Śnieg optyczny – przyczyny, objawy i leczenie
Śnieg optyczny to zaburzenie widzenia, które ma podłoże neurologiczne. Nazywa się je także śnieżeniem migrenowym lub uporczywą wzrokową aurą migrenową bez bólu. Istotą przypadłości jest pole widzenia wypełnione migającymi, śnieżącymi kropkami. To subiektywne odczucie, które bardzo utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jak je leczyć? Co warto wiedzieć?
1. Co to jest śnieg optyczny?
Śnieg optyczny (ang. visual snow, VS) to zaburzenie widzenia o charakterze przejściowym bądź trwałym, którego istotą jest obecność w polu widzenia drobnych, białych lub półprzezroczystych, migających kropek. Osobom, które doświadczają wrażenia VS, przypominają „śnieżący” ekran telewizora. Nazywa się go także śnieżeniem migrenowym lub uporczywą wzrokową aurą migrenową bez bólu.
Śnieg wzrokowy można zaliczyć do halucynacji wzrokowych. Migające kropki są bardzo wyraźne w ciemności lub przy zamkniętych powiekach. W ciągu dnia, przy dobrym oświetleniu, są postrzegane w różnym stopniu. To kwestia indywidualna.
Śniegowi optycznemu często towarzyszą inne objawy i dolegliwości, takie jak:
- szum uszny,
- męty w oku,
- światłowstręt,
- drganie oglądanego obrazu,
- zamglone plamki,
- spostrzeżenia falującego, rozgrzanego powietrza.
- trwające dłużej niż u osób zdrowych powidoki (przetrwałe widzenie obrazu mimo ustania działania wywołującego go bodźca),
- uczucie derealizacji (wrażenie wyobcowania i funkcjonowania w nierealnej rzeczywistości),
- uczucie depersonalizacji (objaw psychopatologiczny związany ze zmienionym odczuwaniem siebie).
- zaburzenia psychiatryczne: stany lękowe, depresja czy zespół lęku napadowego. VS jest częstym objawem somatycznym towarzyszącym dolegliwościom psychicznym.
Przypadłość nie prowadzi ślepoty czy ciężkich zaburzeń psychicznych.
2. Przyczyna śniegu optycznego
Śnieg optyczny nie jest związany z nieprawidłowościami w obrębie gałek ocznych. Nie jest schorzeniem narządu wzroku. Jego przyczyna nie jest znana, niemniej analiza cech klinicznych zaburzenia wskazuje na etiologię neurobiologiczną. Odpowiada za nią nadpobudliwość neuronalna.
Niektórzy specjaliści źródła problemu upatrują w obrębie kory wzrokowej. Sądzą, że to przetrwała aura migrenowa bez udaru (ang. persistent aura without infarction), czyli powikłanie migreny. Inne możliwe przyczyny śnieżenia wzrokowego to zaburzenia psychiczne, takie jak nerwice, ataki lęku, zespół stresu pourazowego, ostra reakcja na stres.
Zaburzenie może być również skutkiem zażywania, a nawet jednorazowego zażycia środków halucynogennych, zwłaszcza LSD i innych substancji psychoaktywnych, takich jak opioidy, marihuana czy stymulanty (amfetamina, MDMA) oraz leków o właściwościach psychoaktywnych. Nie bez znaczenia może być nadmierna ilość spożytego alkoholu.
Pojawiają się głosy, że śnieg optyczny może mieć również związek z urazami czaszkowo-mózgowymi, w tym udarami i guzami mózgu, odwodnieniem organizmu lub infekcjami wirusowymi oraz bakteryjnymi ośrodkowego układu nerwowego (np. borelioza). Nie istnieją jednak dowody naukowe, które potwierdzałyby te przypuszczenia.
3. Diagnostyka i leczenie zaburzenia
Gdy pacjent obserwuje śnieg optyczny, najważniejsza staje się diagnostyka. W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić różne zaburzenia narządu wzroku oraz choroby towarzyszące. Konieczne są badania okulistyczne w celu wykluczenia możliwych schorzeń, takich jak jaskra czy zaćma, a także badania neurologiczne oraz psychiatryczne.
Rozpoznanie przetrwałej aury migrenowej bez udaru i bólu lub idiopatycznego śniegu optycznego (czyli bez przyczyny somatycznej), jest tak zwanym rozpoznaniem z wykluczenia. Diagnoza śnieżenia migrenowego, oprócz stwierdzenia zaśnieżenia obrazu i smug utrzymujących się minimum przez trzy miesiące, wymaga obecności co najmniej dwóch typowych objawów dodatkowych.
Śnieg optyczny może być bardzo uciążliwy. Niestety nie istnieje pewna i skuteczna metoda terapii zaburzenia, choć odnotowano wiele przypadków wyleczenia śniegu optycznego przy użyciu farmakoterapii. Dużą rolę odgrywają takie leki jak topiramat, lamotrygina czy kwas walproinowy. Na zmniejszenie objawów śnieżenia wpływa również suplementacja witamin B6, B12 oraz magnezu.
Zaburzenie jest trudne do wyleczenia, a w terapii duże znaczenie ma psychoterapia metodą poznawczo-behawioralną. Jej celem jest przyzwyczajenie się do obecności śniegu optycznego oraz nauka życia z tą dokuczliwą przypadłością. Dzięki niej większość chorych może normalnie funkcjonować. Do niefarmakologicznych sposobów należy również stosowanie soczewek okularowych o barwie żółto-niebieskiej.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.