Trwa ładowanie...

Transaminazy - rodzaje, wskazania, wyniki badań ALT i AST

 Paula Jakubasik
30.03.2021 07:59
Transaminazy to enzymy, których wartość można określić na podstawie próbki krwi.
Transaminazy to enzymy, których wartość można określić na podstawie próbki krwi. (gettyimages)

Transaminazy to dwa enzymy: asparaginianowy oraz alaninowy. Ich wartość można oznaczyć na podstawie próbki krwi, pobranej na czczo. Wysokie wartości ALT i AST mogą świadczyć o chorobach wątroby lub o zawale mięśnia sercowego. Co warto wiedzieć o transminazach i kiedy warto wykonać badanie AST i ALT?

spis treści

1. Czym są transaminazy?

Transminazy (aminotransferazy) to dwa enzymy wątrobowe: aminotransferaza asparaginianowa oraz aminotransferaza alaninowa. W największej ilości znajdują się w sercu, wątrobie oraz w mięśniach szkieletowych.

Transminazy są możliwe do oznaczenia w badaniu krwi po uszkodzeniu wątroby lub mięśni. Najczęściej dzieje się tak po niedotlenieniu organizmu lub jako rezultat działania toksyn.

2. Rodzaje transminaz

Zobacz film: "Badania w RZS"
  • aminotransferaza asparaginianowa (AspAT lub AST) - jest obecna w wątrobie, sercu, mięśniach szkieletowych, mózgu i w nerkach. Stężenie rośnie w wyniku ostrego zapalenia wątroby, zawału serca, marskości wątroby, raku wątroby czy cholestazie zewnątrzwątrobowej,
  • aminotransferaza alaninowa (AlAT lub ALT) - występuje w wątrobie, wzrost ALT następuje w przypadku uszkodzenia miąższu wątroby. Uszkodzenie może wynikać z zażywanych leków, działania toksyn lub infekcji wirusowej. Co ciekawe, po przedawkowaniu paracetamolu wartość AIAT może przekroczyć normę nawet 100 razy.

3. Wskazania do badania transminazy

Lekarz zazwyczaj kieruje pacjenta na badanie obu enzymów, ze względu na możliwość diagnostyki, która polega na obliczeniu stosunku AspAT do AlAT (wskaźnik de Ritisa). Wskazania do badania to:

  • nudności i wymioty,
  • wzdęcia,
  • złe samopoczucie,
  • świąd skóry,
  • zaburzenia krzepnięcia krwi,
  • zaburzenia miesiączkowania,
  • utrata libido,
  • ból w prawym podżebrzu,
  • żółtaczka,
  • powiększenie gruczołów piersiowych u mężczyzn.

4. Przygotowanie do badania AST i ALT

Badanie transminaz nie wymaga specjalnego przygotowania. Pacjent powinien przyjść do przychodni po 12 godzinach od zjedzenia ostatniego posiłku. Rano powinien jedynie wypić szklankę wody lub niesłodzonego, słabego naparu herbacianego.

Zabronione jest spożywanie słodkich napojów, kawy, energetyków i soków owocowych. Nie wolno również żuć gumy, palić papierosów ani ssać tabletek, odświeżających oddech. Wszystkie tego typu produkty mogą mieć wpływ na wynik badania.

5. Interpretacja wyników AST i ALT

Interpretacja jest możliwa po obliczeniu wskaźnika de Ritisa, jednak stosunek ten ma znaczenie, gdy wartość aminotransferaz pięciokrotnie przekroczy normę. Prawidłowe stężenie obu enzymów to 5-40 U/l. Przekroczenie normy mniejsze niż 5 razy może wskazywać na choroby, takie jak:

  • celiakia,
  • autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
  • polekowe lub toksyczne uszkodzenie wątroby,
  • stłuszczenie wątroby,
  • wirusowe zapalenie wątroby,
  • hemochromatoza,
  • choroba Wilsona.

Bardzo wysokie wartości transaminaz mogą informować o marskości wątroby lub zawale mięśnie sercowego. Podwyższone stężenie AST i ALT należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem, który w razie potrzeby zleci wykonanie dodatkowych badań diagnostycznych.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze