Wchłanianie wody – gdzie następuje i jak przebiega?
Wchłanianie wody zachodzi w jelicie grubym. To proces bierny, który odbywa się dzięki osmozie. W efekcie pracy tego odcinka przewodu pokarmowego do naczyń krwionośnych i limfatycznych, a także wątroby i wszystkich tkanek ciała dociera nie tylko woda, ale i minerały oraz elektrolity. Na czym polega ten proces? Dlaczego jest taki ważny?
1. Gdzie następuje wchłanianie wody?
Wchłanianie wody w przeciwieństwie do cukrów, białek i tłuszczów, które są wchłaniane w jelicie cienkim, zachodzi w jelicie grubym. To odcinek przewodu pokarmowego, który jest ważnym elementem układu pokarmowego. Aktywnie uczestniczy w zachowaniu homeostazy organizmu.
Jelito grube jest szersze od jelita cienkiego, ale i krótsze. W stanie rozkurczu osiąga średnicę do 8 cm i długość do 150 cm. Jest zbudowane z błony śluzowej, podśluzówkowej tkanki łącznej, mięśni i otrzewnej. Jego powierzchnia jest silnie pofałdowana, co zwiększa powierzchnię wchłaniania.
2. Na czym polega wchłanianie wody?
Wchłanianie wody jest procesem biernym. Co ciekawe, badania dowodzą, że z wolno przesuwającej się treści pokarmowej jelito grube jest w stanie odzyskać do 90% wody, która do niego dociera (około 1–2 l wody na dobę).
Główną funkcją jelita grubego jest końcowe wchłanianie nie tylko wody, ale i soli mineralnych oraz elektrolitów. Substancje te, dzięki pracy komórek jelita, trafiają do naczyń krwionośnych i limfatycznych, po czym docierają do wątroby i wszystkich tkanek ciała.
W wyniku wchłaniania wody w jelicie grubym treść jelitowa ulega zagęszczeniu, a następnie podlega fermentacji i gniciu przy udziale bakterii jelitowych. Powstała masa przybiera postać kału, który gromadzony jest w odbytnicy. Niestrawione składniki pokarmowe usuwane są z organizmu przez odbyt.
Wchłanianie wody odbywa się dzięki osmozie, w sposób ciągły, także z już uformowanego stolca. Jeśli kał nie opuści jelit w odpowiednio krótkim czasie, wskutek wchłaniania zbyt dużej ilości wody, stolec staje się twardy i zbity. W sytuacji, gdy wskutek infekcji proces ten zostaje zaburzony, dochodzi do utraty wody wraz z elektrolitami, czyli biegunki. Wchłanianie wody mogą również zaburzać złe nawyki żywieniowe lub procesy chorobotwórcze.
Jak szybko wchłania się woda po wypiciu?
Woda spożyta w postaci naturalnych wód mineralnych o niskiej zawartości minerałów pojawia się w komórkach osocza i krwi w ciągu kilku minut. Następnie w ciągu niecałych 2 godzin jest rozprowadzana po organizmie.
3. Jak ważna jest woda w życiu człowieka?
Woda to kluczowy składnik organizmu człowieka. Występuje w każdej komórce organizmu. Odpowiada za termoregulację, usuwanie ubocznych produktów przemiany materii, prawidłowy przebieg procesów metabolicznych czy transport, rozpuszczanie i wchłanianie substancji odżywczych.
Optymalna podaż płynów oraz zachowanie odpowiedniego bilansu wodnego, to jest sytuacji, gdy ilość wody wydalanej i przyjmowanej utrzymuje się w równowadze. Ponieważ woda jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, jej niedobór może mieć poważne konsekwencje.
4. Ile pić wody?
Na zapotrzebowanie organizmu na wodę składa się wiele elementów, takich jak płeć, wiek czy masa ciała, ale i czynniki zmienne, na przykład temperatura i wilgotność powietrza, aktywność fizyczna, stan zdrowia (infekcja, gorączka).
Przyjmuje się, że:
- dorosły człowiek powinien wypijać średnio 1,5-2,5 litra płynów na dobę,
- podaż wody u osób zdrowych wynosi 30 ml na kg masy ciała.
Niedobór wody może prowadzić do odwodnienia, którego objawy zależą od jego stopnia.
5. Objawy i skutki odwodnienia
W przypadku nieodpowiedniej podaży płynów dochodzi do ujemnego bilansu wodnego, a tym samym do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, co wywołuje wiele dolegliwości i objawów.
Objawy odwodnienia to:
- uczucie wzmożonego pragnienia,
- suchość błon śluzowych, suchość skóry,
- ból głowy, zawroty głowy,
- znużenie, zmęczenie, osłabienie,
- skurcze łydek, obrzęk stóp,
- spadek koncentracji,
- zaparcia, osłabiona perystaltyka jelit,
- intensywna barwę moczu, zmniejszone oddawanie moczu,
- omdlenie,
- drgawki.
6. Jak zapobiegać odwodnieniu?
Ponieważ odwodnienie jest groźne, a jego objawy są niespecyficzne, najlepiej jest mu zapobiegać, dbając o optymalną podaż płynów. Co robić? Wystarczy wyrobić w sobie dobre nawyki i:
- regularne spożywać małe ilości wody. ciąży). Najlepsza jest niegazowana woda źródlana lub mineralna niskozmineralizowana,
- pamiętać o zasadach racjonalnej diety, która powinna dostarczać witamin i składników mineralnych oraz elektrolitów,
- ograniczać ilość kawy oraz mocnej herbaty,
- wyeliminować napoje słodkie, gazowane i zawierające sztuczne dodatki (barwniki, konserwanty, wzmacniacze smaku i inne), ponieważ ich picie nie tylko nie nawadnia i nie gasi pragnienia, ale i nie wychodzi na zdrowie.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.