USG mięśni – czym jest, jak wygląda badanie, wskazania i rekonwalescencja

USG mięśni, czyli obrazowanie ultrasonograficzne, to nieinwazyjne badanie medyczne, które pozwala ocenić strukturę mięśni. Wykorzystuje się je zarówno w diagnostyce schorzeń, jak i do monitorowania postępów leczenia. Umożliwia ono ocenę zmian pourazowych oraz zapalnych.

Badanie USG wykorzystuje technologię ultrasonografii. Dzięki zastosowaniu fal ultradźwiękowych pozwala na uzyskanie obrazu w czasie rzeczywistym.

Przy obecnym zaawansowaniu technologicznym, obrazowanie ultrasonograficzne pozwala na diagnozowanie wszystkich mięśni. Co więcej, umożliwia także ocenę stanu ścięgien i okolicznych tkanek.

Mięśnie dzielą się na różne rodzaje. Jeden z podziałów obejmuje ich położenie. I tak wyróżnia się: mięśnie tułowia i brzucha, mięśnie kończyny górnej, mięśnie obręczy kończyny górnej (np. mięsień obły większy, mięsień obły mniejszy), mięśnie kończyny dolnej, mięśnie klatki piersiowej (np. mięsień piersiowy większy), czy mięśnie grzbietu.

Wskazaniem do ich badania są m.in.:

• zerwanie mięśnia, naderwanie mięśnia lub ścięgna (np. naderwanie mięśnia brzucha), naciągnięcie mięśnia,
• zmiany w mięśniach po urazach, wypadkach, stłuczenia i miejscowa bolesność,
• diagnostyka stanów zapalnych,
• ocena rozległości krwiaków,
• ocena mięśnia pod kątem zmian guzowatych, blizn pourazowych, innych procesów pourazowych,
• stany przeciążeniowe mięśni lub ścięgien,
• obecność ciał obcych w tkankach miękkich (takie jak drzazgi lub szkło),
• wskazania profilaktyczne.

USG mięśni daje także możliwość zobrazowania niewidocznych na zdjęciu rentgenowskim ciał wolnych. Ponadto wskazaniem do badania może być także przygotowanie do niektórych zabiegów chirurgicznych.

Ponieważ badanie USG jest bezpieczne i nie powoduje skutków ubocznych, doskonale sprawdza się także do okresowych kontroli leczenia i procesów naprawczych uszkodzonego mięśnia.

USG mięśni kończyny dolnej, czy górnej nierzadko wykonuje się także u sportowców. Częstą kontuzją wśród sportowców jest, chociażby naderwanie dwugłowego mięśnia uda (wgłębienie, skurcze mięśnia, zgrubienie wokół urazu – to główne objawy uszkodzenia).

Badanie USG mięśni (tak jak badanie USG tkanek miękkich, USG nogi, USG uda, USG łydki) nie wymaga od pacjenta szczególnego przygotowania. W dniu badania najlepiej założyć wygodne ubranie oraz zdjąć biżuterię, jeśli znajduje się w miejscu badanego obszaru. Jest to ważne, gdyż lekarz w trakcie badania musi mieć swobodny dostęp do badanych mięśni.

Ponadto ważne jest także, by pacjent miał ze sobą dokument tożsamości, skierowanie od lekarza, dotychczasową dokumentację medyczną, czy kartę informacyjną ze szpitala (jeśli takową posiada).

Kto wykonuje badania USG mięśni?

Osoby doświadczające dolegliwości mięśniowych często poszukują informacji, do jakiego lekarza udać się na badanie USG ("lekarz od mięśni"). Otóż badania ultrasonograficzne mogą wykonywać lekarze różnych specjalizacji. W przypadku USG mięśni może to być np. lekarz ortopeda.

Do lekarza ortopedy można zgłosić się nie tylko w przypadku urazów mięśniowych (np. zerwany biceps), ale i problemów ze stawami, ścięgnami, więzadłami, czy wszelkimi urazami w obrębie kończyn (uszkodzenie przyczepu mięśnia piersiowego większego).

Przed wykonaniem badania lekarz przeprowadza z pacjentem krótki wywiad. Zapoznaje się także z dostarczoną dokumentacją medyczną. Następnie przechodzi do wykonania badania. USG mięśni, w zależności od badanego obszaru, przeprowadza się w pozycji stojącej, siedzącej lub leżącej.

Badanie wykonywane jest przy pomocy ultrasonografu, który emituje fale ultradźwiękowe. W miejscu badanego obszaru lekarz nanosi na skórę specjalny żel. Następnie przykłada głowicę, którą skanuje poszczególne struktury anatomiczne. Obraz badania wyświetla się w czasie rzeczywistym na ekranie aparatu USG. Wykonywane są także zdjęcia skanowanego obszaru.

Po zakończonym badaniu lekarz wykonuje opis. Wynik przekazywany jest pacjentowi bezpośrednio po badaniu.

Badanie USG mięśni jest dobrze tolerowane przez pacjentów. Jeśli jest wykonywane w odpowiedni sposób, jest całkowicie bezpieczne, atraumatyczne oraz bezbolesne.

Co więcej, w trakcie wykonywania badania lekarz może bezpośrednio kontaktować się z pacjentem i przekazywać mu ważne informacje.

Badanie USG mięśni umożliwia szybką i bezpośrednią ocenę struktury mięśni. Uwidacznia lokalizację, rodzaj, rozległość i stopień zaawansowania zmian urazowych, czy chorobowych.

Wykazuje stany przeciążeniowe, uszkodzenia ścięgien, zwyrodnienia przyczepów, mięśnie naciągnięte, zerwane. Pozwala także na wykrycie guzów tkanki mięśniowej oraz zgrubień w tkankach miękkich, np. krwiaki, włókniaki, przepukliny, czy ciała obce.

Badanie USG mięśni nie tylko ukazuje zmiany, ale umożliwia także dobranie najskuteczniejszej metody leczenia lub rehabilitacji. Pozwala także na monitorowanie przebiegu leczenia (procesu gojenia ścięgien i mięśni).

Badanie USG mięśni jest najczęściej metodą pierwszego wyboru przy dolegliwościach lub urazach mięśni oraz ścięgien.

Podczas badania USG mięśni ocenia się najczęściej całą jednostkę mięśniowo-ścięgnistą: ścięgna razem z przyczepami, brzuśce mięśniowe, rdzenie ścięgniste, kaletki okolicy mięśni i ścięgien, pochewki ścięgien i powięzie mięśniowe.