Tęczówka – budowa i funkcje, zapalenie
Tęczówka i ciało rzęskowe są elementami wchodzącymi w skład przedniego odcinka błony naczyniowej oka. Jest to błona naczyniowa w której występuje maleńki otwór nazywany źrenicą. Tęczówka może ulegać różnorodnym uszkodzeniom, które mogą stanowić chorobę pierwotną ale też często są powiązane z innymi współistniejącymi dolegliwościami.
1. Budowa i funkcje tęczówki
Tęczówka jest częścią przedniego odcinka błony naczyniowej oka. Jest nieprzezroczysta i leży pomiędzy rogówką a soczewką. W centrum tęczówki znajduje się źrenica. Tęczówka składa się z wielu warstw. Zawiera beleczkowanie, naczynia krwionośne oraz ziarenka barwnika. Kolor tęczówki jest zależny od ilości oraz jakości znajdującego się w jej obrębie barwnika. Tęczówka posiada także dwa układy włókienek mięśniowych, które działają antagonistycznie względem siebie. Mięśnie, które tworzą ten układ to zwieracz i rozwieracz źrenicy. Zwieracz źrenicy posiada unerwienie przywspółczulne a włókienka mięśniowe są ułożone spiralnie. Rozwieracz zaś jest unerwiony współczulnie a mięśnie mają układ promienisty. Dzięki temu tęczówka ma wpływ na ilość promieniowania świetlnego docierającego do siatkówki przechodzącego przez soczewkę.
2. Zapalenie tęczówki
Zapaleniu tęczówki zwykle towarzyszy także zapalenie ciała rzęskowego, które jest zlokalizowane przy soczewce, za tęczówką. Od soczewki do ciała rzęskowego przebiegają łączące je więzadełka soczewki, dzięki temu połączeniu możliwe jest regulowanie grubości soczewki. Zapalenie tęczówki może stanowić problem pierwotny ale najczęściej jest ono powodowane istniejącymi schorzeniami (najczęściej autoimmunologiczne) w obrębie innych narządów lub może je zwiastować. Ze strony układu wzrokowego zapalenie tęczówki może powstać na skutek urazów oka. Jeśli natomiast chodzi o inne przyczyny tego stanu to wymienia się wśród nich na przykład:
- choroby autoimmunologiczne w szczególności dotyczące stawów (np. młodzieńcze zapalenie stawów czy zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa),
- reakcje autoimmunologiczne, których podłożem może być przewlekły stan zapalny migdałków lub korzeni zębowych,
- choroby i infekcje docierające do oka drogą krwi z różnych części organizmu (np. gruźlica),
- zakażenia wirusowe, bakteryjne oraz grzybicze
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
- zapalenie pęcherzyka żółciowego,
- cukrzyca.
Zapalenia tęczówki można podzielić na ostre i przewlekłe. Obejmują zwykle zarówno ciało rzęskowe jak i tęczówkę. W ostrych zapaleniach tęczówki może pojawić się światłowstręt, łzawienie czy pogorszenie ostrości wzroku. Dolegliwości bólowe są szczególnie dokuczliwe wieczorem i w nocy. Ponadto występuje zaczerwienienie oka, często zwężenie źrenicy bądź słaba reakcja na światło lub nieregularny kształt źrenicy. Tęczówka może zmienić zabarwienie na zielonkawy czy brunatny. W przewlekłej formie tej choroby objawy są znacznie mniej nasilone. Początek choroby może być podstępny, ponieważ chory nie odczuwa bólu, nie ma zaczerwienionego oka, a spadek ostrości widzenia zwykle następuje powoli.
Diagnostyka etiologii zapaleń tęczówki jest trudna i wymagająca. Z tego względu zarówno diagnostyka jak i leczenie muszą być wdrażane przez lekarzy okulistów. Nigdy nie wolno bagatelizować pojawiających się objawów ponieważ nieleczone zapalenie tęczówki może prowadzić do poważnych konsekwencji. Zapalenie tęczówki często nawraca i może prowadzić do pojawienia się wcześniejszej zaćmy bądź zwyżek ciśnienia wewnątrzgałkowego, mogących skutkować uszkodzeniami nerwu wzrokowego.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.