To grypa czy inna choroba? Objawy, powikłania i leczenie grypy

Jak odróżnić grypę od zwykłego przeziębienia? Przeziębienie, ból gardła, katar, grypa – słów tych używamy zamiennie, bardzo często nie zdając sobie sprawy z poważnego błędu, który prowadzi do bagatelizowania prawdziwego zagrożenia. I co robić, kiedy grypa nas dopadnie, by nie dopuścić do groźnych powikłań?

1. Wirusy oddechowe a wirusy grypy

Zakażenia spowodowane przez wirusy dróg oddechowych, a w szczególności wirus grypy, są tak stare jak świat. Zgodnie z danymi WHO patogeny te najczęściej dotykają ludzi. Do tej pory odkryto, że jest ich ponad 200, natomiast większość z nich na szczęście nie jest groźna. Atakują głównie górne drogi oddechowe: gardło, nos i krtań. Ich cechą charakterystyczną jest łatwa transmisja, szczególnie w miejscach, w których znajduje się znaczne zagęszczenie ludzi, takich jak: urzędy, szkoły czy środki transportu.

Przenoszenie wirusów odbywa się głównie drogą kropelkową. Czynniki genetyczne mogą mieć również wpływ na podatność danej osoby na infekcje oddechowe, jednakże potencjalne mechanizmy tych zjawisk pozostają wciąż nieznane.

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Infekcje oddechowe wywoływane przez różne wirusy grypy mają tendencję do różnic w ich typowej klinicznej prezentacji, szeroki zakres objawów klinicznych każdego wirusa czyni praktycznie niemożliwym ustalenie czynnika etiologicznego, wywołującego problem u określonego pacjenta w oparciu tylko o podstawy kliniczne. Część takich zakażeń stanowi poważny problem zdrowotny, powodując także ciężkie przypadki zachorowań, kończących się powikłaniami grypy a nawet śmiercią.

2. Grypa i przeziębienie


Rzeczywiście, obydwa wymienione stany chorobowe mają kilka cech wspólnych. Obydwa występują sezonowo. Jednakże sezon grypy trwa od grudnia do kwietnia, zaś przeziębienia nasilają się jesienią i mogą dokuczać aż do wiosny. Obie choroby wywoływane są przez wirusy. Jednak grypę wywołują trzy wirusy – A, B i C, zaś przeziębienie może spowodować aż 200 różnych wirusów. Trzecie podobieństwo – obie choroby atakują drogi oddechowe.

3. Grypa a przeziębienie

Przeziębienie to stan zapalny błon śluzowych, najczęściej górnych dróg oddechowych, wyrażony zwiększonym wytwarzaniem wydzielin (katar), przekrwieniem, drapaniem i pieczeniem w gardle, a także kaszlem. Objawom grypy zwykle towarzyszy ból głowy i stan podgorączkowy. Wymienione objawy rozwijają się stopniowo, głównie podczas przejściowego osłabienia immunologicznych mechanizmów obronnych. O podatności na przeziębienie i grypę decyduje stopień sprawności obronnej układu odpornościowego.

4. Objawy grypy

Grypa pojawia się nagle. Samopoczucie pogarsza się z godziny na godzinę. Nagle pojawia się wysoka gorączka (nawet 39 stopni C), osłabienie, bóle mięśniowo-stawowe, katar i dolegliwości żołądkowe. Mogą wystąpić również dreszcze. Kaszel pojawia się bardzo rzadko. Różnica między przeziębieniem i grypą polega między innymi na sposobie, w jaki się nimi zarażamy.

Grypą zarażamy się drogą kropelkową, będąc w bliskim kontakcie z chorym. Przeziębienie możemy złapać nawet przez kontakt ze skórą chorego czy przedmiotem, którego on dotykał – klamki, telefonu, poręczy w tramwaju. Potem – gdy nasz system odpornościowy jest w nienajlepszej kondycji - wystarczy, że dotkniemy swojej twarzy, a choroba może zacząć się rozwijać. Wówczas wiemy, kiedy grypa nas zaatakuje i zachorujemy poważnie.

