Szczepienie Hib - cykl szczepień, przeciwwskazania, działania niepożądane
Hib – Haemophilus influenzae typu b – to jednokomórkowa bakteria o kształcie pałeczki, mająca otoczkę, która zabezpiecza ją przed przeciwciałami organizmu ludzkiego i pozwala przeżyć w trudnych warunkach. Dlatego też bakterie otoczkowe są groźniejsze dla człowieka niż ich bezotoczkowe odmiany.
1. Choroby powodowane przez bakterię Hib
Bakteria Hib może powodować:
- Posocznicę – czyli ogólne zakażenie organizmu. Mogą ją wywołać bakterie, wirusy, grzyby. Mikroorganizmy prowadzą do rozwoju silnego stanu zapalnego, którego konsekwencją mogą być zaburzenia pracy narządów, obciążenie układu krążenia, a nawet śmierć.
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu – infekcja rozwija się wtedy w przestrzeni błon otaczających rdzeń kręgowy i mózg, jak również w samym mózgu. Symptomy choroby: gorączka, bóle głowy, wymioty, drgawki, także utrata przytomności. U niemowląt ciemiączko jest napięte i tętni. Choroba może powodować: niedosłuch, niedowidzenie, zwolniony rozwój psychoruchowy, porażenia mięśni, padaczkę.
- Zapalenie płuc – wywołane przez bakterie Hib ma ciężki przebieg – ok. 5-10% dzieci chorych umiera mimo antybiotykoterapii. Objawia się ono: gorączką, złym samopoczuciem, bólami brzucha, kaszlem, nudnością. U niemowląt: apatią, niechęcią do ssania, brakiem przyrostu masy. Mogą wystąpić po nim takie powikłania, jak: zapalenie opłucnej przebiegające z obecnością płynu w jamie opłucnej lub bez, ropnie w płucach, czyli ogniska obecności bakterii, niedodma, czyli niewypełnienie płuca powietrzem z powodu zatkania oskrzela.
- Zapalenie nagłośni – nagłośnia to fałd zamykający wejście krtani, zbudowany z chrząstki nagłośniowej pokrytej tkanką miękką, więzadeł i mięśni. Gdy w tym miejscu zaatakują bakterie Hib, powstaje stan zapalny, który zwęża ujście krtani i powoduje trudności z oddychaniem lub duszność. Wcześniej może wystąpić ból gardła, trudności z przełykaniem, gorączka, świszczący oddech.
- Zapalenie kości i stawów.
2. Cykl szczepień przeciw Hib
Schemat szczepienia przeciw Hib prowadzący do całkowitego uodpornienia obejmuje 4 dawki szczepionki podane w następujący sposób: szczepienie podstawowe w 3 dawkach podanych co 6 tygodni począwszy od 2 miesiąca życia oraz szczepienie przypominające w 1 roku życia (w wieku 12-15 miesięcy). Szczepienie podstawowe, na które składają się tylko dwie dawki szczepionki (dwie w 1. rż. i trzecia w 2. rż.) można zastosować tylko w przypadku, gdy cały cykl prowadzony jest szczepionką, w której białkiem nośnikowym jest białko błonowe Neisseria meningitidis.
3. Obowiązkowe szczepienia Hib
Szczepionka w 100% zabezpiecza przed wystąpieniem zapalenia płuc, które powodują Hib, a w pozostałych wymienionych chorobach ma 95% skuteczność.
Od 2007 roku szczepionka jest obowiązkowa, więc i bezpłatna. Szczepieniom poddaje się wszystkie niemowlęta po ukończeniu 6 tygodnia życia, dzieci do 5 roku życia dotychczas niezaszczepione, dzieci powyżej 5 roku życia z osłabioną odpornością. Przeciwwskazaniem jest wystąpienie reakcji alergicznej po poprzedniej dawce, choroba z wysoką gorączką. U dzieci ze skazą krwotoczną szczepionkę podaje się podskórnie, a nie domięśniowo.
Na polskim rynku dostępne są dwie postacie szczepionki: zawierające anatoksynę tężcową oraz zawierające białko Neisseria meningitidis.
Szczepionka zapewnia ochronę po przyjęciu 4 dawek: szczepienie podstawowe w 3 dawkach podanych co 6 tygodni począwszy od 2 miesiąca życia oraz szczepienie przypominające w 1 roku życia (w wieku 12-15 miesięcy). W przypadku szczepionki z białkiem Neisseria meningitidis szczepienie podstawowe ma tylko dwie dawki (dwie w 1 roku życia i trzecia w 2 roku).
W szczepionce znajduje się jedynie wielocukier obecny w otoczce bakteryjnej. Nie zawiera ona całej bakterii a jedynie jej niewielki fragment, więc szczepionka nie może doprowadzić do rozwoju chorób powodowanych przez Hib. Aby ułatwić wytwarzanie przeciwciał odpornościowych u dzieci najmłodszych - do 2. roku życia, wielocukier ten połączony jest z białkiem - toksoidem tężcowym lub białkiem bakterii Neisseria meningitidis, w zależności od preparatu szczepionki. Są one tylko białkami pomocniczymi i zaszczepienie szczepionką przeciw Hib nie powoduje jednocześnie powstania odporności na te bakterie.
4. Przeciwwskazania do szczepienia przeciw Hib
Jest ono przeciwwskazane jedynie u dziecka, u którego wystąpiły ciężkie reakcje alergiczne po podaniu poprzedniej dawki szczepionki. Ponadto podanie szczepionki należy przesunąć w czasie w przypadku ostrych chorób przebiegających z wysoką gorączką. U dzieci z objawami skazy krwotocznej należy zmienić sposób podania szczepionki i zamiast wstrzyknięcia domięśniowego zastosować wstrzyknięcie podskórne.
5. Działania niepożądane po szczepieniu Hib
Najczęstszym jest miejscowe zaczerwienienie w okolicy podania szczepionki, obrzęk i ból. Objawy te pojawiają się nawet u 25% dzieci szczepionych i ustępują same. Inne dolegliwości takie jak niepokój i płaczliwość, gorączka mogą się również zdarzyć, ale zdecydowanie rzadziej. Jeszcze rzadziej pojawiają się reakcje alergiczne.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.