Skutki anemii

Niedobór żelaza przed ujawnieniem się objawów niedokrwistości z niedoboru żelaza, nazywany jest syderopenią. Objawy tego rodzaju niedokrwistości obejmują zmiany skórne oraz objawy ogólne. Pojawiają się zajady w kącikach ust, podłużne prążkowanie paznokcia, zaklęśnięcie płytki paznokciowej, łamliwość włosów i paznokci, sucha skóra. Dochodzi do ujawnienia się symptomów zespołu Plummera – Vinsona – atrofia błon śluzowych języka, gardła i przełyku, dysfagia (ból i uczucie pieczenia przy połykaniu).

Ogólne objawy niedokrwistości to bladość skóry i błon śluzowych, osłabienie i duszność wysiłkowa, szmer skurczowy nad sercem, a także osłabienie koncentracji i bóle głowy. Nieleczona niedokrwistość z niedoboru żelaza powoduje zaburzenia psychiczne i neurologiczne, które obejmują przede wszystkim bóle głowy, drażliwość, zespół „niespokojnych nóg”, charakterystyczne zachcianki smakowe np. na ziemię czy wapń.

Niedokrwistość megaloblastyczna wynika z niedoboru witaminy B12 lub niedoboru kwasu foliowego. Zmniejszony poziom kwasu foliowego niebezpieczny jest przede wszystkim u kobiet w ciąży. Zwiększa się wtedy ryzyko uszkodzenia układu nerwowego płodu.

Objawy niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 charakteryzuje się współistnieniem triady objawów: zaburzeń hematologicznych, neurologicznych i gastroenterologicznych. Objawy anemii z braku kwasu foliowego są podobne, ale bez objawów z układu nerwowego.

Zaburzenia hematologiczne to ogólne objawy niedokrwistości, a dokładniej zmęczenie, zmniejszenie wydolności, bladość. Nieleczona anemia powoduje pojawienie się słomkowożółtego zabarwienia skóry, co wynika z bladości i stanu podżółtaczkowego. Objawy z przewodu pokarmowego obejmują troficzne zmiany błon śluzowych, zanikowe zapalenie języka (wygładzenie, zaczerwienienie i pieczenie języka). Gdy niedokrwistość jest typu złośliwego może pojawić się zanikowe autoimmunologiczne zapalenie żołądka typu A z bezkwaśnością.

Długotrwale nieleczona niedokrwistość z braku witaminy B12 powoduje pojawienie się objawów neurologicznych, do których zalicza się tzw. choroba sznurów rdzenia ze zmianami zanikowymi osłonek rdzenia, charakteryzująca się niepewnym chodem (ataksja), niedowładem spastycznym. Pojawiają się objawy polineuropatii z bolesnymi parestezjami rąk i nóg. Jednym z pierwszych objawów z układu nerwowego jest jednak upośledzenie czucia głębokiego lub odczuwania wibracji.

Niedokrwistość hemolityczna wynika z szybkiego nadmiernego rozpadu krwinek czerwonych. Objawy przewlekłej hemolizy krwinek obejmują ogólne objawy anemii, jak osłabienie, zmniejszona tolerancja wysiłku, duszność wysiłkowa, zawroty głowy. Oprócz tego pojawia się żółtaczka, powiększenie śledziony (splenomegalia) oraz bardzo często kamica żółciowa.

Ostra postać to tzw. ostry przełom hemolityczny, objawiający się wystąpieniem wysokiej gorączki, dreszczy oraz omdleń. U osoby chorej występują symptomy żółtaczki, hiperbilirubinemii. Oprócz tego pojawiają się bóle krzyża, głowy i brzucha. Z czasem dochodzi także do hemoglobinurii z moczem barwy „ciemnego piwa”, co wskazuje na ostrą niewydolność nerek.