Odwarstwienie siatkówki jest to oddzielenie siatkówki od naczyniówki. Zwykle związane jest to z uszkodzeniem - otworem w siatkówce, który pozwala ciału szklistemu (płynowi wypełniającemu gałkę oczną) na wyciek pomiędzy naczyniówkę i siatkówkę. Może być procesem wtórnym, który powstaje w wyniku toczącego się procesu zapalnego lub choroby nowotworowej w oku bądź procesem pierwotnym, jeżeli do odklejenia siatkówki dochodzi po wytworzeniu się otworu w siatkówce.
Jakie są objawy odwarstwienia siatkówki?
Do charakterystycznych objawów odklejenia siatkówki możemy zaliczyć widzenie błysków, mętów lub mgły przed okiem.
Odklejenie się siatkówki jest bardzo poważnym schorzeniem, którego pod żadnym pozorem nie można bagatelizować. Jeśli w porę nie podejmie...
Pacjenci zgłaszający się do izby przyjęć lub lekarza pierwszego kontaktu zgłaszają nagłe pogorszenie ostrości widzenia, opisują to jako „mgłę” lub „zasłonę” przed oczami. Dodatkowo w przypadku odklejenia siatkówki w pobliżu plamki żółtej może dojść do zaniewidzenia. Zaniewidzenie jest to bardzo nagłe pogorszenie wzroku z ograniczeniem pola widzenia. Całkowite zaniewidzenie związane jest ze ślepotą, czyli brakiem możliwości rozpoznania światła.
Jak dochodzi do odklejenia siatkówki?
Siatkówka jest cienką, przezroczystą tkanką wrażliwą na światło. Zbudowana jest przede wszystkim z włókien nerwowych. Obejmuje wewnętrzną ścianę oka. Większość odwarstwień siatkówki jest spowodowana przez jej perforację, tj. obecność jednego lub kilku uszkodzeń. Naturalny proces starzenia może powodować, że siatkówka staje się cienka, a ciało szkliste obkurcza się (jasna żelowa substancja, która wypełnia centrum oka). Ciało szkliste jest mocno przytwierdzone do siatkówki w kilku miejscach na tylnej ścianie oka. Choć niekiedy kurczenie się ciała szklistego występuje naturalnie wraz z wiekiem i nie powoduje uszkodzenia siatkówki, nieprawidłowy wzrost oka (czasem w wyniku krótkowzroczności), zapalenie lub uszkodzenie jego powierzchni, może powodować obkurczanie się ciała szklistego. W większości przypadków istotna zmiana w strukturze ciała szklistego występuje przed rozwojem odwarstwienia siatkówki. Po rozerwaniu siatkówki na powierzchni oka pojawia się wodnisty płyn, który może przejść przez uszkodzoną część oka i przepłynąć między siatkówką i tylną ścianą oka. Oddziela to siatkówkę od tyłu oka i powoduje, że odłącza się ona od pozostałej jego części.
Leczenie odklejenia siatkówki
Większość pacjentów z odwarstwieniem siatkówki poddawana jest operacji. Lekarz okulista indywidualnie dobiera sposób leczenia do rozległości i umiejscowienia odklejenia. Dostępne rodzaje operacji obejmują:
- chirurgię laserową w celu uszczelnienia otworów w siatkówce;
- retinopeksję pneumatyczną (umieszczenie w oku pęcherzyka gazu), aby pomóc siatkówce powrócić na miejsce;
- krioterapię;
- fotokoagulację;
- diatermię.
Pacjent, u którego doszło do odwarstwienia siatkówki powinien zachować spokój. Nie powinien wykonywać szybkich i gwałtownych ruchów głową a także jakichkolwiek czynności, które związane są z wysiłkiem i wzmożonym ciśnieniem śródgałkowym. Odklejenie siatkówki jest stanem nagłym skutkującym utratą wzroku i wymagającym szybkiej interwencji okulistycznej. W zależności od szybkości podjętej interwencji okulistycznej rokowanie jest pomyślne.
Bibliografia
- Kański J.J., Nischal K. Okulistyka. Objawy i różnicowanie, Urban & Partner, Wrocław 2000, ISBN 83-87944-60-2
- Kański J.J. Okulistyka kliniczna, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-120-4
- Izdebska J. (red.), OKULISTYKA Podręcznik dla studentów, Urban & Partner, Wrocław 2006, ISBN 83-60290-15-6