Przeziębienie nie uniemożliwia życia – przy niewielkim nasileniu objawów można w miarę normalnie uczestniczyć w codziennym życiu. Leczenie trwa około tygodnia. Grypa zdecydowanie przebiega poważniej i w większości trwa dłużej.


5. Powikłania grypy

Największym niebezpieczeństwem nieleczonej grypy są powikłania, jakie może wywołać. Sama grypa, mimo ostrego przebiegu, nie jest groźna dla osób w pełni zdrowych. Powikłania grypy mogą jednak doprowadzić do zapalenia płuc, zatok nosa, a nawet do zapalenia mięśnia sercowego, czy opon mózgowych. Przeziębienie rzadko daje powikłania, choć oczywiście nieleczone może prowadzić do zapalenia płuc, zapalenia dróg moczowych, zapalenia ucha środkowego czy zatok.

6. Proste wskazówki kliniczne, jak odróżnić grypę od przeziębienia

Wśród licznych podobieństw i różnic grypy oraz niespecyficznych infekcji zapalnych, jakimi są przeziębienia, możemy wyróżnić kilka cech klinicznych, które mogą pomóc w odróżnieniu obydwu tych stanów chorobowych.

• Gorączka - w przypadku przeziębienia występuje wyjątkowo rzadko (częściej stany podgorączkowe), podczas grypy natomiast wartości temperatury osiągają często nawet powyżej 38 stopni C.
• Ból głowy – podczas grypy pojawia się nieoczekiwanie i trwa prawie cały okres choroby. W czasie przeziębienia bóle głowy pojawiają się zdecydowanie rzadko.
• Bóle mięśniowo-stawowe – częste i długotrwałe występują w grypie, podczas przeziębień natomiast, nawet jeśli się pojawią są łagodne.
• Zmęczenie i osłabienie – w przypadku grypy pojawia się niemal w 100 proc. przypadków i trwa długotrwale (nawet do 2 tygodni po zakończeniu choroby). Podczas przeziębienia zmęczenie i osłabienie ma zdecydowanie charakter łagodny.
• Dokuczliwy katar i kichanie – w obydwu stanach chorobowych występują często, to pierwsze objawy grypy.
• Kaszel – podczas przeziębienia może być zarówno łagodny jak i znacznie nasilony. W przypadku grypy jest raczej łagodny, może się nasilać w przypadku towarzyszącego zapalenia gardła.
• Powikłania – w przypadku przeziębień powikłania występują rzadko i nie są zbyt poważne. Mogą być to np. ból ucha czy zapalenie zatok. Jeśli zaś chodzi o grypę powikłania mogą być bardzo poważne.

7. Leczenie grypy

W leczeniu zarówno grypy, jak i przeziębienia stosowane jest leczenie objawowe. W przypadku grypy dołączane jest do tego leczenie przyczynowe (zanamivir lub oseltamivir).

Leczenie przeziębienia i grypy ma na celu:

• obniżenie gorączki;
• zmniejszenie stanu zapalnego dróg oddechowych;
• zmniejszenie obrzęku śluzówki nosa i gardła;
• wspomaganie układu odpornościowego;
• ułatwienie wykrztuszenia wydzieliny z oskrzeli.

W leczeniu przeziębienia i grypy należy:

• w miarę możliwości pozostać w domu, nie zarażać innych;
• nie dopuszczać do odwodnienia organizmu – pić dużo ciepłych płynów;
• płukać jamę ustną preparatami bakteriobójczymi;
• oszczędzać organizm – unikać wysiłku fizycznego;
• regularnie przyjmować lekkostrawne posiłki;
• stosować dietę bogatą w witaminy i mikroelementy (warzywa, owoce, pić naturalne soki);
• zaniechać palenia tytoniu.

I jedną, i drugą chorobę wywołują wirusy grypy, ale w przypadku grypy to wirus, który co roku zmienia swoje właściwości, dlatego walka z nim jest tak trudna. Przeziębienie może co prawda wywołać aż ponad 200 różnych wirusów, ale nie są one aż tak groźne.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.