowadzeniu wywiadu oraz badania okulistycznego, zdecyduje o tym, co robić. Lekarz okulista do badania wykorzystuje lampę szczelinową, ewentualnie wykonuje test ostrości wzroku oraz pomiar zmian zakrzywienia rogówki (topografia rogówki).
Niewielka narośl w oku, która nie wywołuje dyskomfortu i nie wpływa na jakość widzenia, zwykle nie wymaga leczenia operacyjnego. Bardzo ważne są regularne kontrole u okulisty.
Zmiany, które są duże, szybko się powiększają, pogarszają widzenie lub wywołują dotkliwe dolegliwości, wymagają leczenia operacyjnego. Operacja polega na wycięciu zmiany z oka oraz przeszczepieniu płata spojówki, rąbka rogówki lub błony owodniowej. Niestety skrzydlik w oku ma tendencję do nawrotów. W większości przypadków nawrotu choroby następuje on w pierwszym roku po wykonaniu operacji.
Osoby, które mają skrzydlik na oku, muszą chronić narząd wzroku, a i dbać o niego w sposób szczególny. Co jest ważne? Przede wszystkim należy unikać narażania się na czynniki środowiskowe, które mogą powodować powstanie zmiany na oku. Kluczowe jest nieprzebywanie w zanieczyszczonych pomieszczeniach oraz nienarażanie się na szkodliwe działanie promieniowania ultrafioletowego.
Bardzo ważne jest noszenie okularów ochronnych z filtrem UV. To szczególnie istotne podczas uprawiania takich dyscyplin sportowych jak narciarstwo czy żeglarstwo. Nie mniej ważne jest, by stosować krople nawilżające, a gdy dojdzie do zaczerwienienia, krople do oczu lub maści do oczu, które zawierają kortykosteroidy.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.